Ετικέτα: Νόμος 4548/2018 Ανώνυμες Εταιρείες

Διαδικαστικές Προϋποθέσεις για συμμετοχή σε ΓΣ Εισηγμένων ΑΕ (άρ. 124 §§6-8 ν. 4548/2018) : Το δικαίωμα συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση προκύπτει ως εξαιρετικής σημασίας. Αυτονοήτως, αν αναλογιστεί κανείς ότι η ΓΣ είναι το ανώτατο όργανο της ΑΕ. Ως απολύτως εύλογες προκύπτουν, κατ’ ακολουθίαν, οι νομοθετικές ρυθμίσεις σχετικά με το ποιοι είναι οι δικαιούμενοι να συμμετάσχουν στη Γενική Συνέλευση και ποιες μπορεί να είναι οι καταστατικές προϋποθέσεις νομιμοποίησης για τη συμμετοχή στη Γενική Συνέλευση. Οι σχετικές προβλέψεις διαφοροποιούνται μεταξύ των εισηγμένων και μη εισηγμένων ΑΕ. Στο παρόν θα μας απασχολήσουν οι προϋποθέσεις νομιμοποίησης για τη συμμετοχή στη ΓΣ των ΑΕ, οι μετοχές των οποίων είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά.

Η (Προβληματική) Δέσμευση Των Μετοχών

Ως προς τις προϋποθέσεις νομιμοποίησης στις εισηγμένες ΑΕ, ο ν. 2190/1920 (όπως και άλλα εθνικά δίκαια) προέβλεπε την προηγούμενη δέσμευση των μετοχών για τη συμμετοχή σε ΓΣ (άρ. 28). Η σχετική προϋπόθεση, ωστόσο, συνιστούσε σημαντικό εμπόδιο για τους θεσμικούς επενδυτές σε εισηγμένες ΑΕ. Και τούτο καθώς απομείωνε, δραστικά, τη θεμελιώδους σημασίας ευελιξία τους ως προς τη διάθεση των μετοχών. Η σχετική ευελιξία, όμως, αποδεικνυόταν αναγκαία για την αξιοποίηση των διακυμάνσεων των τιμών των μετοχών για την μεγιστοποίηση (και ρευστοποίηση) του κέρδους τους ή, εναλλακτικά, για την απομείωση της ζημίας τους.

Την ανωτέρω προβληματική κατάσταση εντόπισε ο ενωσιακός νομοθέτης. Προς αντιμετώπισή της, προέβη στην έκδοση της 2007/36/ΕΚ Οδηγίας. Συγκεκριμένα, στην εν λόγω Οδηγία λαμβάνει χώρα η ακόλουθη παραδοχή: «εμπόδια που αποθαρρύνουν της μετόχους από την ψηφοφορία, όπως η εξάρτηση της άσκησης του δικαιώματος ψήφου από τη δέσμευση των μετοχών για ορισμένο χρονικό διάστημα πριν από τη γενική συνέλευση, θα πρέπει να αρθούν» (προοίμιο, σκ. 3).

Προς άρση των ανωτέρω εμποδίων, ο ενωσιακός νομοθέτης εισήγαγε, ως προϋπόθεση νομιμοποίησης για τη συμμετοχή στη ΓΣ, τον θεσμό της ηµεροµηνίας καταγραφής (record date). Κατήργησε, δε, ακολούθως, την προϋπόθεση της δέσμευσης των μετοχών.

Στο ως άνω πλαίσιο, ο εθνικός νομοθέτης ενσωμάτωσε, με τον ν. 3884/2010, την προαναφερόμενη Οδηγία. Συγκεκριμένα με το άρθρο 5 του νόμου αυτού, προστέθηκε στον (προϊσχύσαντα) ν. 2190/1920 το άρθρο 28^α και με την §4 αυτού, εισήχθη στο εθνικό δίκαιο ο θεσμός της ημερομηνίας καταγραφής. Τη σχετική ρύθμιση ακολουθεί και το 124 §6 του ισχύοντος, πλέον, ν. 4548/2018, το οποίο εναρμονίζεται, παράλληλα, με την 2017/2018/ΕΕ Οδηγία, που τροποποίησε την προαναφερόμενη 2007/36/ΕΚ Οδηγία.

Βάσει του θεσμού της ημερομηνίας καταγραφής, μοναδική προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση συμμετοχής προσώπου στη ΓΣ εταιρειών, οι μετοχές των οποίων είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, είναι η εξής: να φέρει την ιδιότητα του μετόχου κατά το χρονικό σημείο που ορίζεται, εκ του νόμου, ως ημέρα καταγραφής.

Μη Δέσμευση Μετοχών: Οι Προβληματισμοί

Η κατάργηση του θεσμού της δέσμευσης των μετοχών συνιστά κανόνα ανεπίδεκτο καταστατικής παρέκκλισης. Ωστόσο, και παρά την αντιμετώπιση, με τον τρόπο αυτό, της δυσαρέσκειας των θεσμικών επενδυτών, η δυνατότητα ελεύθερης μεταβίβασης των μετοχών και μετά την ημερομηνία καταγραφής γεννά προβληματισμούς.

Καταρχάς, είναι ορατός ο κίνδυνος του ακόλουθου παραδόξου: Πρόσωπο το οποίο έφερε τη μετοχική ιδιότητα κατά την ημερομηνία καταγραφής, να μην είναι, πλέον, μέτοχος κατά την ημερομηνία της συνεδρίασης. Να έχει τη δυνατότητα, ωστόσο, να συμμετάσχει στην εν λόγω συνεδρίαση και να ψηφίσει.

Ο ως άνω κίνδυνος, όμως, τελούσε, σαφώς, σε γνώση του ενωσιακού νομοθέτη (στο πλαίσιο της 2007/36/ΕΚ Οδηγίας) και κατέστη, από τον ίδιο, αποδεκτός. Συγκεκριμένα, ο τελευταίος, μέσω της θέσπισης του θεσμού της ημερομηνίας καταγραφής αποπειράται να συγκεράσει το ενωσιακό ενδιαφέρον για µη παρακώλυση της συναλλακτικής δραστηριότητας στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, µε τη φροντίδα προπαρασκευής των γενικών συνελεύσεων σε ενιαία και ασφαλή βάση (από τη σκοπιά της οριοθέτησης του κύκλου των νομιμοποιούμενων σε αυτές προσώπων). Η εν λόγω εξισορρόπηση είναι ακριβώς αυτή που καθιστά αποδεκτό, σε ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον προαναφερόμενο κίνδυνο. Ήτοι, το ενδεχόµενο της διάστασης ανάμεσα στις ιδιότητες του αληθινού µετόχου και του προσώπου που έχει δικαίωµα συµµετοχής και ψήφου στη ΓΣ, σε περίπτωση που ο τελευταίος µεταβίβασε σε τρίτους τις µετοχές του µετά από την ημερομηνία καταγραφής και πριν από την οικεία ΓΣ (βλ. σχετικά, Αιτιολογική Έκθεση επί του ν. 3884/2010).

Παρά ταύτα, δημιουργείται και ο ακόλουθος, δογματικής φύσης, προβληματισμός. Πρόκειται για την, κατ’ ουσίαν, διάσπαση της διοικητικής από την περιουσιακή εξουσία που ενσωματώνει μία μετοχή (παρά την αρχή του αδιαίρετου του τίτλου και εν προκειμένω, της μετοχής). Ενώ, παράλληλα, τη σχετική ευχέρεια μπορεί να εκμεταλλευτεί πρόσωπο -μη μέτοχος- που αποσκοπεί στη συνδιαμόρφωση ή τον επηρεασμό εταιρικών αποφάσεων της ΓΣ, χωρίς να φέρει το ίδιο ατομικό κίνδυνο.

Προς άμβλυνση των συνεπειών της προβληματικής αυτής κατάστασης, υποστηρίζεται ότι το πρόσωπο, που δεν κατέχει πια την μετοχική ιδιότητα κατά τον χρόνο συνεδρίασης της ΓΣ, δεσμεύεται από την υποχρέωση πίστης να ψηφίσει με γνώμονα το εταιρικό συμφέρον.

Η Προϋπόθεση Της Ημερομηνίας Καταγραφής

Ως Προς Τις Εισηγμένες ΑΕ…

Στη ΓΣ (αρχική συνεδρίαση και επαναληπτική) των εισηγμένων ΑΕ, μπορεί να συμμετάσχει το πρόσωπο που έχει τη μετοχική ιδιότητα κατά την έναρξη της πέμπτης ημέρας πριν από την ημέρα της αρχικής συνεδρίασης της ΓΣ. Τούτη συνιστά και την ημερομηνία καταγραφής (άρ. 124 §6 εδ. α΄). Η συγκεκριμένη, μάλιστα, ημερομηνία καταγραφής ισχύει και στην περίπτωση εξ αναβολής ή επαναληπτικής συνεδρίασης. Υπό την προϋπόθεση, ωστόσο, ότι η εξ αναβολής ή η επαναληπτική συνεδρίαση δεν απέχει περισσότερες από 30 ημέρες από την ημερομηνία καταγραφής (άρ. 124 §6 εδ. β΄). Στην περίπτωση αυτή καθώς και στην περίπτωση δημοσίευσης νέας πρόσκλησης για την επαναληπτική ΓΣ (άρ. 130), ως ημερομηνία καταγραφής θα θεωρείται η τρίτη ημέρα πριν από την ημέρα της εξ αναβολής ή επαναληπτικής ΓΣ (άρ. 124 §6 εδ. γ΄).

…& (Εξαιρετικά) Ως Προς Τις Μη Εισηγμένες ΑΕ

Ο θεσμός της ημερομηνίας καταγραφής μπορεί να τύχει εφαρμογής και στην περίπτωση των ΑΕ με μετοχές μη εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά. Όπως, ήδη, σημειώσαμε με αφορμή τις Διαδικαστικές Προϋποθέσεις Συμμετοχής Σε ΓΣ Μη Εισηγμένων ΑΕ, στις περιπτώσεις αυτές είναι δυνατό να προβλέπεται συγκεκριμένη, καταστατική διαδικασία νομιμοποίησης. Είναι δυνατό, στο πλαίσιο αυτής, να προβλέπεται διαδικασία συμμετοχής στη ΓΣ στη βάση ημερομηνίας καταγραφής (κατά τα προβλεπόμενα στην §6 του άρ. 124 – άρ. 124 §7 εδ. α΄). Το καταστατικό όμως, στις περιπτώσεις αυτές, δεν μπορεί να αξιώνει την ύπαρξη της μετοχική ιδιότητας σε χρόνο προγενέστερο των πέντε (5) ημερών από την αρχική συνεδρίαση της ΓΣ (άρ. 124 §7 εδ. β΄).

