Ποινικές Ευθύνες Μελών ΔΣ-Κέρδη και Μετοχές

(άρθρο 177 §§ 2, 3 & 4  ν.4548/2018)

 

Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας ασχοληθήκαμε με την ποινική ευθύνη των μελών του ΔΣ, οι οποίες σχετίζονται με τις παραβάσεις για τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και των λοιπών εκθέσεων. Στο παρόν θα ασχοληθούμε με τα λοιπά, δυνητικά, αδικήματα των μελών του ΔΣ, τα οποία αντιμετωπίζει και ρυθμίζει ο νόμος για τις ΑΕ (ν.4548/2018).

Εισαγωγικά

Οι αρμοδιότητες των μελών του ΔΣ έχουν εξαιρετικά ευρεία έκταση. Μεταξύ αυτών εντάσσεται η διανομή κερδών, η διενέργεια πράξεων για την εξαγορά εξαγοράσιμων μετοχών, η απόκτηση ιδίων μετοχών αλλά και η σύναψη συμβάσεων. Ο νομοθέτης, ωστόσο, έχει προβλέψει ειδικούς κανόνες και προϋποθέσεις για να καθορίσει το πλαίσιο δράσης του ΔΣ κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του. Στην περίπτωση παραβίασης των κανόνων αυτών, ο νόμος επισύρει, αυτονοήτως, σημαντικές κυρώσεις.

Το Αδίκημα της Παράνομης Διανομής Κερδών ή Άλλων Ωφελημάτων (§2)

Το αδίκημα που περιγράφεται στην δεύτερη παράγραφο του άρ. 177 αφορά την παράνομη διανομή κερδών ή άλλων ωφελημάτων. Υπό την έννοια της διανομής κερδών νοούνται οι χρηματικές παροχές προς τους μετόχους ως μέρισμα, απόληψη τόκου κλπ. Περιλαμβάνεται, επίσης, η διανομή ποσών υπό τη μορφή ανταλλαγμάτων προς τρίτους (:εργαζόμενοι στο πλαίσιο σύμβασης εργασίας, αμοιβές μελών με συμμετοχή στα κέρδη κλπ).

Το παράνομο της διανομής διαπιστώνεται σε συνάρτηση με το περιεχόμενο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και τους κανόνες διανομής κερδών. Οι τελευταίοι αφορούν το ύψος και τη διαδικασία διανομής (άρ.158 επ.) αλλά και την ελάχιστη διανομή κερδών (άρ. 145 επ.).

Πρόκειται για αδίκημα συμπεριφοράς για την τέλεση του οποίου δεν απαιτείται η επέλευση ορισμένου αποτελέσματος. Είναι πολύτροπο και τελείται:

(α) Με διανομή κερδών, μολονότι οι ορθές κατά περιεχόμενο χρηματοοικονομικές καταστάσεις δεν το επιτρέπουν («…που δεν προκύπτουν από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της εταιρείας…»).

(β) Με διανομή κερδών ενώ οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις είναι εσφαλμένες («…ανακριβείς ή παραπλανητικές ή συντάχθηκαν κατά παράβαση του νόμου..»).

(γ) Με διανομή κερδών, μολονότι δεν έχουν συνταχθεί χρηματοοικονομικές καταστάσεις («….χωρίς να έχουν συνταχθεί χρηματοοικονομικές καταστάσεις…»). Η σύνταξή τους ταυτίζεται με την κατάρτισή τους από το ΔΣ.

Στην περίπτωση που οι περισσότεροι τρόποι τέλεσης του αδικήματος συνυπάρξουν αλλά αφορούν τις ίδιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, το αδίκημα τελείται μια, μόνον, φορά.

