Οι οικογενειακές επιχειρήσεις στη χώρα μας αποτελούν (όπως έχουμε ήδη διαπιστώσει σε προηγούμενη αρθρογραφία μας) τη συντριπτική πλειονότητα του συνόλου των επιχειρήσεων. Υπολογίζεται πως το 80% των επιχειρήσεων είναι οικογενειακές (στοιχεία έτους 2016) και το 44,3% των εισηγμένων (στοιχεία συναλλαγών α’ εξ. 2020). Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται και επιχειρήσεις που συνεταίροι/συμμέτοχοι είναι σύζυγοι. Επίσης, κάποιες άλλες που βασικός (ή μοναδικός) μέτοχος είναι ο ένας από τους συζύγους. Τα πράγματα, πολυεπίπεδα, «μπερδεύονται» όταν υπάρξει απόκλιση από το ευαγγελικό: «Οὕς ὁ Θεός συνέζευξεν, ἄνθρωπος μή χωριζέτω» (Ματθ. ιθ´, 6 & Μάρκ. ι´, 9). Από θεολογική, κοινωνική, κοινωνιολογική (και όχι μόνον) σκοπιά. Βεβαίως και από νομική. Τι συμβαίνει με τα αποκτήματα (:περιουσιακά στοιχεία που αποκτήθηκαν κατά την διάρκεια γάμου που λύθηκε); Και τι, ειδικότερα, συμβαίνει με τις εταιρικές συμμετοχές;
Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα
Γενικά
Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα (:1400 ΑΚ) εισήχθη το 1983 στο δικαιϊκό μας σύστημα. Ο σχετικός νόμος (:ν. 1329/1983) αποσκοπούσε «στην εφαρμογή της συνταγματικής αρχής της ισότητας ανδρών και γυναικών στον Αστικό Κώδικα…». Κι ακόμα: «…στον μερικό εκσυγχρονισμό των διατάξεων του Αστικού Κώδικα που αφορούν το Οικογενειακό Δίκαιο».
Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα προϋποθέτει την εφαρμογή του συστήματος της περιουσιακής αυτοτέλειας των συζύγων (1397 ΑΚ). Δεν υφίσταται επί κοινοκτημοσύνης (άρθρα 1403 επ. ΑΚ).
Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα: η νομοθετική ρύθμιση.
Δεν είναι ασύνηθες να αυξάνεται η περιουσία του ενός, μόνον, συζύγου κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης. Και τούτο, μολονότι και ο έτερος σύζυγος έχει συμβάλει στη συγκεκριμένη επαύξηση. Η εν λόγω συμβολή μεταφράζεται, συχνά, σε ικανοποίηση δευτερεύουσας(;) αξίας οικογενειακών αναγκών. Ενδεικτικά: οικιακές εργασίες, κάλυψη των αναγκών των τέκνων της οικογένειας κλπ. Κάποιες άλλες φορές όμως μεταφράζεται σε ουσιαστική συνδρομή στην επιχειρηματική δραστηριότητα του έτερου συζύγου (λ.χ. παροχή εργασίας στην επιχείρησή του άνευ αμοιβής, παροχή ιδεών για ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας (1298/2016 ΜονΠρωτΘεσ).
Για την αποκατάσταση της συγκεκριμένης αδικίας «ανέλαβε δράση» ο νομοθέτης. Η διάταξη του άρθρου 1400 παρ. 1 ΑΚ προβλέπει πως: «Αν ο γάμος λυθεί ή ακυρωθεί και η περιουσία του ενός συζύγου έχει, αφότου τελέσθηκε ο γάμος, αυξηθεί, ο άλλος σύζυγος, εφόσον συνέβαλε με οποιονδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης το οποίο προέρχεται από τη δική του συμβολή. Τεκμαίρεται ότι η συμβολή αυτή ανέρχεται στο ένα τρίτο της αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη ή καμία συμβολή.».