Η Σημασία Της Ημερομηνίας Καταγραφής

Η ημερομηνία καταγραφής καθορίζει τη νομιμοποίηση (και) για την άσκηση όλων των δικαιωμάτων, τα οποία συναρτώνται με το ευρύτερο δικαίωμα συμμετοχής στη ΓΣ. Μεταξύ αυτών το δικαίωμα ψήφου, αναβολής λήψης απόφασης από τη ΓΣ και το δικαίωμα παροχής πληροφοριών.

Η ημερομηνία καταγραφής, αντίθετα, δεν νομιμοποιεί την άσκηση μετοχικών δικαιωμάτων (ατομικά ή μειοψηφίας), που δεν συναρτώνται με τη συμμετοχή στη ΓΣ (ενδ.: το δικαίωμα μερίσματος, το δικαίωμα προτίμησης κατά την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, το δικαίωμα εξώδικης ή δικαστικής αμφισβήτησης του κύρους των αποφάσεων της ΓΣ (βλ. σχετικά, Αιτιολογική Έκθεση επί του προϊσχύσαντος ν. 3884/2010, ο οποίος ενσωμάτωσε την 2007/36/ΕΚ Οδηγία). Η νομιμοποίηση για την άσκηση των εν λόγω δικαιωμάτων εξαρτάται από την ημερομηνία της (πραγματικής) ύπαρξης της μετοχικής ιδιότητας και όχι από την ημερομηνία καταγραφής.

Σε Περίπτωση Μη Συμμόρφωσης Με Την Ημερομηνία Καταγραφής

Υφίστανται περιπτώσεις διαδικαστικών προϋποθέσεων για τη συμμετοχή στη ΓΣ, οι οποίες ενδέχεται να μην τηρηθούν και παρόλα αυτά, οι (φερόμενοι) μέτοχοι να συμμετάσχουν κανονικά στην επικείμενη ΓΣ. Συγκεκριμένα, ως προς τις εισηγμένες ΑΕ, μέτοχος που δεν τήρησε την προθεσμία διορισμού, ανάκλησης ή αντικατάστασης αντιπροσώπου κατ’ άρ. 128 §4, μετέχει, καταρχήν, στη ΓΣ. Τούτο, υπό την προϋπόθεση ότι η ΓΣ δεν θα αρνηθεί τη συμμετοχή αυτή για σπουδαίο λόγο που δικαιολογεί την άρνησή της (άρ. 124 §5).

Η σχετική πρόβλεψη δεν είναι δυνατό να εφαρμοστεί, ανάλογα, στην περίπτωση μη τήρησης της προϋπόθεσης της ημερομηνίας καταγραφής. Παράκαμψη, συνεπώς, του συγκεκριμένου θεσμού νομιμοποίησης δεν είναι δυνατή.

Τρόποι Απόδειξης Μετοχικής Ιδιότητας

Διευκρινίζεται ότι οι μετοχές ΑΕ οι οποίες είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά δεν ενσωματώνονται σε μετοχικούς τίτλους: είναι άυλες. Παρακολουθούνται, δε, σε μητρώο κινητών αξιών (λ.χ. ΣΑΤ).

Στην περίπτωση των ως άνω μετοχών, η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας μπορεί να γίνεται με κάθε νόμιμο μέσο. Σαφώς, στη βάση ενημέρωσης, που λαμβάνει η εταιρεία από το κεντρικό αποθετήριο τίτλων, εφόσον παρέχει υπηρεσίες μητρώου. Σε κάθε άλλη, δε, περίπτωση, μέσω των συμμετεχόντων και εγγεγραμμένων διαμεσολαβητών στο κεντρικό αποθετήριο τίτλων (άρ. 124 §6 in fine).

Μέσο απόδειξης της μετοχικής ιδιότητας αποτελεί, συγκεκριμένα, η έγγραφη βεβαίωση του φορέα που τηρεί τις κινητές αξίες της εταιρείας. Στην πράξη, η εξακρίβωση της μετοχικής ιδιότητας γίνεται με απευθείας ηλεκτρονική σύνδεση με τα αρχεία του φορέα, εν προκειμένω της ΕΛ.Κ.Α.Τ. ως διαχειριστή του ΣΑΤ.

Είναι, τέλος, σκόπιμο να σημειωθεί ότι η εν λόγω ενημέρωση αυτή μπορεί να λάβει χώρα μέχρι την ημέρα διεξαγωγής της ΓΣ (κατά τα οριζόμενα στο άρ. 124 §1).

Η Περίπτωση Της Σύγκρουσης Συμφερόντων

Ο νόμος (:άρ. 124 §8), τέλος, ρυθμίζει μια ειδική περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων στις εισηγμένες ΑΕ. Συγκεκριμένα, φυσικό πρόσωπο το οποίο αφενός κατέχει μετοχές εισηγμένης ΑΕ αφετέρου είναι μέλος του ΔΣ της εν λόγω ΑΕ, δεν μετέχει στην ψηφοφορία της ΓΣ και δεν υπολογίζεται για τον σχηματισμό απαρτίας και πλειοψηφίας, όταν η ΓΣ αποφασίζει την ανάθεση του υποχρεωτικού ελέγχου των χρηματοοικονομικών καταστάσεων σε ορκωτό ελεγκτή λογιστή ή σε ελεγκτική εταιρεία. Μπορεί, βέβαια, πέραν του συγκεκριμένου αποκλεισμού ψηφοφορίας, να παραστεί και να μετάσχει στις εργασίες της ΓΣ.

Δικαιολογητικός λόγος του αποκλεισμού αυτού είναι η αποτροπή του κινδύνου να ορίζουν τα ως άνω πρόσωπα τους ελεγκτές που θα κρίνουν, εν τέλει, τις διαχειριστικές τους πράξεις στις οποίες προέβησαν ως διοικούντες την ΑΕ.

Κριτική Της Ρύθμισης

Ωστόσο, η σχετική ρύθμιση έχει δεχτεί κριτική. Μεταξύ άλλων, έχει χαρακτηριστεί ως ανακόλουθη σε σχέση με τις λοιπές διατάξεις του δικαίου των ΑΕ, οι οποίες δεν επιφυλάσσουν σχετικό αποκλεισμό (λ.χ. στις περιπτώσεις εκλογής ανεξάρτητων μελών ΔΣ ή μελών της επιτροπής ελέγχου). Επίσης, ως αναποτελεσματική, διότι, το πρόσωπο που ταυτόχρονα είναι μέτοχος ή μέλος ΔΣ, μπορεί να «απωλέσει», ευχερώς (και μόνον κατ’ επίφαση) μια από τις δύο ιδιότητές του.

Παράλληλα, κριτική ασκείται διότι δεν υφίσταται δικαιολογητικός λόγος για τη θέσπιση του συγκεκριμένου αποκλεισμού μόνον ως προς τις εισηγμένες ΑΕ και όχι ως προς τις μη εισηγμένες. Ιδίως, αν αναλογιστεί κανείς ότι στις πρώτες ο έλεγχος των οικονομικών τους καταστάσεων γίνεται, υποχρεωτικά, από ορκωτούς ελεγκτές ή ελεγκτικές εταιρείες, που οφείλουν να τηρούν, εκ του νόμου, αυστηρές υποχρεώσεις ανεξαρτησίας και αντικειμενικότητας.

Δυνατότητα Απόκλισης

Από τον ως άνω αποκλεισμό, ωστόσο, υφίσταται δυνατότητα απόκλισης. Συγκεκριμένα, οι σχετικές του προβλέψεις δεν τυγχάνουν εφαρμογής, εφόσον η πλειοψηφία των ανεξάρτητων μελών του ΔΣ δηλώσει ότι συμφωνεί με την ανάθεση του ελέγχου στα προτεινόμενα πρόσωπα.

Συνέπειες Παράβασης

Πέραν της ανωτέρω απόκλισης, τυχόν συμμετοχή στην ως άνω ψηφοφορία μετόχου-μέλους ΔΣ επισύρει την ακυρωσία της απόφασης ΓΣ (άρ. 137 §5 εδ. α΄ και β΄).

 

Όπως και στις μη εισηγμένες, η συμμετοχή του μετόχου στη Γενική Συνέλευση Ανώνυμης Εταιρείας (ιδίως, όμως, η άσκηση των δικαιωμάτων του κατά τις εργασίες της και, πάνω από όλα, η άσκηση του δικαιώματος ψήφου) αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό δικαίωμα: τόσο για τον ίδιο όσο και, ιδίως, για την ΑΕ. Οι αυστηρότερες, μάλιστα, ρυθμίσεις που ο νόμος επιφυλλάσσει για τις εισηγμένες ΑΕ καθιστούν, περισσότερο από επιβεβλημένη, την προσοχή μας στις διαδικαστικές προϋποθέσεις και στις συναφείς αποφάσεις. Στην αποδοχή (ή απόρριψη), ιδίως, της συμμετοχής συγκεκριμένου μετόχου. Μια λάθος επιλογή, μια λάθος απόφαση καταλήγει σε ακυρότητες˙ με σοβαρές, κάποιες φορές, συνέπειες.-

 

 

---

Γράφει ο  Σταύρος Κουμεντάκης Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm

---

 

Σημ.: Το άρθρο Διαδικαστικές προϋποθέσεις για τη συμμετοχή σε ΓΣ Εισηγμένων ΑΕ αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Περισσότερα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στις ενότητες «Γενική Συνέλευση ΑΕ» και «Νόμος 4548/2018 Ανώνυμες Εταιρείες». Στις ενότητες αυτές επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο-με business view, πάντα, προσέγγιση, του νόμου για τις ΑΕ και για τη Γενική Συνέλευση 