Υλικό αντικείμενο όλων των παραπάνω περιπτώσεων είναι τα χρηματικά διαθέσιμα της ΑΕ που διανέμονται (ως κέρδη ή ωφελήματα) στους μετόχους˙ ποσά που, κατά τα προαναφερθέντα, είτε δεν υφίστανται είτε δεν αποτυπώνονται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

Υποκείμενο του αδικήματος (:δράστης) μπορεί να είναι αποκλειστικά μέλος του ΔΣ (γνήσιο ιδιαίτερο αδίκημα). Στην περίπτωση που η περιουσιακή μετατόπιση έλαβε χώρα δυνάμει συλλογικής απόφασης, αυτουργός είναι κάθε μέλος που παρέσχε θετική ψήφο κατά τη λήψη της. Σημειώνεται ότι η διανομή κερδών, μολονότι περιλαμβάνεται στις αποκλειστικές αρμοδιότητες της ΓΣ (άρ.117 §1 ε’), αποτελεί στην πραγματικότητα μέρος μιας αλυσίδας πράξεων του ΔΣ. Το τελευταίο θέτει υπόψη της ΓΣ και υποβάλει προς έγκριση την απόφαση για διανομή που έχει ήδη λάβει. Σε κάθε περίπτωση, η ενέργεια της διανομής ως πράξη εκτέλεσης της αντίστοιχης απόφασης της ΓΣ λαμβάνει χώρα εκ μέρους των μελών του ΔΣ και όχι των μετόχων˙ οι τελευταίοι, δεν είναι δυνατό να τελέσουν το αδίκημα.

Η υποκειμενική υπόσταση του αδικήματος πληρούται με την ύπαρξη ακόμα και ενδεχόμενου δόλου. Αναγκαίος, ωστόσο, είναι άμεσος δόλος β’ βαθμού ως προς την σύνταξη ανακριβών ή ψευδών χρηματοοικονομικών καταστάσεων («…που εν γνώσει του είναι ανακριβείς ή παραπλανητικές ή συντάχθηκαν κατά παράβαση του νόμου..».).

Το Αδίκημα της Παράνομης Εξαγοράς Εξαγοράσιμων και Απόκτησης Ιδίων Μετοχών (§3)

Το αδίκημα της §3 του άρ. 177 αποτελεί λευκό ποινικό νόμο. Το αξιόποινο του εγκαθιδρύεται με την παράβαση των διατάξεων που αφορούν την εξαγορά εξαγοράσιμων μετοχών (άρ.39 ν.4548/2018) και απόκτηση ιδίων μετοχών ή τίτλων κτήσης μετοχών της ή μετοχών της μητρικής της ή τίτλων κτήσης μετοχών της μητρικής της (άρ.48, 49, 52, 27 ν.4548/2018). Οι διατάξεις αυτές ρυθμίζουν τους κανόνες και τις προϋποθέσεις εξαγοράς εξαγοράσιμων και απόκτησης ιδίων μετοχών. Έχουν τεθεί, αυτονοήτως, για την προστασία του μετοχικού κεφαλαίου, των μετόχων αλλά και των τρίτων συμβαλλομένων.

Το αδίκημα τελείται με τη διενέργεια της (αναγκαίας) πράξης που θα οδηγήσει στην εξαγορά ή την απόκτηση. Στοιχείο του αξιοποίνου αποτελεί η παράβαση των  διατάξεων που προαναφέρθηκαν.

Υλικό αντικείμενο του αδικήματος είναι οι εξαγοράσιμες μετοχές, οι ίδιες μετοχές ή οι μετοχές της μητρικής και οι τίτλοι κτήσης μετοχών της ίδιας ή της μητρικής.

Πρόκειται για γνήσιο ιδιαίτερο αδίκημα, αυτουργός του οποίου μπορεί να είναι μόνο μέλος του ΔΣ, εκτελεστικό ή μη.

Η υποκειμενική υπόσταση του αδικήματος απαιτεί γνώση για την παραβίαση των διατάξεων αυτών με τη διενέργεια της πράξης εξαγοράς ή απόκτησης. Συνεπώς, απαραίτητος είναι, και εδώ, ο άμεσος δόλος β’ βαθμού.