Με απλά λόγια: Μετά τη λύση (ή ακύρωση) του γάμου ο (μη επωφεληθείς) σύζυγος δικαιούται να αξιώσει από τον έτερο, του οποίου τα περιουσιακά στοιχεία αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου, το μερίδιο που του αναλογεί (με βάση τη δική του συμβολή) στην επαύξηση. Η συγκεκριμένη συμβολή όμως θα πρέπει (για να αποζημιωθεί) να υπερβαίνει το μέτρο. Δηλαδή την μεταξύ των συζύγων (δεδομένη) υποχρέωση για συνεισφορά στις οικογενειακές ανάγκες ανάλογα με τις δυνάμεις τους (:1389 ΑΚ). Μόνον τότε η συμβολή λαμβάνεται υπόψη για τον καθορισμό του ύψους της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα.
Το σύστημα της περιουσιακής αυτοτέλειας (ή του χωρισμού των περιουσιών)
Η προαναφερθείσα αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα προϋποθέτει την εφαρμογή (άλλως μη απόκλιση από το σύστημα) της περιουσιακής αυτοτέλειας (ή του χωρισμού των περιουσιών) των συζύγων. Το εν λόγω σύστημα προβλέπεται στη διάταξη του άρθρου 1397 ΑΚ. Η συγκεκριμένη διάταξη ορίζει πως: «…ο γάμος δεν μεταβάλει την περιουσιακή αυτοτέλεια των συζύγων». Οι περιουσίες των δύο συζύγων είναι διακριτές μεταξύ τους.
Είτε, επομένως, πρόκειται για κινητή είτε για ακίνητη περιουσία˙ είτε αυτή αποκτήθηκε πριν ή μετά τη σύναψη του γάμου, η περιουσία του κάθε συζύγου αποτελεί την ατομική (ξεχωριστή από του άλλου) περιουσία του. Ο κάθε σύζυγος δικαιούται, κατ’ αποτέλεσμα, να διαχειρίζεται την ατομική του περιουσία όπως εκείνος κρίνει. Και, αυτονοήτως, να τη διαθέτει ελεύθερα.
Είναι συχνή η απόκτηση κοινών περιουσιακών στοιχείων και από τους δύο (μαζί) συζύγους. Οι σχέσεις τους όσον αφορά τα συγκεκριμένα, κοινά, περιουσιακά στοιχεία δεν διαφοροποιούνται από την ύπαρξη της συζυγίας. Διέπονται, και στην προκειμένη περίπτωση, από τις διατάξεις της κοινωνίας δικαιώματος και της συγκυριότητας (άρθρα 785 επ. και 1113 επ. ΑΚ).
Η αδυναμία προβολής αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα: Το σύστημα της κοινοκτημοσύνης
Είναι εφικτή (κατ’ απόκλιση του συστήματος της προαναφερθείσας περιουσιακής αυτοτέλειας των συζύγων) η συμβατική επιλογή του συστήματος της κοινοκτημοσύνης (άρθρο 1403επ. ΑΚ). Το συγκεκριμένο σύστημα αναφέρεται στην περίπτωση εκείνη που οι σύζυγοι επιλέγουν, συμβατικά, την εγκαθίδρυση «…κοινωνίας κατά ίσα μέρη σε περιουσιακά τους στοιχεία χωρίς δικαίωμα διάθεσης, από τον καθένα τους, του ιδανικού του μεριδίου».
Η επιλογή του συστήματος της κοινοκτημοσύνης είναι δυνατό να λάβει χώρα είτε πριν ή κατά τη διάρκεια του γάμου. Όταν όμως επιλεγεί δεν μπορεί εκ των υστέρων να προβληθεί αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα. Ο σκοπός που καλείται να υπηρετήσει η εν λόγω αξίωση καλύπτεται από την κοινοκτημοσύνη.
Οι προϋποθέσεις γέννησης της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα
Έγινε, ήδη, λόγος για την αρνητική προϋπόθεση που πρέπει να συντρέχει προκειμένου να είναι εφικτή η γέννηση της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα. Συγκεκριμένα: η μη επιλογή του συστήματος της κοινοκτημοσύνης.
Προκειμένου όμως να εγερθεί η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα θα πρέπει να συντρέχουν τρεις ακόμη, σωρευτικά, προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα:
(α) Να έχει λυθεί ή να έχει ακυρωθεί ο γάμος (ή, κατ’ αναλογική εφαρμογή, να έχει συμπληρωθεί, τουλάχιστον τριετής, διάσταση των συζύγων –άρθρο 1400 παρ. 2 ΑΚ).