---

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Διαβάστε περισσότερα περί  Αποποίηση ευθύνης

(Καταστατικές) Διαδικαστικές Προϋποθέσεις Συμμετοχής Σε ΓΣ Μη Εισηγμένων (άρ. 124 §§2-5 ν. 4548/2018): Η Γενική Συνέλευση είναι το ανώτατο όργανο της ΑΕ. Μας απασχόλησε, ως εκ τούτου, το (μείζονος σημασίας) δικαίωμα συμμετοχής στις εργασίες της. Επίσης, οι δικαιούμενοι, από το νόμο, να συμμετάσχουν σε ΓΣ: διαπιστώνουμε πως για να συμμετάσχει κάποιος στις εργασίες της απαιτείται να συντρέχουν δύο «απλές» προϋποθέσεις: (α) να έχει την μετοχική ιδιότητα και (β) να την αποδεικνύει. Είναι, όμως, δυνατό το καταστατικό να θεσπίσει, περαιτέρω, διαδικαστικές προϋποθέσεις;

Οι Ολιγομετοχικές & Πολυμετοχικές ΑΕ

Η τεχνολογική εξέλιξη επιτρέπει την ταχύτερη και αμεσότερη ταυτοποίηση των μετόχων. Οι διαδικαστικές προϋποθέσεις που έθετε το προϊσχύσαν θεσμικό πλαίσιο αξιολογήθηκε, ήδη, ότι δεν είναι αναγκαίο να παραμένουν ως υποχρεωτικές (:αναγκαστικό δίκαιο). Απαιτείται, μόνον-κατά τα προαναφερθέντα, η ύπαρξη και απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας.

Η συντριπτική πλειονότητα, εξάλλου, των επιχειρήσεων στη χώρα μας είναι οικογενειακές˙ επομένως ολιγομετοχικές. Οι μέτοχοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Δεν απαιτείται, κατά τούτο, η υιοθέτηση πανηγυρικών διαδικασιών προκειμένου να καταστεί δυνατή η συμμετοχή τους στη ΓΣ.

Δεν μπορούμε, όμως, να παραγνωρίσουμε πως υφίστανται κι εκείνες οι ΑΕ (εισηγμένες και μη) που απαριθμούν πλήθος μετόχων. Η υποχρέωση (και δυνατότητα) εξακρίβωσης της μετοχικής ιδιότητας κατά την ημέρα διεξαγωγής της ΓΣ, στις εν λόγω ΑΕ, ενδέχεται να δημιουργεί προβλήματα, εν τέλει, τη διεξαγωγή της.

Για τη διαχείριση του συγκεκριμένου θέματος, ο νόμος επιτρέπει να θεσπίζονται από το καταστατικό πρόσθετες διαδικαστικές προϋποθέσεις συμμετοχής στη ΓΣ. Οι προϋποθέσεις αυτές στοχεύουν στον ασφαλή και ταχύτερο, εν τέλει, έλεγχο της νομιμοποίησης των μετόχων που δικαιούνται να συμμετάσχουν στη ΓΣ. Εξυπηρετούν, επίσης, το συμφέρον των ίδιων των μετόχων. Αποκτούν, με τον τρόπο αυτό, τη δυνατότητα να έλθουν σε επαφή με τους λοιπούς μετόχους και να ασκήσουν αποτελεσματικότερα τα δικαιώματά τους στη ΓΣ (11/2016 ΠολΠρωτΚω, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Καταστατικές Προϋποθέσεις Νομιμοποίησης

 

Κατάθεση Μετοχών & Εγγράφων Αντιπροσώπευσης και Εκπροσώπησης

 

Ως προς τις μετοχές:

Το καταστατικό ΑΕ (μη εισηγμένης και χωρίς άυλες μετοχές–άρ. 124 §2 εδ. α΄) είναι δυνατό (κι όχι, πλέον, υποχρεωτικό) να εξαρτά τη συμμετοχή στη ΓΣ από την προηγούμενη κατάθεση των μετοχών. Η εν λόγω κατάθεση είναι δυνατό να λάβει χώρα: (α) στο ταμείο της εταιρείας, (β) στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Επίσης (γ) σε οποιοδήποτε πιστωτικό ίδρυμα ή επιχείρηση επενδύσεων, που λειτουργεί στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος-μέλος και έχει το δικαίωμα να δέχεται τίτλους προς φύλαξη. Τέλος (δ) σε άλλα πρόσωπα, τα οποία αναγράφονται στην πρόσκληση για διεξαγωγή ΓΣ. Το καταστατικό, πάντως, μπορεί να περιορίζει τη δυνατότητα κατάθεσης των μετοχών σε ορισμένα (ή συγκεκριμένο-μόνον), από αυτά, πρόσωπα. Κι όταν τέτοιες εξειδικεύσεις ελλείπουν, ο προσδιορισμός τους θα λάβει χώρα από το ΔΣ κατά τη σύγκληση της ΓΣ.

Όταν, πάντως, υφίστανται τέτοιες καταστατικές προβλέψεις, ευκταίο είναι το ίδιο το καταστατικό να εξειδικεύει τη διαδικασία κατάθεσης των μετοχών και τον τρόπο απόδειξης της τήρησής της. Αναγκαίο, όμως, να τίθεται και συγκεκριμένη προθεσμία για την κατάθεση των μετοχών-πριν τη ΓΣ. Αρκεί, φυσικά, να μην παρακωλύεται, μέσω αυτής, η συμμετοχή των μετόχων στη ΓΣ. Κι όταν μια τέτοια (καταστατική) προθεσμία ελλείπει, εύλογα θα ερμηνεύεται ότι η κατάθεση είναι δυνατό να διενεργηθεί έως την ημέρα διεξαγωγής της ΓΣ (κατά τα προβλεπόμενα στην §1 του άρ. 124).

Η (ενδεχομένως τιθέμενη) καταστατική διαδικασία νομιμοποίησης απαιτείται να αφορά το σύνολο των μετόχων. Διαφορετική πρόβλεψη θα παραβίαζε την αρχή της ίσης μεταχείρισης των μετόχων.

Ως προς τα έγγραφα αντιπροσώπευσης και εκπροσώπευσης:

Είναι δυνατή, επίσης, καταστατική πρόβλεψη, με βάση την οποία η συμμετοχή στη ΓΣ εξαρτάται από την προηγούμενη υποβολή στην ΑΕ των εγγράφων αντιπροσώπευσης των μετόχων. Επί, δε, νομικών προσώπων-μετόχων, των εγγράφων εκπροσώπησης..

Αναγκαίο, όμως, να ορίζεται, καταστατικά, προθεσμία υποβολής των εν λόγω εγγράφων. Και η συγκεκριμένη προθεσμία ελέγχεται για καταχρηστικότητα: δεν είναι ανεκτό να δυσχεραίνει ή καθιστά αδύνατη τη συμμετοχή των μετόχων στη ΓΣ.

Οι οδηγίες για τον ακριβή τρόπο και χρόνο κατάθεσης των μετοχών και των εγγράφων αντιπροσώπευσης και εκπροσώπησης πρέπει να γνωστοποιούνται, μέσω της πρόσκλησης, στους μετόχους. Σε διαφορετική περίπτωση, η επακόλουθη απόφαση της ΓΣ είναι ακυρώσιμη (άρ. 137 §1). Η κατάθεση των μετοχών και των ανωτέρω εγγράφων θα ήταν ανεκτό να μην είναι αυτοπρόσωπη (λ.χ. μέσω e-mail ή ταχυδρομικής αποστολής).

Δέσμευση Μετοχών

Είναι, περαιτέρω, δυνατή η καταστατική πρόβλεψη για τη δέσμευση των μετοχών που κατατίθενται. Η θέσπιση, δηλ. αδυναμίας ανάληψης ή εκποίησής τους πριν από τη διεξαγωγή της ΓΣ (άρ. 124 §2 εδ. α΄). Να σημειωθεί πως στοχεύει η συγκεκριμένη ρύθμιση στη διασφάλιση της διατήρησης της μετοχικής ιδιότητας κατά τον συγκεκριμένο χρόνο.

Κατάρτιση Πίνακα Μετόχων

Όταν έχει θεσπιστεί υποχρέωση κατάθεσης των μετοχών και των τυχόν εγγράφων αντιπροσώπευσης ή εκπροσώπησης είναι ενδεχόμενο να προβλέπεται και η (προ 24ώρου-τουλάχιστον) σύνταξη πίνακα εμπροθέσμων μετόχων. Στον συγκεκριμένο πίνακα, που συντάσσεται από το ΔΣ, θα καταγράφονται οι μέτοχοι που έχουν εμπροθέσμως καταθέσει τις μετοχές τους και ενδεχομένως, τα έγγραφα αντιπροσώπευσης ή εκπροσώπησης.

Ελάχιστο περιεχόμενο του ως άνω πίνακα συνιστούν: τα ονοματεπώνυμα των μετόχων, οι διευθύνσεις τους και ο αριθμός μετοχών & ψήφων καθενός από αυτούς. Επίσης, τα ονοματεπώνυμα και οι διευθύνσεις τυχόν αντιπροσώπων ή εκπροσώπων τους (άρ. 124 §4). Παράλληλα, συμπεριλαμβάνονται στον πίνακα αυτό και οι μέτοχοι χωρίς δικαίωμα ψήφου που κατέθεσαν μετοχές (λ.χ. προνομιούχοι μέτοχοι χωρίς δικαίωμα ψήφου). Επίσης, τρίτα πρόσωπα, δικαιούμενα να συμμετάσχουν στη ΓΣ, τα οποία κατέθεσαν μετοχές και λοιπά νομιμοποιητικά έγγραφα (λ.χ. επικαρπωτές και ενεχυρούχοι δανειστές).

Ο ανωτέρω πίνακας θα τίθεται υπόψη των μετόχων, όπως το καταστατικό ορίζει (ενδ.: με τοιχοκόλληση ή αποστολή του με e-mail).

Τυχόν μη συμπερίληψη μετόχου στον πίνακα του ΔΣ δεν αρκεί για να τον αποκλείσει από τη ΓΣ. Μόνον η ΓΣ έχει το συγκεκριμένο δικαίωμα (κατά τα οριζόμενα και κατωτέρω αναλυόμενα στο άρ. 124 §5). Και ταυτόχρονα: τυχόν συμπερίληψη μη δικαιούμενου να συμμετάσχει στη ΓΣ δεν δημιουργεί σχετική αξίωσή του.