Το Αδίκημα της Παράνομης Χορήγησης Δανείων ή Προκαταβολών Για Απόκτηση Μετοχών (§4)

Πρόκειται, επίσης, για λευκό ποινικό νόμο, καθώς τιμωρείται η παραβίαση της διάταξης του άρ. 51. Η εν λόγω διάταξη αναφέρεται στους όρους και τη διαδικασία παροχής πιστώσεων για την απόκτηση μετοχών της ΑΕ η οποία είναι, κατ’ αρχήν, απαγορευμένη. Με την ποινικοποίηση της παραβίασης των διαλαμβανόμενων στο άρ. 51 προϋποθέσεων, ο νομοθέτης στοχεύει, φυσικά, στη διαφάνεια.

Το αδίκημα τελείται με περισσότερους τρόπους (πολύτροπο και σωρευτικά μεικτό):

(α) Χορήγηση δανείου˙ ως τέτοιο νοείται κάθε δικαιοπραξία που εμφανίζει τα στοιχεία της σύμβασης (αρ. 806 ΑΚ).

(β) Χορήγηση προκαταβολής˙ προτού καταστεί ληξιπρόθεσμη εκπλήρωση υποχρέωσης της εταιρείας προς κάποιο αντισυμβαλλόμενό της.

(γ) Χορήγηση εγγυήσεων˙ ως τέτοια νοείται κάθε δικαιοπραξία που εμφανίζει τα στοιχεία της σύμβασης (άρ. 847 ΑΚ).

Η πρόκληση ζημίας δεν αποτελεί στοιχείο της αντικειμενικής υπόστασης του αδικήματος.  Ως επιβάρυνση της εταιρείας νοείται η σύναψη συμβάσεως διά της οποίας η ΑΕ αναλαμβάνει συγκεκριμένη υποχρέωση. Κρίσιμο είναι να μη διαπιστώνεται κατά τη σύναψή της αν πρόκειται για οικονομικά επωφελή ή ζημιογόνα σύμβαση.

Υλικό αντικείμενο σε όλες τις περιπτώσεις είναι η εταιρική περιουσία.

Ο τρίτος στον οποίο χορηγείται το δάνειο, η εγγύηση, ή η προκαταβολή μπορεί να είναι μέτοχος ή τρίτος.

Αρκεί ακόμα και ο ενδεχόμενος δόλος ως προς τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης. Ωστόσο, το αδίκημα είναι υπερχειλούς υποκειμενικής υπόστασης˙ aπαιτείται και ο επιπλέον σκοπός του δράστη για την κτήση των μετοχών.

Κοινά Χαρακτηριστικά 

Τα ανωτέρω αδικήματα εμφανίζουν κοινά χαρακτηριστικά:

Έννομο Αγαθό

Προστατευόμενο έννομο αγαθό των αδικημάτων αποτελεί η εμπιστοσύνη του κοινού στην ορθή λειτουργία της ΑΕ. Πρόκειται για υπερατομικό έννομο αγαθό. Η περιουσία των μετόχων και των εταιρικών δανειστών προστατεύεται μόνον αντανακλαστικά.

Απόπειρα

Στα ανωτέρω αδικήματα χωρεί απόπειρα.

Ποινική Κύρωση

Τα αδικήματα αυτά είναι πλημμελήματα και τιμωρούνται με ποινή στερητική της ελευθερίας και χρηματική ποινή. Ειδικότερα, προβλέπεται φυλάκιση από 10 ημέρες έως 5 έτη και, σωρευτικά, χρηματική ποινή από 10.000€ έως 100.000€.

Δικονομικά Ζητήματα

Διώκεται αυτεπαγγέλτως. Αρμόδιο καθ’ ύλην είναι το Μονομελές Πλημμελειοδικείο (άρ.115 ΚΠοινΔ). Καθώς με τις εν λόγω διατάξεις δεν προστατεύεται άμεσα η εταιρική περιουσία ή η περιουσία των μετόχων ή των εταιρικών δανειστών, δεν είναι δυνατή η υποβολή δήλωσης προς υποστήριξη της κατηγορίας από τα εν λόγω πρόσωπα. Ούτε, επίσης, και η παράσταση πολιτικής αγωγής.