Η λύση του γάμου επέρχεται είτε με το θάνατο ενός από τους συζύγους των συζύγων είτε με την έκδοση διαζυγίου. Στην τελευταία περίπτωση (:έκδοση διαζυγίου) καθώς και της ακύρωσης του γάμου, η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα γεννιέται μετά το αμετάκλητο της σχετικής δικαστικής απόφασης (1438 εδ. 2, 1381 ΑΚ). Ενδεχόμενη υπαιτιότητα του ενός ή του άλλου συζύγου είναι αδιάφορη.
(β) Να έχει συντελεστεί επαύξηση της περιουσίας κάποιου από τους συζύγους (ή και των δύο) κατά τη διάρκεια του γάμου.
Η επαύξηση της περιουσίας πρέπει να έχει λάβει χώρα κατά τη διάρκεια του γάμου. Η επαύξηση προκύπτει από τη σύγκριση της περιουσίας καθενός συζύγου στην αρχή και στη λήξη του γάμου.
Ως αρχική περιουσία λαμβάνεται υπόψη η καθαρή περιουσία κατά το χρόνο τέλεσης του γάμου. Η περιουσία, με άλλα λόγια, που προκύπτει μετά την αφαίρεση του παθητικού από το ενεργητικό.
Ως τελική περιουσία λαμβάνεται υπόψη η καθαρή περιουσία κατά τη λήξη του γάμου. Το χρονικό σημείο υπολογισμού της τελικής περιουσίας σε περίπτωση λήξης του γάμου με διαζύγιο ή ακύρωσής του, καθώς και σε περίπτωση τριετούς διάστασης αποτελεί ζήτημα αμφιλεγόμενο. Έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις.
Μια πρώτη άποψη δέχεται, ως χρόνος υπολογισμού της τελικής περιουσίας, τον χρόνο του αμετακλήτου της απόφασης του διαζυγίου ή της ακύρωσης του γάμου ή της συμπλήρωσης της τριετούς διάστασης.
Μια δεύτερη (ορθότερη, αποτελεσματικότερη και δικαιότερη κατά τον υπογράφοντα) άποψη δέχεται να τοποθετηθεί, ο χρόνος υπολογισμού της τελικής περιουσίας στο χρονικό σημείο επίδοσης της αγωγής διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου, ή της έναρξης της τριετούς διάστασης. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η πιθανότητα προσπάθειας του υπόχρεου συζύγου να «απομειώσει τον πλουτισμό του».
Μια Τρίτη, ενδιάμεση, άποψη δέχεται πως μετά τον χρόνο επίδοσης της αγωγής διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή της έναρξης της τριετούς διάστασης, παύει να ισχύει υπέρ του δικαιούχου συζύγου το τεκμήριο της συμβολής κατά 1/3. Ο δικαιούχος σύζυγος, λοιπόν, καλείται, μετέπειτα, να αποδείξει οποιοδήποτε ποσοστό συνεισφοράς του.
(γ) Να υπάρχει συμβολή του ετέρου συζύγου στην προαναφερόμενη περιουσιακή επαύξηση.
Η συμβολή ενός από τους συζύγους στην επαύξηση της περιουσίας του άλλου λαμβάνεται υπόψη ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνει χώρα. Πρόκειται, δηλαδή, για οποιαδήποτε δραστηριότητα του δικαιούχου συζύγου, η οποία τελεί σε σχέση αιτίου και αιτιατού με την περιουσιακή επαύξηση της περιουσίας του υπόχρεου συζύγου.
Η φύση της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα
Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα συνιστά ενοχική αξίωση, περιουσιακού χαρακτήρα. Το γεγονός ότι απορρέει από τον δεσμό του γάμου την καθιστά προσωποπαγή. Γεννάται, δηλαδή, στο πρόσωπο του δικαιούχου συζύγου και αποσβέννυται με τον θάνατό του, καθώς δεν συνιστά αξίωση κληρονομητή. Επιπρόσθετα: δεν εκχωρείται εν ζωή. Εξαίρεση στα προαναφερθέντα υφίσταται εφόσον η αξίωση έχει αναγνωριστεί συμβατικά ή ο δικαιούχος σύζυγος επέδωσε σχετική αγωγή.