Μη (ή πλημμελής) σύνταξη του πίνακα καθώς και μη θέση του υπόψη των μετόχων συνιστούν ελαττώματα της διαδικασίας σύγκλησης της ΓΣ. Ως εκ τούτου, ενδέχεται (δύσκολα πάντως) να καταστήσουν ακυρώσιμη τυχόν επακόλουθη απόφαση της ΓΣ (άρ. 137).

Μετ’ Αναβολή ΓΣ

Τι συμβαίνει, άραγε, με την τήρηση των τυχόν (καταστατικά) προβλεπομένων προϋποθέσεων νομιμοποίησης στη μετ’ αναβολή ΓΣ, εφόσον ο πρόεδρος της ΓΣ αναβάλει (κατ΄ άρ. 141 §5 εδ. α΄) τη λήψη αποφάσεων από (τακτική ή έκτακτη) ΓΣ;

Να θυμηθούμε, εδώ, πως η κατόπιν αναβολής ΓΣ αποτελεί συνέχιση της προηγούμενης (άρ. 141 §5 εδ. β΄). Επομένως:

(α) Εφόσον μέτοχος τήρησε τις καταστατικές προϋποθέσεις στην αρχική ΓΣ και εξακολουθεί να τις τηρεί έως την μετ’ αναβολή ΓΣ (λ.χ. οι μετοχές παραμένουν δεσμευμένες στην ΑΕ), δεν είναι αναγκαία κάποια ενέργεια από μέρους του.

(β) Αν, αντίθετα, κάποιος μέτοχος αναλάβει στο μεσοδιάστημα τις δεσμευμένες μετοχές, η υποχρέωση πλήρωσης των καταστατικών προϋποθέσεων αναβιώνει στην μετ’ αναβολή ΓΣ.

(γ) Μέτοχος, τέλος, που πρόκειται να συμμετάσχει στην επαναληπτική, χωρίς να έχει συμμετάσχει και στην αρχική, υποχρεούται να τηρήσει τις διαδικαστικές προϋποθέσεις νομιμοποίησης που τίθενται από το καταστατικό (άρ. 141 §5 εδ. γ΄).

Μη Συμμόρφωση Με Τις Καταστατικές Προϋποθέσεις Νομιμοποίησης

Σε περίπτωση που μέτοχος δεν συμμορφωθεί με τις διαδικαστικές προϋποθέσεις νομιμοποίησης του μετέχει, καταρχήν, στη ΓΣ. Εκτός αν η ΓΣ αρνηθεί τη συμμετοχή αυτή για σπουδαίο λόγο, που δικαιολογεί την άρνησή της (:δύσκολο, πάντως, να υπάρχει).

Η απόφαση για μη συμμετοχή μετόχου που δεν συμμορφώθηκε με τις ως άνω, καταστατικές, υποχρεώσεις του λαμβάνεται από εκείνους τους μετόχους που εμπρόθεσμα συμμορφώθηκαν. Τούτοι αποφασίζουν με τη συνήθη απαρτία και πλειοψηφία. Τόσο η απόφαση, καθ’ αυτή, όσο και η αιτιολογία της πρέπει να καταγραφούν στο πρακτικό της ΓΣ. Διευκρινίζεται, ωστόσο, ότι η απόφαση αυτή δεν δημιουργεί ουσιαστικό δικαίωμα σε εκείνους οι οποίοι δεν το έχουν, σε εκείνους, δηλ., που δεν είναι μέτοχοι (βλ. αντίστοιχα, 11/2016 ΠολΠρωτΚω με παραπομπή σε 249/1991 ΕφΘεσσ και 866/1990 ΠολΠρωτΘεσσ, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Σπουδαίος λόγος, που αξιολογείται ως ικανός να στηρίξει την άρνηση της συμμετοχής σε μέτοχο που δεν συμμορφώθηκε, νοείται κάποιος που συναρτάται με τον σκοπό των καταστατικών προϋποθέσεων νομιμοποίησης. Τον ασφαλή, δηλ., και ταχύτερο έλεγχο νομιμοποίησης των μετόχων που δικαιούνται να συμμετάσχουν. Σε περίπτωση, επομένως, που δεν είναι δυνατή η διαπίστωση του μετοχικού δικαιώματος κάποιου, νόμιμα η ΓΣ μπορεί να αρνηθεί τη συμμετοχή του (1015/2020 ΑΠ, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Δικαίως, λοιπόν, τον κίνδυνο μη συμμετοχής στη ΓΣ φέρει ο μη συμμορφούμενος μέτοχος.

Σημαντικό, πάντως, να σημειωθεί πως η δυνατότητα της ΓΣ να αρνηθεί τη συμμετοχή μετόχου δεν είναι δυνατό να αποτελέσει βάση για το αποκλεισμό δυνητικώς ανεπιθύμητου (μετόχου). Ενδεχόμενη έλλειψη σπουδαίου λόγου επιφέρει κακή συγκρότηση της ΓΣ και ακυρώσιμες τις επιγενόμενες αποφάσεις της (άρ. 137§1). Ακυρώσιμη, ωστόσο, είναι και η απόφαση ΓΣ, η οποία επέτρεψε σε μη συμμορφούμενο και ταυτόχρονα, πράγματι μη δικαιούμενο, να συμμετάσχει σε αυτή. Τούτο, εφόσον η συμμετοχή του ήταν αποφασιστική για την επίτευξη απαρτίας ή η ψήφος του αποφασιστική για την επίτευξη πλειοψηφίας (άρ. 137§5 στοιχ. α΄).

Όσα παραπάνω αναφέρονται δε εφαρμόζονται σε περίπτωση αυτόκλητης και καθολικής ΓΣ. Αν, επομένως, συμμετέχουν μέτοχοι που εκπροσωπούν το σύνολο των δικαιωμάτων ψήφου του μετοχικού κεφαλαίου δεν ενδιαφέρει η τήρηση ή μη της όποιας προδικασίας νομιμοποίησης. Υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι δεν διατυπώνονται επιφυλάξεις ή αντιρρήσεις από κανέναν παριστάμενο (573/2006, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

 

Έχουν ήδη αρθεί οι παλαιότερες νομοθετικές προβλέψεις για την πιστή τήρηση σειράς διαδικαστικών προϋποθέσεων, προκειμένου να συμμετάσχει ένας μέτοχος σε επικείμενη Γενική Συνέλευση ΑΕ. Ορθά˙ καθώς περιττή, κατά κανόνα, γραφειοκρατία προσέθεταν. Προκύπτει, όμως, ως ανεκτή καταστατική ρύθμιση που θεσπίζει τέτοιες προϋποθέσεις. Η από μέρους του μετόχου τήρηση (ή μη) των συγκεκριμένων προϋποθέσεων θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή. Αντίστοιχα και η απόκρουση της συμμετοχής μετόχου που δεν τις τήρησε. Δημιουργούνται, σε κάθε περίπτωση, σοβαροί κίνδυνοι για ακύρωση των αποφάσεων που θα ληφθούν. Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση των εισηγμένων; Περί αυτών σε επόμενη αρθρογραφία μας.-

 

 

Δικαιούμενοι Συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση ΑΕ (άρ. 124 §1 ν. 4548/2018): Η Γενική Συνέλευση είναι το ανώτατο όργανο της ΑΕ. Το δικαίωμα συμμετοχής στις εργασίες της δεν είναι, επομένως, ήσσονος σημασίας. Και τούτο γιατί δεν συνιστά ένα (απλό) δικαίωμα παράστασης˙ αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση της συμμετοχής στη συζήτηση των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης και της άσκησης πλειάδας μετοχικών δικαιωμάτων. Μεταξύ αυτών: το (ιδιαίτερα σημαντικό) δικαίωμα ψήφου. Εύλογο λοιπόν να μας απασχολήσει το ερώτημα: ποιοι είναι οι δικαιούμενοι συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση ΑΕ

Η κανονικότητα της συγκρότησης της ΑΕ

Στη ΓΣ δικαιούται να συμμετάσχει κάθε μέτοχος, o οποίος έχει (και αποδεικνύει) τη συγκεκριμένη ιδιότητά του κατά την ημέρα διεξαγωγής της (άρ. 124 §5 εδ. α΄). Αρμόδιος να ελέγξει την κανονικότητα της συγκρότησης της ΓΣ, την ταυτότητα και τη νομιμοποίηση των παρόντων είναι ο Πρόεδρος της ΓΣ (άρ. 129 §2).

Προϋπόθεση, επομένως, για τη συμμετοχή στις εργασίες της ΓΣ συνιστούν, κατά βάση, η μετοχική ιδιότητα και η απόδειξή της. Εφόσον, αυτονοήτως, δεν θα έχουν τεθεί στο καταστατικό (κατ’ αρ. 124 §3) περαιτέρω διαδικαστικές προϋποθέσεις για τη νομιμοποίηση των μετόχων.

Μετοχική ιδιότητα και δικαίωμα ψήφου

Προκειμένου κάποιος να δικαιούται να συμμετάσχει στη ΓΣ θα πρέπει, αυτονοήτως, να φέρει την ιδιότητα του μετόχου κατά τη διεξαγωγή της. Χωρίς να απαιτείται, όμως, να έχει δικαίωμα ψήφου, καθώς δικαιούνται να συμμετάσχουν στη ΓΣ και μέτοχοι με μετοχές χωρίς δικαίωμα ψήφου. Διευκρινίζεται, ωστόσο, ότι οι τελευταίοι δεν υπολογίζονται για τον σχηματισμό απαρτίας (άρ. 124 §1 εδ. γ΄ -άρα ούτε στην αριθμητή ούτε στον παρονομαστή του κλάσματος, όπως διευκρινίζεται στην Αιτιολογική Έκθεση ν. 4548/2018 επί του άρθρου 124). Πολύ περισσότερο: οι μετοχές χωρίς δικαίωμα ψήφου δεν υπολογίζονται ούτε και στον σχηματισμό πλειοψηφίας.