 

Η διανομή κερδών, η διενέργεια πράξεων για την εξαγορά εξαγοράσιμων μετοχών, απόκτηση ιδίων μετοχών αλλά και η χορήγηση δανείων και προκαταβολών για απόκτηση μετοχών της ΑΕ είναι αυστηρά οριοθετημένες ενέργειες από τον νόμο. Αποκλίσεις ούτε επιτρεπτές είναι ούτε είναι δυνατό να μείνουν ατιμώρητες για τα εμπλεκόμενα μέλη του ΔΣ. Δεν χωρεί, επομένως, αμφιβολία πως και εδώ τα μέλη του ΔΣ θα πρέπει να ιδιαιτέρως προσεκτικά. Αντίστοιχες (ποινικές) ευθύνες έχουν, όμως, και οι ελεγκτές, για τις οποίες επόμενη αρθρογραφία μας.-

 

 

Σταύρος Κουμεντάκης

Managing Partner

Koumentakis and Associates Law Firm

 

 

Σημ.: Το παρόν άρθρο αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Στην ενότητα αυτή επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο-με business view, πάντα, προσέγγιση, του νόμου για τις ΑΕ (:4548/2018).

 

Ποινικές Ευθύνες Μελών ΔΣ – Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις & Εκθέσεις

(άρθρο 177 §§1 & 5  ν.4548/2018)

 

Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας ασχοληθήκαμε με τις ψευδείς ή παραπλανητικές δηλώσεις της ΑΕ προς το κοινό και το σχετικό ποινικό αδίκημα. Μεταξύ των λοιπών παραβατικών συμπεριφορών, που συναπαρτίζουν το ειδικό ποινικό δίκαιο της ΑΕ, συναντούμε την ποινική ευθύνη των μελών του ΔΣ για κρίσιμα ζητήματα εταιρικής διακυβέρνησης. Προεξάρχουσα θέση κατέχουν οι παραβάσεις που συναρτώνται με τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και των λοιπών εκθέσεων. Τα συναφή αδικήματα θα μας απασχολήσουν στο παρόν.

Εισαγωγικά

Οι εκθέσεις που συντάσσονται και εγκρίνονται από το ΔΣ σχετικά με τη λειτουργία της ΑΕ προβλέπονται σε σειρά διατάξεων του νόμου για τις ΑΕ αλλά και σε ειδικότερα νομοθετήματα. Ανάμεσα σε αυτές τις εκθέσεις συμπεριλαμβάνονται οι -γνωστές σε όλους- χρηματοοικονομικές καταστάσεις (άρ.145 επ.).  Περιεχόμενό τους αποτελούν οι συναλλαγές και τα γεγονότα που καταχωρίζονται στα λογιστικά αρχεία της εταιρείας για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο (άρ.16 ν.4308/2014). Παρουσιάζουν, δηλαδή, τα περιουσιακά στοιχεία, τις υποχρεώσεις, την καθαρή θέση, τα στοιχεία εσόδων, εξόδων, κερδών, ζημιών και τις χρηματοροές κάθε μιας περιόδου. Ανάλογα με το μέγεθος της ΑΕ (:πολύ μικρή, μικρή, μεσαία, μεγάλη οντότητα) το περιεχόμενό τους ποικίλει. Άλλες εκθέσεις που προβλέπονται στη νομοθεσία είναι η ετήσια έκθεση διαχείρισης (άρ.150), η ενοποιημένη ετήσια έκθεση διαχείρισης (άρ.153 §2), η ατομική και ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης, η έκθεση πληρωμών σε κυβερνήσεις (άρ.155, 156) και η έκθεση αποδοχών (άρ.112). Όσον αφορά την ετήσια έκθεση διαχείρισης, αυτή περιλαμβάνει την πραγματική απεικόνιση της εξέλιξης και των επιδόσεων των δραστηριοτήτων της εταιρείας και της θέσης της. Επίσης την περιγραφή των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων που αντιμετωπίζει. Κατά νόμο αρμόδιο όργανο για την σύνταξη του συνόλου τους αποτελεί το ΔΣ.