Στη βάση του ενοχικού και περιουσιακού της χαρακτήρα εγείρεται και το αμφιλεγόμενο ζήτημα της εκπλήρωσής της με χρηματική (υποχρεωτικά) ή αυτούσια απόδοση των αποκτημάτων.
Κατά μια άποψη, η αξίωση της συμμετοχής στα αποκτήματα είναι υποχρεωτικά χρηματική. Στο πλαίσιο αυτής, ασκώντας την αξίωσή του ο δικαιούχος σύζυγος δεν είναι δυνατό να λάβει αυτούσια περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν στον έτερο σύζυγο και αποτελούν μέρος της επαύξησης της περιουσίας του. Αντίθετα, η αύξηση της περιουσίας του υπολογίζεται μόνο λογιστικά και αποδίδεται στον δικαιούχο σύζυγο χρηματικά.
Κατά την ορθότερη όμως άποψη, η αυτούσια απόδοση είναι δυνατή. Πολλές φορές, μάλιστα, και επιθυμητή από τα μέρη. Κατά την άποψη αυτή, ο δικαιούχος σύζυγος δικαιούται να αξιώσει και ο υπόχρεος να ζητήσει να καταβάλλει αυτούσιο το ανάλογο μέρος των αποκτημάτων. Στη βάση αυτής, η δικαστική κρίση μπορεί να διατάξει, στη βάση ανάλογων αιτημάτων, την απόδοση είτε ποσοστού συγκυριότητας στα αποκτήματα είτε ορισμένου ή ορισμένων πραγμάτων ίσης αξίας με το ποσοστό συμμετοχής του δικαιούχου στην αύξηση περιουσίας του άλλου (ΟλΑΠ 28/1996).
Τα περιουσιακά στοιχεία που εντάσσονται στα αποκτήματα και η αξίωση επί μετοχών
Στην έννοια των αποκτημάτων δεν περιλαμβάνονται όλα, ανεξαιρέτως, τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτά ο υπόχρεος σύζυγος, ύστερα από την τέλεση του γάμου. Εξαιρείται ό,τι αποκτήθηκε λόγω δωρεάς, κληρονομίας ή κληροδοσίας ή με διάθεση των αποκτημάτων από τις αιτίες αυτές.
Στα αποκτήματα μπορούν να συγκαταλέγονται εμπράγματα δικαιώματα, καθώς και δικαιώματα νομής και κατοχής σε κινητά ή ακίνητα, χρήματα και χρηματικές καταθέσεις, πιστωτικοί τίτλοι, πνευματικά δικαιώματα, ομόλογα αλλά και μέλλουσες απαιτήσεις (λ.χ. μισθώματα, μερίσματα). Επίσης και τυχόν μετοχές ανώνυμης εταιρείας. Ομοίως και τα μερίδια σε ΕΠΕ, ΙΚΕ ή προσωπικές εταιρείες και συνεταιρισμούς.
Θα πρέπει όμως να διακριθούν τα περιουσιακά στοιχεία του νομικού προσώπου από εκείνα του μετόχου/εταίρου-συζύγου. Ο τελευταίος έχει στην ιδιοκτησία του μετοχές, μερίδια ή εταιρικές συμμετοχές. Στο νομικό πρόσωπο (στο οποίο συμμετέχει) ανήκει η εταιρική του περιουσία. Ακόμη και όταν πρόκειται για μονοπρόσωπη εταιρεία, που ανήκει στον υπόχρεο σύζυγο.
Η εξασφάλιση της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα – Η περίπτωση της διεκδίκησης μετοχών
Η αναγνώριση της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα αποσκοπεί στην αποκατάσταση της δικαιοσύνης μεταξύ των συζύγων. Αποκατάσταση η οποία ενδέχεται, όμως, να ματαιωθεί. Αιτία της ματαίωσης η συνειδητοποίηση από τους συζύγους της επικείμενης λύσης του γάμου.