Συμμετοχή νομικών προσώπων-μετόχων

Οι μέτοχοι της ΑΕ που είναι νομικά πρόσωπα μετέχουν στη γενική συνέλευση διά των εκπροσώπων τους (άρ. 124 §1 εδ. γ΄).

Η συγκεκριμένη πρόβλεψη του ν. 4548/2018 για τη συμμετοχή των νομικών προσώπων στοχεύει στην άρση των αμφιβολιών, που είχε δημιουργήσει η διατύπωση της προϊσχύσασας πρόβλεψης. Απαιτούνταν, υπό το καθεστώς εκείνης, ο «ορισμός» εκπροσώπων. Τούτη η πρόβλεψη είχε διχάσει: το νομικό πρόσωπο-μέτοχος μπορούσε να συμμετέχει στη ΓΣ εκπροσωπούμενο από τον νόμιμο εκπρόσωπό του ή από πρόσωπο με ειδική, προς τούτο, εξουσιοδότηση;

Δεδομένης, λοιπόν, της παράλειψης αναφοράς του νόμου σε «ορισμό» εκπροσώπου, θα πρέπει να γίνει δεκτό ότι τυχόν νομικό πρόσωπο-μέτοχος εκπροσωπείται στη ΓΣ από το νόμιμο όργανο εκπροσώπησής του. Σε περίπτωση, λ.χ., ΑΕ-μετόχου, από το ΔΣ ή από υποκατάστατο όργανο αυτού. Η εξουσία εκπροσώπησης του νομικού προσώπου στις εργασίες της ΓΣ της ΑΕ προϋποθέτει, φυσικά, σχετική νομιμοποίηση και τα (νομιμοποιητικά) έγγραφα από τα οποία προκύπτει. Όσον αφορά, ενδεικτικά, ΑΕ-μέτοχο αρκεί, κατά κανόνα, το καταστατικό και το σχετικό (δημοσιευμένο στο Γ.Ε.ΜΗ.) πρακτικό ΔΣ για την ανάθεση εξουσιών εκπροσώπησης.

Συμμετοχή με βάση δικαστική απόφαση

Φυσικό είναι, κάποιες φορές, να προκύπτουν έριδες όσον αφορά την ιδιότητα μετόχου ή/και της δυνατότητας συμμετοχής του στη ΓΣ. Δικαστική απόφαση που επιλύει (προσωρινά, οριστικά, τελεσίδικα ή αμετάκλητα) το θέμα είναι δυνατό να παράσχει ή αναγνωρίσει τη σχετική εξουσία.

Στην περίπτωση που επιγενόμενη δικαστική απόφαση (ασφαλιστικών μέτρων ή ανώτερου δικαστηρίου) ανατρέψει προϋφιστάμενη σχετική, η ληφθείσα απόφαση στην προηγηθείσα ΓΣ δεν πάσχει εξ αυτού του λόγου. Και τούτο, διότι ακόμα και η προσωρινή ρύθμιση κατάστασης με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων (ήτοι: συμμετοχή και ψηφοδοσία στην ΓΣ) είναι αμετάκλητη.

Δικαιούμενοι Συμμετοχής: πρόσωπα που δεν είναι μέτοχοι

Υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις, που προβλέπονται στον νόμο, κατά τις οποίες τρίτα πρόσωπα δικαιούνται να μετέχουν στη ΓΣ. Τέτοιες περιπτώσεις συνιστούν η συμμετοχή του επικαρπωτή (:όταν υφίσταται επικαρπία επί μετοχών) και του ενεχυρούχου δανειστή (:όταν υφίσταται ενέχυρο επί μετοχών). Προϋποτίθεται ότι δεν υφίσταται διαφορετική (επιτρεπτή από το καταστατικό) συμφωνία των μερών (άρ. 54 §2).

Οι εν λόγω περιπτώσεις δεν θα πρέπει να συγχέονται με τη συμμετοχή στη ΓΣ των αντιπροσώπων των μετόχων, οι οποίοι δεν νοούνται, φυσικά, ως «τρίτοι». Επίσης, με την περίπτωση της (απλής) παράστασης τρίτων προσώπων (λ.χ. των μελών του ΔΣ, του ελεγκτή ή εξωτερικού λογιστή ή του δικηγόρου της ΑΕ, στελεχών ή συνεργατών της, ή άλλων προσώπων κατόπιν άδειας του προέδρου της ΓΣ-άρ. 127). Οι τελευταίοι δεν «συμμετέχουν» στη ΓΣ αλλά, απλώς, παρίστανται κατά τις εργασίες της και προς την κατεύθυνση της υποβοήθησής τους.

Απόδειξη μετοχικής ιδιότητας

Η μετοχική ιδιότητα δεν αρκεί, απλά, να υφίσταται. Πρέπει και να αποδεικνύεται.

Η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας διαφέρει από το προϊσχύσαν νομοθετικό πλαίσιο: δεν προβλέπεται πλέον, ως αναγκαστικό δίκαιο, συγκεκριμένη προδικασία νομιμοποίησης. Ο ν. 4548/2018 κατάργησε τον θεσμό της δέσμευσης των μετοχών και τη διαδικασία προηγούμενης ενημέρωσης της εταιρείας για τη συμμετοχή μετόχου στη ΓΣ. Καταργήθηκε, στο πλαίσιο αυτό, και η υποχρέωση κατάρτισης, από το ΔΣ, πίνακα των μετόχων που δικαιούνται να συμμετάσχουν σε επικείμενη ΓΣ.

Η ως άνω διαδικασία αποσκοπούσε, υπό το προϊσχύσαν καθεστώς, στη διευκόλυνση(!) των μετόχων να αποδείξουν τη μετοχική τους ιδιότητα. Στη διευκόλυνση, επίσης, του ΔΣ να ελέγξει την εν λόγω ιδιότητα και να συμπεριλάβει τους δικαιούχους μετόχους στον σχετικό πίνακα.

Η νομιμοποίηση των μετόχων γίνεται, σήμερα, με κάθε πρόσφορο μέσο κατά την ημερομηνία διεξαγωγής της ΓΣ. Τούτο, καθώς η τεχνολογική εξέλιξη επιτρέπει την ταχύτερη και αμεσότερη ταυτοποίηση των μετόχων (βλ. σχετικά, Αιτιολογική Έκθεση ν. 4548/2018 επί του άρ. 124). Κυρίως όμως γιατί η διαδικασία που ακολουθείτο κατά το προϋφιστάμενο δίκαιο κατέληγε περίσσεια γραφειοκρατική και, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, χωρίς ουσία.

Η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας μπορεί να λάβει χώρα με την προσκόμιση κατά τη διεξαγωγή της ΓΣ από τον μέτοχο των ίδιων των μετοχών (μετοχικών τίτλων) που έχει στην κυριότητά του-εφόσον, βέβαια, η ΑΕ έχει εκδώσει και παραδώσει τέτοιους στους μετόχους της. Να θυμηθούμε εδώ, πως η ΑΕ υποχρεούται, καταρχήν, να εκδώσει και να παραδώσει στους μετόχους μετοχικούς τίτλους (άρ. 40 §3 εδ. α΄). Ωστόσο, το καταστατικό μπορεί να αποκλείει ή να περιορίζει τη συγκεκριμένη υποχρέωση της ΑΕ (άρ. 40 §4 εδ. α΄). Μπορεί όμως και η ίδια η ΑΕ να μην έχει, ενδεχομένως, εκπληρώσει τη σχετική υποχρέωσή της. Οι συνέπειες μιας τέτοιας παράλειψης δεν είναι δυνατό να βαρύνουν τον (ανυπαίτιο) μέτοχο.

Στην περίπτωση περιορισμού, αποκλεισμού ή παράλειψης έκδοσης μετοχικών τίτλων, το καταστατικό οφείλει να ορίζει, παράλληλα, τον τρόπο απόδειξης της ιδιότητας του μετόχου (άρ. 40 §4 εδ. β΄). Αν, ωστόσο, ελλείπει σχετική καταστατική ρύθμιση καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση που δεν εκδίδονται μετοχικοί τίτλοι, η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας γίνεται με βάση τα στοιχεία του βιβλίου μετόχων. Όταν, μάλιστα, παρίσταται ανάγκη και με έγγραφα που κατέχει ο ίδιος μέτοχος (άρ. 40 §4 εδ. γ΄).

Στην περίπτωση μετοχών που έχουν εκδοθεί σε λογιστική μορφή (άυλες μετοχές -άρ. 40 §5), μέτοχος έναντι της ΑΕ θεωρείται εκείνος που έχει εγγραφεί στο μητρώο κεντρικού αποθετηρίου τίτλων. Εναλλακτικά: εκείνος που έχει ταυτοποιηθεί ως τέτοιος μέσω των εγγεγραμμένων διαμεσολαβητών (άρ. 40 §6).

Η εγγραφή στο βιβλίο μετόχων

Κατά τον νόμο (άρ. 40 §2 εδ. ε΄) ως μέτοχος έναντι της εταιρείας θεωρείται εκείνος που έχει εγγραφεί ως τέτοιος στο βιβλίο μετόχων. Πρόκειται, ωστόσο, για τυπική νομιμοποίηση του εγγεγραμμένου ως μετόχου. Παράλληλα, η ύπαρξη και κατοχή των μετοχών είναι δηλωτική (και όχι συστατική) της ιδιότητάς του ως τέτοιου. Συνεπώς, η εγγραφή στο βιβλίο μετόχων και η τυχόν κατοχή μετοχικών τίτλων δεν αποτελούν, πάντοτε, επαρκείς (αποδεικτικές) προϋποθέσεις για τη συμμετοχή κάποιου στη ΓΣ. Απαιτείται το πρόσωπο που διεκδικεί τη συμμετοχή του στη ΓΣ να νομιμοποιείται ουσιαστικά.