Η Πλημμελής Σύνταξη και Έγκριση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων˙ Η Σύνταξη Αναληθών Ή Ελλιπών Εκθέσεων

Ο νομοθέτης επιδιώκοντας να προστατεύσει την αληθή, ορθή και πλήρη σύνταξη των εν λόγω καταστάσεων και εκθέσεων, προσδιόρισε ρητά (άρ. 177 §§1 & 5) την υποχρέωση σύννομης τήρησής τους. Επιπλέον, για την πληρέστερη εξασφάλιση του επιδιωκόμενου σκοπού πρόβλεψε ποινικές κυρώσεις στην περίπτωση μη τήρησής τους σύμφωνα με όσα ο νόμος ορίζει. Επίσης, σε περίπτωση πλημμελούς εκπλήρωσης των σχετικών υποχρεώσεων.

Το Αδίκημα της Πλημμελούς Σύνταξης και Έγκρισης Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων (§1)

Η θέσπιση του συγκεκριμένου αδικήματος στοχεύει στη διασφάλιση της αλήθειας και πληρότητας των (ετήσιων και ενδιάμεσων) χρηματοοικονομικών καταστάσεων, ανεξάρτητα από τη μορφή που λαμβάνουν εξαιτίας του μεγέθους της ΑΕ.

Πρόκειται για υπαλλακτικώς μικτό έγκλημα. Οι τρόποι τέλεσης είναι οι εξής:

(α) Ο πρώτος τρόπος τέλεσης του συγκεκριμένου αδικήματος είναι η σύνταξη ανακριβών ή παραπλανητικών χρηματοοικονομικών καταστάσεων ή κατά παράβαση του νόμου ως προς το περιεχόμενό τους. Η ανακριβής χρηματοοικονομική κατάσταση θα είναι πάντοτε παραπλανητική και το αντίστροφο. Οι καταστάσεις είναι ανακριβείς και παραπλανητικές, όταν τα στοιχεία που περιλαμβάνονται σε αυτές είναι ανακριβή ή έχουν εμφιλοχωρήσει κρίσιμες ελλείψεις πραγματικών στοιχείων. Οι ανακρίβειες και οι ελλείψεις είναι δυνατό να αφορούν το προσάρτημα των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η κατανόηση του περιεχομένου τους. Επισημαίνεται, πάντως, ότι οι πλημμέλειες πρέπει να αφορούν το ουσιώδες περιεχόμενο και όχι τυχόν επουσιώδη στοιχεία των καταστάσεων. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις συντάσσονται κατά παράβαση του νόμου στην περίπτωση που δεν τηρούνται οι γενικές αρχές και οι κανόνες σύνταξής τους (ν.4308/2014). Παραπέμποντας στα νομοθετήματα που προσδιορίζουν τον τρόπο σύνταξής τους και ποινικοποιώντας τη μη τήρηση τους το αδίκημα διαμορφώνεται ως προς το σκέλος του αυτό ως «λευκός ποινικός νόμος».

(β) Ο δεύτερος τρόπος τέλεσης είναι η έγκριση ανακριβών ή παραπλανητικών χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Η έγκριση που αναφέρεται στη σχετική διάταξη (άρ. 177) αφορά τη θετική ψήφο  για λήψη συλλογικής απόφασης από το ΔΣ για τη σύνταξη τους και όχι από τη ΓΣ.

Το αδίκημα είναι τυπικό και δεν είναι απαραίτητη η επέλευση ενός συγκεκριμένου αποτελέσματος (πχ παραπλάνηση του κοινού και λήψη σχετικής οικονομικής απόφασης).

Το Αδίκημα της Σύνταξης Αναληθών Ή Ελλιπών Ετήσιων Εκθέσεων (§5)

Πρόκειται για συμπληρωματικό αδίκημα σε σχέση με το αμέσως ανωτέρω αναφερόμενο (αυτό της §1) για τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Αφορά την έκθεση διαχείρισης και κάθε άλλη ετήσια έκθεση που οφείλουν να συντάσσουν οι ΑΕ. Το υλικό αντικείμενο του αδικήματος, λοιπόν, εναλλάσσεται.