Ευλόγως, μόλις οι σχέσεις των συζύγων διαταραχθούν, ο σύζυγος του οποίου η περιουσία έχει επαυξηθεί ενδέχεται να επιδιώξει την μείωση του πλουτισμού του. Εικονικές διαθέσεις των περιουσιακών του στοιχείων, εικονικές αναλήψεις υποχρεώσεων και ρευστοποιήσεις, χαριστικές δικαιοπραξίες και αδικαιολόγητες σπατάλες, αποτελούν συνήθεις τρόπους απομείωσης της περιουσίας του υπόχρεου συζύγου. Κατά το διάστημα αυτό, ο δικαιούχος έχει απλώς προσδοκία δικαιώματος. Δεν έχει, νομικά, τη δυνατότητα να ασκήσει την αγωγή του 1400 ΑΚ (ΑΠ 87/1998).
Έτσι, η αποτελεσματική προσωρινή προστασία της αξίωσης μέχρι την οριστική ικανοποίησή της αναδεικνύεται, κάποιες φορές, ως ζωτικής σημασίας. Και τούτο γιατί, σύμφωνα και με όσα ήδη αναφέρθηκαν, η έναρξη των διαδικασιών για την οριστική ικανοποίηση της εν λόγω αξίωσης θα πρέπει να ακολουθήσει τη λύση ή ακύρωση του γάμου με αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Εναλλακτικά, τη συμπλήρωση τριετούς διάστασης.
Η παροχή νόμιμου τίτλου εγγραφής υποθήκης
Ο νομοθέτης επέλεξε να εντάξει τον δικαιούχο σύζυγο του άρθρου 1400 ΑΚ στα πρόσωπα, στα οποία χορηγεί τίτλο εγγραφής υποθήκης από το νόμο (1262 αρ. 4 ΑΚ). Γεγονός που αποδεικνύει ότι αντιμετωπίζει τον τελευταίο ως δανειστή στον οποίο προσιδιάζει ιδιαίτερη προστασία.
Αξιοσημείωτο είναι πως η παροχή νόμιμου τίτλου εγγραφής υποθήκης (1262 αρ. 4 ΑΚ) δεν προϋποθέτει την άσκηση αγωγής διαζυγίου ή αποκτημάτων. Η υποθήκη είναι δυνατό να εγγραφεί οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια του γάμου-ακόμη και πριν από τη λύση ή ακύρωση του ή τη συμπλήρωση τριετούς διάστασης.
Η προσωρινή προστασία του άρθρου 1402 ΑΚ
Ρητή και αυτοτελής αξίωση παροχής ασφάλειας στο δικαιούχο σύζυγο προβλέπεται και από τη διάταξη του άρθρου 1402ΑΚ που, συγκεκριμένα, αναφέρει πως: «Με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 1262 αριθ. 4, ο καθένας από τους συζύγους έχει το δικαίωμα, στην περίπτωση που ασκήθηκε αγωγή διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή που ο ίδιος άσκησε με αγωγή την αξίωση του άρθρου 1400, να ζητήσει από τον άλλο σύζυγο ή από τους κληρονόμους του την παροχή ασφάλειας, αν εξαιτίας της συμπεριφοράς τους υπάρχει βάσιμος φόβος ότι κινδυνεύει αυτή η αξίωσή του.»
Προϋποθέσεις παροχής της εν λόγω ασφάλειας, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά αποτελούν: (α) αφενός η προηγούμενη άσκηση (από οποιονδήποτε από τους συζύγους) αγωγής διαζυγίου ή αγωγής ακύρωσης του γάμου ή (ειδικά από το σύζυγο που ζητεί την ασφάλεια) αγωγής συμμετοχής στα αποκτήματα, (β) αφετέρου η ύπαρξη βάσιμου φόβου ότι κινδυνεύει η αξίωση της ΑΚ 1400 εξαιτίας της συμπεριφοράς του άλλου συζύγου ή των κληρονόμων του.
Η δυνατότητα αίτησης λήψης ασφαλιστικών μέτρων
Η δυνατότητα λήψης ασφαλιστικών μέτρων, παράλληλα με τα προαναφερθέντα εξασφαλιστικά μέτρα των άρθρων 1262 αρ. 4 και 1402 ΑΚ αμφισβητήθηκε ρητά και δίχασε τη θεωρία. Μέχρι πρόσφατα.