Στην περίπτωση, λ.χ., που υφίσταται επικαρπία μετοχών, το δικαίωμα συμμετοχής και ψήφου στη ΓΣ θα πρέπει να ανήκει στον επικαρπωτή, αν ο τελευταίος είναι που διεκδικεί τη συμμετοχή του. Τούτο σημαίνει ότι ο ψιλός κύριος, ο οποίος ως μέτοχος, είναι εγγεγραμμένος στο βιβλίο μετόχων, δεν δικαιούται, όταν ελλείπει σχετική συμφωνία, να ψηφίζει στη ΓΣ. Είναι δυνατό, όμως, ψιλός κύριος να ασκεί το δικαίωμα ψήφου, εφόσον έτσι έχει συμφωνηθεί κατά τη σύσταση της επικαρπίας (ή επιγενομένως) και, επιπρόσθετα, δεν απαγορεύεται τούτο από το καταστατικό. Τα αντίστοιχα είναι δυνατό να ισχύουν και όταν έχει συσταθεί ενέχυρο επί μετοχών με τη συμμετοχή του ενεχυρούχου δανειστή στη ΓΣ και όχι του εγγεγραμμένου στο βιβλίο μετόχων κυρίου τους.

Επίσης, δεν θα ήταν παράδοξο να αποκτηθεί η ιδιότητα του μετόχου την ημέρα της διεξαγωγής της ΓΣ και, κατά τούτο, να μην έχει λάβει, ακόμα, χώρα η καταχώριση εκείνου που τις απέκτησε στο βιβλίο μετόχων. Η νομιμοποίηση, στην περίπτωση αυτή, του νέου μετόχου μπορεί να λάβει χώρα με τα ίδια τα έγγραφα που αποδεικνύουν την απόκτηση των μετοχών (λ.χ. με τη σύμβαση μεταβίβασης μετοχών). Διαφορετικά, με κάθε πρόσφορο μέσο.

Η συμμετοχή του μετόχου στη Γενική Συνέλευση Ανώνυμης Εταιρείας (ιδίως, όμως, η άσκηση των δικαιωμάτων του κατά τις εργασίες της και, πάνω από όλα, η άσκηση του δικαιώματος ψήφου) αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό δικαίωμα: τόσο για τον ίδιο όσο και, ιδίως, για την ΑΕ. Δεν αποδεικνύεται, πάντοτε, απλή υπόθεση η αποδοχή της συμμετοχής συγκεκριμένου μετόχου ούτε, εξ αντιδιαστολής, η απόρριψή της. Μια λάθος επιλογή, μια λάθος απόφαση καταλήγει σε ακυρότητες˙ με σοβαρές, ενίοτε, συνέπειες. Το όλο ζήτημα καθίσταται ακόμα περισσότερο περίπλοκο, όταν τίθενται από το καταστατικό πρόσθετες διαδικαστικές προϋποθέσεις. Περί αυτών, όμως, σε επόμενη αρθρογραφία μας.-

 

---

Γράφει ο  Σταύρος Κουμεντάκης Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm

---

 

Σημ.: Το άρθρο Δικαιούμενοι Συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση ΑΕ  αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Περισσότερα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στις ενότητες «Γενική Συνέλευση ΑΕ» «Νόμος 4548/2018 Ανώνυμες Εταιρείες» και «Μετοχές και μέτοχοι ΑΕ» . Στις ενότητες αυτές επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο-με business view, πάντα, προσέγγιση, του νόμου για τις ΑΕ, για τους Μετόχους και για τη Γενική Συνέλευση 

---

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο άρθρο Δικαιούμενοι Συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση ΑΕ δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Διαβάστε περισσότερα περί  Αποποίηση ευθύνης.

Δικαιώματα Μετόχων πριν τη Γενική Συνέλευση Της ΑΕ (άρ. 123 ν. 4548/2018) :  Αποδεικνύεται εξαιρετικά σημαντική η κατάλληλη προετοιμασία των μετόχων και η διασφάλιση συγκεκριμένων δικαιωμάτων τους πριν από τη Γενική Συνέλευση, το ανώτατο όργανο της ΑΕ. Ο νομοθέτης, μέσω των κανόνων σύγκλησης της ΓΣ και της δημοσίευσης της πρόσκλησης για τη σύγκλησή της σε αυτά αποβλέπει. Και στο πλαίσιο, αυτό, μεριμνά για την, προς εκείνους, παροχή συγκεκριμένων στοιχείων και ενημέρωσης σχετικών με τα θέματα της ημερήσιας διάταξης. Περί αυτών το παρόν!

Δικαιώματα Μετόχων: Υποχρέωση Διάθεσης Στους Μετόχους Ετήσιων Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων & Εκθέσεων ΔΣ Και Ελεγκτών

Περιεχόμενο υποχρέωσης

Η τακτική ΓΣ της ΑΕ εγκρίνει τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της και τις σχετικές εκθέσεις του ΔΣ και των ελεγκτών. Στο πλαίσιο αυτό, η ΑΕ υποχρεούται να τις θέτει, και εκ των προτέρων, στη διάθεση των μετόχων της. Και τούτο ανεξάρτητα από το ποσοστό τους ή την, ενδεχόμενη, έλλειψη δικαιώματος ψήφου. Η εν λόγω υποχρέωση εκπληρώνεται δια του ΔΣ δέκα, τουλάχιστον, ημέρες (κατά κανόνα), πριν από την τακτική ΓΣ (άρ. 123 §1). Στον υπολογισμό του υποχρεωτικού (και μη δυνάμενου να συντμηθεί) δεκαημέρου δεν συμπεριλαμβάνεται η ημέρα διεξαγωγής της τακτικής ΓΣ ούτε και η ημέρα διάθεσής τους στους μετόχους.

Η σχετική πρόβλεψη προσομοιάζει με την προϋφιστάμενη σχετική πρόβλεψη του ν. 2190/1920. Δεν απαιτείται, ωστόσο (με την επιφύλαξη του άρ. 123 §2 εδ. ε΄), προηγούμενη αίτηση του μετόχου.

Σκοπός Της Υποχρέωσης

Η θέσπιση της σχετικής, κατά τα άνω, υποχρέωσης στοχεύει στην προετοιμασία των μετόχων, με τρόπο κατάλληλο, για τη συμμετοχή τους στην τακτική ΓΣ της ΑΕ. Για τον σχηματισμό, ιδίως, σαφούς άποψης επί των οικονομικών στοιχείων της ΑΕ πριν τη διεξαγωγή της τακτικής ΓΣ. Στοχεύει επίσης στην υποβοήθησή τους στην άσκηση του δικαιώματος ψήφου τους-εφόσον φέρουν το σχετικό δικαίωμα. Είναι προφανές πως η ανωτέρω υποχρέωση της ΑΕ λειτουργεί κατά τρόπο συμπληρωματικό με τα λοιπά δικαιώματα πληροφόρησης των μετόχων της (ατομικά ή/και μειοψηφίας).

Τρόποι Γνωστοποίησης

Η ΑΕ εκπληρώνει την ως άνω υποχρέωσή της αναρτώντας τα παραπάνω στοιχεία στο διαδικτυακό της τόπο-εφόσον, βέβαια, διαθέτει τέτοιον (άρ. 123 §2 εδ. α΄).

Σε περίπτωση, όμως, που η ΑΕ δεν διατηρεί διαδικτυακό τόπο, τα ανωτέρω στοιχεία αποστέλλονται στους μετόχους-εφόσον εγκαίρως έχουν γνωστοποιήσει στην ΑΕ τα στοιχεία επικοινωνίας τους (άρ. 123 §2 εδ. β΄). Ο τρόπος αποστολής τους εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του ΔΣ. Η σχετική επιλογή ελέγχεται, πάντως, για καταχρηστικότητα (281 ΑΚ) καθώς θα πρέπει να επιτυγχάνει την έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση των μετόχων. Αρκεί, κατά κανόνα, αποστολή τους μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή αποστολή απλής επιστολής στη διεύθυνση που έχει δηλωθεί από τον μέτοχο. Περισσότερο «αυστηρές» μέθοδοι (λ.χ. συστημένη επιστολή ή δια δικαστικού επιμελητή επίδοση) θα πρέπει να επιλέγονται όταν ειδικές περιστάσεις το απαιτούν (λ.χ. ενεργής αντιδικία, κακοπιστία μετόχου, αναγκαιότητα απόδειξης χρόνου αποστολής κ.ο.κ.).

Ενδεχόμενη αποστολή των στοιχείων με επιστολή απαιτείται να λάβει χώρα δεκαπέντε, τουλάχιστον, ημέρες πριν από την τακτική ΓΣ.

Εφόσον η ΑΕ αποδείξει την έγκαιρη και με νόμιμο τρόπο αποστολή των εν λόγω στοιχείων -όπου ο μέτοχος έχει ζητήσει να αποσταλούν- η σχετική υποχρέωσή της εξαντλείται˙ δεν δικαιούται, ο μέτοχος, να παραπονείται.

Τέλος, σε περίπτωση που μέτοχοι δεν έχουν γνωστοποιήσει τα στοιχεία επικοινωνίας τους εγκαίρως στην ΑΕ, η σχετική, κατά τα άνω, ενημέρωσή τους ζητείται από τους ίδιους ύστερα από σχετικό αίτημά τους προς την εταιρεία (άρ. 123 §2 in fine).

Παράβαση Της Υποχρέωσης

Σε περίπτωση παράβασης της ανωτέρω υποχρέωσης της ΑΕ, θα είναι ακυρώσιμη (κατά την ορθότερη άποψη) η σχετική απόφαση της ΓΣ που θα ακολουθήσει (άρ. 137 §1 εδ. α΄).

Επιχείρημα υπέρ της θέσης αυτής προκύπτει από την εξ αντιδιαστολής ερμηνεία του άρ. 137 §5 εδ. ε΄. Συγκεκριμένα, η εν λόγω ρύθμιση ρητά εξαιρεί από τη δυνατότητα επιδίωξης ακύρωσης απόφασης ΓΣ τις περιπτώσεις των §§ 3 έως 5 του άρ. 123. Ωστόσο, ουδεμία αναφορά κάνει στις §§ 1 και 2 του ίδιου άρθρου, οι οποίες αφορούν στην υποχρέωση διάθεσης στους μετόχους των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της ΑΕ και των εκθέσεων του ΔΣ και των ελεγκτών.