Το αδίκημα τελείται με τη σύνταξη αναληθών εκθέσεων ή με ελλιπές περιεχόμενο. Αναληθής είναι η έκθεση διαχείρισης που δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Ελλιπής είναι η έκθεση με αληθές μεν περιεχόμενο, ελλιπής δε ως προς τα ελάχιστα κατά τον νόμο στοιχεία της.  Πρόκειται για πολύτροπο αδίκημα.

Κοινά Χαρακτηριστικά 

Τα δύο αδικήματα εμφανίζουν σημαντικές ομοιότητες. Τα κοινά τους χαρακτηριστικά:

Έννομο Αγαθό

Όπως ήδη αναφέρθηκε σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, κοινός άξονας όλων των αδικημάτων του ειδικού ποινικού δικαίου των ΑΕ αποτελεί η παραδοχή της σημαντικής θέσης του συγκεκριμένου εταιρικού τύπου για την εθνική και όχι μόνον οικονομία. Προστατευόμενο έννομο αγαθό των αδικημάτων στην προκειμένη περίπτωση αποτελεί η εμπιστοσύνη του κοινού στην ορθή λειτουργία της ΑΕ. Πρόκειται για υπερατομικό έννομο αγαθό. Ο κλονισμός της εμπιστοσύνης του κοινού στην ορθή λειτουργία της ΑΕ έχει αντίκτυπο στην ίδια την εταιρεία. Η περιουσία των μετόχων και των εταιρικών δανειστών προστατεύεται μόνον αντανακλαστικά.

Υποκείμενο

Το άρθρο 177 ποινικοποιεί παραλείψεις και πλημμελή εκπλήρωση των υποχρεώσεων του ΔΣ. Πρόκειται για εγκλήματα καθήκοντος. Κοινό χαρακτηριστικό των δύο εξεταζόμενων δικαιωμάτων αποτελεί το ενεργητικό υποκείμενο. Το αδίκημα της πλημμελούς σύνταξης και έγκρισης χρηματοοικονομικών καταστάσεων μπορεί να τελεστεί μόνον από μέλη του ΔΣ, εκτελεστικά και μη. Η ευθύνη τους εγκαθιδρύεται μόνον στο πρόσωπό τους, καθώς τα μέλη του ΔΣ φέρουν την σχετική ευθύνη (άρ.96 §2, 147 §3, 150 § 1 κλπ). Για να γεννηθεί σχετική ποινική ευθύνη απαιτείται η θετική ψήφος κατά τη λήψη της σχετικής απόφασης για το περιεχόμενο των καταστάσεων και εκθέσεων. Επισημαίνεται ότι δράστες του αδικήματος δεν μπορούν να είναι ούτε οι λογιστές που συντάσσουν τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Ούτε, επίσης, οι μέτοχοι που παρίστανται στη ΓΣ με θέμα ημερήσιας διάταξης την έγκριση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και την υποβολή της έκθεσης διαχείρισης. Επίσης, σημειώνεται ότι ο de facto διαχειριστής της ΑΕ ευθύνεται μόνον συμμετοχικά και όχι ως αυτουργός (άρ. 49 ΠΚ). Πρόκειται συνεπώς για γνήσιο ιδιαίτερο αδίκημα.

Απόπειρα

Στα εξεταζόμενα αδικήματα χωρεί απόπειρα. Δεν θεωρείται ολοκληρωμένο το αδίκημα που αφορά τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, στην περίπτωση που δεν λάβει χώρα δημοσίευσή τους. Επίσης, το αδίκημα αυτό δεν τελείται, στην περίπτωση που μολονότι δημοσιεύθηκαν, ακολούθησε διόρθωσή τους. Η διόρθωση πρέπει να αφορά στοιχείο, το οποίο αν διατηρούνταν δημοσιευμένο θα αποτελούσε δεδομένο για λήψη απόφασης με οικονομικό περιεχόμενο.