Έπειτα από την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 682 ΚΠολΔ (με το ν. 4335/2015), η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα είναι δυνατό, πριν ακόμα γεννηθεί, να καταστεί αντικείμενο προσωρινής δικαστικής προστασίας με τη μορφή ασφαλιστικών μέτρων. Ακόμα δηλαδή και πριν από την αμετάκλητη λύση ή ακύρωση του γάμου ή/και τη συμπλήρωση τριών (3) ετών από τη διάσταση των συζύγων. Και τούτο γιατί συνιστά μελλοντική απαίτηση, που υπάγεται στο άρθρο 682 ΚΠολΔ (1298/2016 ΜονΠρωτΘεσ).
Απαραίτητη προϋπόθεση να συντρέχει επείγουσα περίπτωση ή επικείμενος κίνδυνος που να απαιτεί τη λήψη των ασφαλιστικών μέτρων.
Τα (ενδεχόμενα) ασφαλιστικά μέτρα
Ο δικαιούχος σύζυγος είναι ενδεχόμενο να αποβλέπει στην απόκτηση μετοχών της ανώνυμης εταιρείας (ή εταιρικής συμμετοχής σε άλλη εταιρεία) στην ανάπτυξη της οποίας συνέβαλε ή στην χρηματική ικανοποίησή του μέσω αυτών δικαιούται. Στην περίπτωση αυτή δικαιούται , να ζητήσει από το αρμόδιο Δικαστήριο, για την εξασφάλισή του, τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων. Συγκεκριμένα: συντηρητική κατάσχεση (707επ. ΚΠολΔ) ή μεσεγγύηση (725επ. ΚΠολΔ).
Μέσω των συγκεκριμένων μέτρων επιδιώκεται η επιβολή νομικής δέσμευσης επί των μετοχών. Ειδικότερα:
Με το ασφαλιστικό μέτρο της συντηρητικής κατάσχεσης δεσμεύονται προσωρινά περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη προκειμένου να εξασφαλιστεί η ικανοποίηση της χρηματικής ή δυνάμενης να τραπεί σε χρήμα απαίτησης.
Το ασφαλιστικό μέτρο της δικαστικής μεσεγγύησης διατάσσεται για την εξασφάλιση μη χρηματικών απαιτήσεων. Και συγκεκριμένα, σε διαφορές σχετικές με την κυριότητα, τη νομή ή την κατοχή πράγματος, η οποιασδήποτε άλλης διαφοράς σχετικά με το πράγμα (βεβαίως και επί μετοχών).
Σε κάθε περίπτωση, το Δικαστήριο κρίνει και διατάσσει τη λήψη κάθε πρόσφορου και αναγκαίου ασφαλιστικού μέτρου για την προστασία της μέλλουσας αξίωσης της συμμετοχής στα αποκτήματα.
Ενδεχόμενη λύση ενός γάμου γεννά σωρεία προβλημάτων. Μεταξύ αυτών η διευθέτηση των κοινών περιουσιακών στοιχείων αλλά και η αξίωση συμμετοχής του λιγότερο ευνοημένου στα αποκτήματα του περισσότερο ευνοημένου συζύγου. Στα κοινά περιουσιακά στοιχεία δεν είναι σπάνιο να συναντήσουμε εταιρεία στην οποία οι σύζυγοι θα συμμετέχουν κατά 50% ο καθένας από αυτούς (για την περίπτωση αυτή προηγούμενη αρθρογραφία μας).
Προβληματική μοιάζει (και) η περίπτωση όπου μόνος (βασικός ή απλός) μέτοχος ,εταίρος ή ιδιοκτήτης νομικού προσώπου είναι ο ένας από τους συζύγους. Ο έτερος έχει, κατά βάση, αξίωση συμμετοχής (και) στις μετοχές (ή άλλη εταιρική συμμετοχή) του ιδιοκτήτη συζύγου.
Ευκταία, αυτονοήτως, η εκτός δικαστικών αιθουσών διευθέτηση της όλης διαφοράς.
Σε διαφορετική περίπτωση ωφελημένη δεν θα είναι, με βεβαιότητα, η επιχείρηση.
Και, σε σημαντικό βαθμό, ούτε οι σύζυγοι.-
Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner
Υ.Γ. Συνοπτική έκδοση του άρθρου δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, στις 25 Οκτωβρίου 2020.
Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Αναλυτικά.
Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. 