Στη βάση των παραπάνω δεδομένων, κάθε μέτοχος που συγκεντρώνει το 2% του κεφαλαίου (άρ. 137 §3 εδ. α΄) δικαιούται να αξιώσει την ακύρωση της απόφασης της ΓΣ που ελήφθη κατά παράβαση της υποχρέωσης για τη διάθεση στους μετόχους των στοιχείων που προβλέπει ο νόμος. Προϋποτίθεται, όμως, ότι αντιτάχθηκε στη λήψη απόφασης ως προς το σχετικό θέμα της ημερήσιας διάταξης.

Εφόσον ο μέτοχος είχε λανθασμένα, με υπαιτιότητά του, γνωστοποιήσει στην ΑΕ τα στοιχεία επικοινωνίας του (ή δεν ενημέρωσε την ΑΕ για μεταγενέστερη μεταβολή τους) δεν δικαιούται να παραπονείται˙ η σχετική απόφαση της ΓΣ δεν είναι δυνατό να ακυρωθεί (2090/2004 ΠολΠρωτΑθ).

Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, ο μέτοχος έχει το δικαίωμα να αξιώσει (από το ΔΣ που, ενδεχομένως, αρνείται) την χορήγηση των ανωτέρω στοιχείων, μέσω της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων (11323/1987 ΜονΠρωτΑθ).

Δικαιώματα Μετόχων: Πρόσθετες Υποχρεώσεις Πληροφόρησης Των Μετόχων Πριν Τη ΓΣ

Για τις εισηγμένες και μη…

Ο νόμος εκτός από την ανωτέρω υποχρέωση που αφορά στην τακτική ΓΣ προβλέπει και πρόσθετες υποχρεώσεις πληροφόρησης. Τούτες γεννώνται από την ημέρα δημοσίευσης της πρόσκλησης για τη σύγκληση (κάθε) ΓΣ μέχρι την ημέρα της διενέργειάς της.

Συγκεκριμένα, τόσο οι εισηγμένες όσο και οι μη εισηγμένες εταιρίες (κατόπιν σχετικής επέκτασης της υποχρέωσης υπό τον ισχύον καθεστώς και σε αυτές), οφείλουν, από την ημέρα της δημοσίευσης της πρόσκλησης μέχρι και την ημέρα της ΓΣ, να θέτουν στη διάθεση των μετόχων στην έδρα τους (ή να αναρτούν, επί εισηγμένων, στον διαδικτυακό τους τόπο-άρ. 123 §5 εδ. α΄), τουλάχιστον τις εξής επιπλέον πληροφορίες (άρ. 123 §3):

(α) την πρόκληση για σύγκληση της ΓΣ,

(β) τον συνολικό αριθμό των μετοχών και των δικαιωμάτων ψήφου, συμπεριλαμβανομένων και των τυχόν χωριστών συνόλων ανά κατηγορία μετοχών, και

(γ) τα έντυπα που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την ψήφο μέσω εκπροσώπου ή αντιπροσώπου, και, εφόσον προβλέπονται, για την ψήφο με αλληλογραφία και για την ψήφο με ηλεκτρονικά μέσα (εκτός κι αν τα εν λόγω έντυπα αποστέλλονται απευθείας σε κάθε μέτοχο).

…Ιδίως Ως Προς Τις Εισηγμένες

Για τις εισηγμένες ΑΕ, ο νόμος προβλέπει την υποχρέωση παροχής πρόσθετων πληροφοριών. Και τούτο αποσκοπώντας στη διευκόλυνση, ακόμα περισσότερο, της αποτελεσματικής συμμετοχής των μετόχων στη ΓΣ.

Συγκεκριμένα, οι ΑΕ των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά οφείλουν, από την ημέρα δημοσίευσης της πρόσκλησης για τη σύγκληση της ΓΣ μέχρι και την ημέρα διενέργειάς της, να θέτουν στη διάθεση των μετόχων τους στην έδρα τους ή να αναρτούν στον διαδικτυακό τους τόπο (άρ. 123 §5 εδ. α΄) τα ακόλουθα (άρ. 123 §4):

(α) τα έγγραφα που πρόκειται να υποβληθούν στη ΓΣ,

(β) σχέδιο προτεινόμενης απόφασης για κάθε θέμα της ημερήσιας διάταξης˙ εναλλακτικά σχόλιο του ΔΣ-εφόσον καμιά απόφαση δεν έχει προταθεί προς έγκριση, και

(γ) τυχόν σχέδια αποφάσεων, που τυχόν έχουν προτείνει οι μέτοχοι (σύμφωνα με το άρ. 141 §3), αμέσως μετά την παραλαβή τους από την εταιρία.

Περαιτέρω, οι εισηγμένες ΑΕ έχουν τη δυνατότητα να αναρτούν τα αμέσως ανωτέρω στοιχεία που τις αφορούν (του άρ. 123 §§ 3 και 4) στον διαδικτυακό τόπο τους (άρ. 123 §5 εδ. α΄).

Είναι ενδεχόμενο, όμως, να μην είναι δυνατή η πρόσβαση στο διαδίκτυο για τεχνικούς λόγους στα έντυπα για την ψήφο μέσω εκπροσώπου ή αντιπροσώπου ή με αλληλογραφία ή ηλεκτρονικά μέσα. Η ΑΕ σημειώνει στο διαδικτυακό της τόπο, για την περίπτωση αυτή, τον τρόπο προμήθειας των σχετικών εντύπων σε έγχαρτη μορφή και τα αποστέλλει χωρίς χρέωση σε κάθε μέτοχο που τα ζητεί (άρ. 123 §5 in fine).

Παράβαση Των Πρόσθετων Υποχρεώσεων Πληροφόρησης

Σε αντίθεση με την παράβαση των προαναφερθεισών υποχρεώσεων διάθεσης στους μετόχους των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων & εκθέσεων ΔΣ και των ελεγκτών (§§1 και 2 του άρ. 123), τυχόν παράβαση των ανωτέρω πρόσθετων υποχρεώσεων (των §§3-5 του άρ. 123) δεν επιδρούν στο κύρος της απόφασης της ΓΣ. Γεννάται, ωστόσο, ευθύνη του ΔΣ για αποζημίωση των μετόχων, εφόσον αποδειχθεί ζημία, που συνδέεται αιτιωδώς με τη σχετική παράβαση (βλ. σχετικά, Αιτιολογική Έκθεση ν. 4548/2018 επί του άρ. 123).

 

Η διασφάλιση των μετόχων μειοψηφίας ΑΕ και η κατάλληλη προετοιμασία τους για επικείμενη ΓΣ προϋποθέτει την έγκαιρη ενημέρωσή τους. Ο νόμος επιβάλλει συγκεκριμένες υποχρεώσεις στην ΑΕ (και το ΔΣ της) προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Η παράβαση των εν λόγω υποχρεώσεων δεν είναι χωρίς συνέπειες-κάποιες φορές μάλιστα σημαντικές. Εναπόκειται στο ΔΣ η μέριμνα για την πιστή τήρησή τους.-

 

 

---

Γράφει ο  Σταύρος Κουμεντάκης Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm

---

 

Σημ.: Το άρθρο Δικαιώματα Μετόχων Πριν Τη Γενική Συνέλευση Της ΑΕ  αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Περισσότερα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στις ενότητες «Γενική Συνέλευση ΑΕ» «Νόμος 4548/2018 Ανώνυμες Εταιρείες» και «Μετοχές και μέτοχοι ΑΕ» . Στις ενότητες αυτές επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο-με business view, πάντα, προσέγγιση, του νόμου για τις ΑΕ, για τους Μετόχους και για τη Γενική Συνέλευση 

---

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Διαβάστε περισσότερα περί  Αποποίηση ευθύνης

 

 

Γενική Συνέλευση ΑΕ: Δημοσίευση Πρόσκλησης (άρ. 122 ν. 4548/2028). Η Γενική Συνέλευση, το ανώτατο όργανο της ΑΕ, διέπεται από συγκεκριμένες νομοθετικές προβλέψεις. Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, μας απασχόλησε η πρόσκληση μέσω της οποίας λαμβάνει χώρα η σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης. Εδώ θα μας απασχολήσει μια σημαντική υποχρέωση που απορρέει από τον νόμο: εκείνη της δημοσίευσης της εν λόγω πρόσκλησης, προκειμένου να ενημερωθούν η μέτοχοι για τη συμμετοχή τους. Η δυνατότητα, επίσης, της ΑΕ (και του καταστατικού της) να επιλέγει επιπλέον τρόπους δημοσίευσης της πρόσκλησης ή σχετικής ενημέρωσης των μετόχων (άρ. 122).

Δημοσίευση Πρόσκλησης: Η Σημασία Της 

Ο νομοθέτης προβαίνει σε συγκεκριμένες προβλέψεις ως προς την προθεσμία και τον τρόπο δημοσίευσης της πρόσκλησης ΓΣ ανάλογα αν πρόκειται για εταιρείες εισηγμένες ή μη (βλ. σχετικά Αιτ. Έκθεση ν. 4548/2018 επί του άρ. 122). Αποσκοπεί, μέσω αυτών, στην προστασία των δικαιωμάτων των μετόχων (ιδίως εκείνων της μειοψηφίας), στην έγκαιρη ενημέρωσή τους επί των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης της, στην κατάλληλη, σχετική, προετοιμασία τους και, τέλος, στην άσκηση των συναφών δικαιωμάτων τους.

Οι διατάξεις του νόμου για την τήρηση συγκεκριμένων προθεσμιών και διατυπώσεων δημοσιότητας είναι, δεδομένης της σημασίας τους, αναγκαστικού δικαίου. Είναι, ως εκ τούτου, ισχυρή καταστατική πρόβλεψη για διεύρυνση όχι όμως και περιορισμό τους.

Προθεσμία Δημοσίευσης

Όπως προβλέπει ρητά ο ν. 4548/2018 (και προέβλεπε αντίστοιχα ο κ.ν. 2190/1920 –άρ. 26 §1), η πρόσκληση της ΓΣ πρέπει να δημοσιεύεται είκοσι τουλάχιστον πλήρεις ημέρες πριν από την ημέρα της συνεδρίασης (άρ. 122 §1). Επομένως, η ημέρα της δημοσίευσης της πρόσκλησης και η ημέρα της συνεδρίασης της ΓΣ δεν προσμετρώνται στις εν λόγω, είκοσι/πλήρεις, ημέρες. Τα ίδια ισχύουν και για τις εισηγμένες ΑΕ, οι οποίες φέρουν την πρόσθετη υποχρέωση να δημοσιεύουν (προ 20ημέρου επίσης) τη σχετική πρόσκληση και στον διαδικτυακό τους τόπο.