Όσον αφορά το αδίκημα που αφορά τις λοιπές εκθέσεις, ως απόπειρα νοείται η κατάρτιση που δεν συμπληρώθηκε με έγκρισή τους από το ΔΣ.

Υποκειμενική Υπόσταση

Για την πλήρωση της υποκειμενικής υπόστασης απαιτείται η γνώση του ανακριβούς ή παραπλανητικού περιεχομένου των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και του αναληθούς ή ελλιπούς περιεχομένου των εκθέσεων. Για την τέλεση του αδικήματος, λοιπόν, απαιτείται τουλάχιστον άμεσος δόλος β΄ βαθμού χωρίς να αρκεί ο ενδεχόμενος δόλος. Δεν αρκεί δηλαδή να υποψιάζονται ότι εμφιλοχώρησαν ανακρίβειες, αναλήθειες κλπ και να το επιδιώκουν αλλά να έχουν βέβαιη γνώση.

Ποινική Κύρωση

Τα αδικήματα αυτά τιμωρούνται με ποινή στερητική της ελευθερίας και χρηματική ποινή. Ειδικότερα, προβλέπεται φυλάκιση από 10 ημέρες έως 5 έτη και σωρευτικά χρηματική ποινή από 10.000€ έως 100.000€. Πρόκειται για πλημμελήματα.

Συρροή

Είναι δυνατή η συρροή τους με το αδίκημα της απάτης (386 ΠΚ), της πλαστογραφίας (άρ.216 ΠΚ), της υπεξαίρεσης (375 ΠΚ), της απιστίας (390 ΠΚ), της καταδολίευσης δανειστών (397 ΠΚ), της απατηλής πρόκλησης βλάβης (389 ΠΚ) και το αδίκημα της χειραγώγησης της αγοράς (άρ.31 ν.4443/2016). Τα εν λόγω αδικήματα θα συρρέουν με τα εξεταζόμενα αληθινά πραγματικά.

Δικονομικά Ζητήματα

Διώκεται αυτεπαγγέλτως. Αρμόδιο καθ’ ύλην είναι το Μονομελές Πλημμελειοδικείο (άρ.115 ΚΠοινΔ). Καθώς με τις εν λόγω διατάξεις δεν προστατεύεται άμεσα η εταιρική περιουσία ή η περιουσία των μετόχων ή των εταιρικών δανειστών, δεν είναι δυνατή η υποβολή δήλωσης προς υποστήριξη της κατηγορίας από τα εν λόγω πρόσωπα. Ούτε, επίσης, και η παράσταση πολιτικής αγωγής.

 

Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις της ΑΕ και οι ετήσιες εκθέσεις που προβλέπονται από τον νόμο, οφείλουν να διέπονται από αλήθεια, πληρότητα και ακρίβεια. Αποκλίσεις από τις συγκεκριμένες αρχές δεν είναι δυνατό να μείνουν ατιμώρητες, όταν τελούν σε γνώση των μελών του ΔΣ που τις συνέταξαν, ενέκριναν και, εν τέλει, υπερψήφισαν. Είναι, κατά τούτο, πρόδηλο πως ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίδεται από τα εμπλεκόμενα μέλη του ΔΣ όταν καλούνται στις αντίστοιχες ενέργειες και αποφάσεις. Η σοβαρή (και ποινικής φύσεως) ευθύνη τους, όμως, δεν περιορίζεται στη συγκεκριμένη ενότητα αλλά και σε άλλες, πρόσθετες, για τις οποίες επόμενη αρθρογραφία μας.-

 

 

Σταύρος Κουμεντάκης

Managing Partner

Koumentakis and Associates Law Firm

 

 

Σημ.: Το παρόν άρθρο αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Στην ενότητα αυτή επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο-με business view, πάντα, προσέγγιση, του νόμου για τις ΑΕ (:4548/2018).