Δεδομένου του αναγκαστικού, κατά τα προαναφερθέντα, χαρακτήρα των σχετικών διατάξεων, τυχόν καταστατική σύντμηση της ως άνω προθεσμίας δεν είναι επιτρεπτή. Επιτρεπτή είναι, αντίθετα, η επιμήκυνσή της μέσω σχετικής καταστατικής πρόβλεψης. Τούτο, όμως, εφόσον δεν καταλήγει υπερβολικά μακρά-οπότε και θα θεωρείται ως μη αναγραφείσα.

Επαναληπτική ΓΣ

Από την ως άνω πρόβλεψη για την 20ήμερη προθεσμία δημοσίευσης της πρόσκλησης, ρητά εξαιρούνται οι επαναληπτικές ΓΣ. Για τις τελευταίες, η αντίστοιχη προθεσμία για δημοσίευση της πρόσκλησης είναι δεκαήμερη. Σημειώνεται, μάλιστα, ότι νεότερη πρόσκληση δεν απαιτείται όταν στην αρχική πρόσκληση είχε ήδη ορισθεί ο τόπος και ο χρόνος της επαναληπτικής συνεδρίασης. Προϋπόθεση, όμως, είναι να μεσολαβούν πέντε (5) τουλάχιστον ημέρες ανάμεσα στη ματαιωθείσα συνεδρίαση και την επαναληπτική όμοια (άρ. 134 §§ 2 και 4).

Προσθήκη Θεμάτων Ημερήσιας Διάταξης Με Αίτημα Μειοψηφίας

Μεταξύ των δικαιωμάτων της μειοψηφίας των μετόχων συγκαταλέγεται και η δυνατότητά τους να ζητήσουν την προσθήκη θεμάτων στην ημερήσια διάταξη ΓΣ (141 §2). Με αίτηση, συγκεκριμένα, μετόχων που εκπροσωπούν το 1/20 του καταβεβλημένου κεφαλαίου, το ΔΣ υποχρεούται να εγγράψει στην ημερήσια διάταξη ΓΣ, που έχει ήδη συγκληθεί, πρόσθετα θέματα. Αναγκαία προϋπόθεση, όμως, είναι να περιέλθει η σχετική αίτηση στο ΔΣ δεκαπέντε (15) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη συνεδρίαση της ΓΣ.

Προκύπτει, βέβαια-στην περίπτωση αυτή, ως ανέφικτη η προ 20ημέρου δημοσίευση της σχετικής πρόσκλησης. Η σχετική προθεσμία μειώνεται, τότε, στις επτά, τουλάχιστον, ημέρες πριν τη ΓΣ (αρ. 122). Ειδικά για τις εισηγμένες ανέρχεται σε δεκατρείς ημέρες.

Σε κάθε περίπτωση (:εισηγμένων και μη εταιρειών) μη δημοσίευσης των εν λόγω, πρόσθετων, θεμάτων, οι αιτούντες μέτοχοι δικαιούνται να ζητήσουν την αναβολή της ΓΣ και να προβούν οι ίδιοι σ’ αυτή (τη δημοσίευση) με δαπάνες της εταιρείας. Εφόσον, και παρά τη μη δημοσίευση της πρόσθετης πρόσκλησης, παρίσταται και δεν αντιλέγει το σύνολο των μετόχων η συζήτηση και λήψη αποφάσεων επ’ αυτών θα είναι έγκυρη. Σε διαφορετική, εντούτοις, περίπτωση, η όποια σχετική απόφαση θα είναι ακυρώσιμη (άρ. 137).

Τρόπος Δημοσιότητας

Η πρόσκληση της ΓΣ δημοσιεύεται με την καταχώρισή της, προ εικοσαημέρου, στην μερίδα της ΑΕ στο Γ.Ε.ΜΗ. (άρ. 122 §2 εδ. α΄). Η (παλαιότερη) υποχρέωση υποβολής της πρόσκλησης της ΓΣ στη Διοίκηση έχει καταργηθεί-ως στερούμενη νοήματος. Και τούτο καθώς οι μεν μέτοχοι λαμβάνουν εύκολα και αποτελεσματικά πλέον τη σχετική πληροφόρηση, η δε Διοίκηση δεν έχει, ούτως ή άλλως, δυνατότητα παράστασης στη ΓΣ (βλ. σχετικά Αιτ. Έκθεση ν. 4548/2018 επί του άρ. 122). Αντίστοιχα και η υποχρέωση δημοσίευσης της πρόσκλησης σε τοπικής και εθνικής εμβέλειας εφημερίδων που όχι μόνον δεν αποτελούν, πλέον, μέσο βασικής ενημέρωσης αλλά και απολύτως περιορισμένη έχει καταστεί η αναγνωσιμότητά τους.

…Ως Προς Τις Εισηγμένες ΑΕ

Οι ΑΕ με μετοχές εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά, υποχρεούνται από τον νόμο, σε πρόσθετες διατυπώσεις δημοσιότητας-εκτός από τη δημοσίευση της πρόσκλησης στο Γ.Ε.ΜΗ.: Να δημοσιεύουν, όπως ήδη αναφέρθηκε, εντός της προαναφερόμενης 20ήμερης προθεσμίας, το πλήρες κείμενο της πρόσκλησης σε ΓΣ στον διαδικτυακό τόπο της εταιρείας. Επίσης, και μέσα στην ίδια προθεσμία του προηγουμένου εδαφίου, το κείμενο αυτό πρέπει να δημοσιοποιείται, με τρόπο που διασφαλίζει την ταχεία και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση σε αυτήν, με μέσα που κατά την κρίση του ΔΣ θεωρούνται ευλόγως αξιόπιστα-για την αποτελεσματική διάχυση των πληροφοριών στο επενδυτικό κοινό. Ως τέτοια προβλέπονται τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης με εθνική και πανευρωπαϊκή εμβέλεια.

Εκ περισσού, πάντως, σημειώνεται ότι η ΑΕ δεν μπορεί να επιβάλει στους μετόχους ειδική χρέωση για τη δημοσιοποίηση της πρόσκλησης για σύγκληση της ΓΣ με οποιονδήποτε από τους προαναφερθέντες τρόπους (άρ. 122 §3).

Καταστατικές Υποχρεώσεις Δημοσιότητας

Το καταστατικό είναι δυνατό να προσθέσει (μόνον) στις κατά τα άνω διατυπώσεις δημοσιότητας και ενημέρωσης των μετόχων και όχι να αποκλείσει την υποχρέωση δημοσίευσης στο Γ.Ε.ΜΗ. Το καταστατικό, στο πλαίσιο αυτό, είναι δυνατό, να προβλέπει την υποχρέωση της εταιρείας να ενημερώσει τους μετόχους για την καταχώριση της πρόσκλησης και με άλλους τρόπους. Να προβλέπει, επίσης, πρόσθετη διαδικασία ενημέρωσης ή και επιπλέον τρόπους δημοσίευσης της πρόσκλησης ή αποστολής της στους μετόχους (άρ. 122 §2 εδ. β΄).

Οι πρόσθετες καταστατικές υποχρεώσεις ενημέρωσης των μετόχων για την εκάστοτε επικείμενη ΓΣ ή/και δημοσιότητας της πρόσκλησης αποσκοπούν, αυτονοήτως, στην προστασία τους (ιδίως, κατά τα προαναφερθέντα, των μετόχων μειοψηφίας). Ειδικότερα, στην εξασφάλιση της βέλτιστης προετοιμασίας τους, προκειμένου όχι μόνον να ενημερωθούν αλλά και να έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν τα σχετικά με τη ΓΣ δικαιώματά τους.

Ο νόμος δεν προσδιορίζει το περιεχόμενο των σχετικών, δυνητικών-πρόσθετων, διατυπώσεων δημοσιότητας και ενημέρωσης των μετόχων˙ επαφίενται στη διακριτική ευχέρεια της ΑΕ. Ενδέχεται, λ.χ. η δημοσιευτέα στο Γ.Ε.ΜΗ. πρόσκληση να οφείλει, καταστατικά, να αποσταλεί στους μετόχους μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) ή συστημένης επιστολής. Εναλλακτικά ή επιπρόσθετα (μολονότι, πλέον-κατά τα άνω, παρωχημένο) να δημοσιευτεί σε εφημερίδα τοπικής ή σε εθνικό επίπεδο κυκλοφορίας.

Αναφορικά με τους πρόσθετους αυτούς τρόπους ενημέρωσης των μετόχων, είναι ευθύνη τους να διατηρούν επικαιροποιημένα τα στοιχεία επικοινωνίας, τα οποία έχουν γνωστοποιήσει στην ΑΕ (λ.χ. το e-mail τους, εάν το καταστατικό προβλέπει πως η πρόσκληση σε ΓΣ πρέπει να αποστέλλεται στους μετόχους και με e-mail). Όταν από υπαιτιότητα της ΑΕ, τυχόν υποχρεωτική ενημέρωση των μετόχων ή παραλαβή της εν λόγω πρόσκλησης ματαιωθεί εξαιτίας λανθασμένης καταχώρισης των εν λόγω στοιχείων, η απόφαση που λαμβάνει η αντίστοιχη ΓΣ πάσχει ακυρότητας (άρ. 138 -διότι η πρόσκληση δεν θα έχει δημοσιευτεί σύμφωνα με το καταστατικό).

Την ΑΕ βαρύνει η απόδειξη της τήρησης των πρόσθετων καταστατικών διατυπώσεων για την ενημέρωση των μετόχων ή τη δημοσίευση της πρόσκλησης (άρ. 122 §2 εδ. γ΄). Πρακτικά κρίσιμη, ως εκ τούτου, αξιολογείται η (εμπρόθεσμη) υιοθέτηση καταστατικής πρόβλεψης για τον τρόπο επιβεβαίωσης της αποστολής ή/και της λήψης της πρόσκλησης από τους μετόχους.

Τέλος, εφόσον συγκεκριμένη ΑΕ, κατά τρόπο πάγιο, υιοθετεί κάποιον πρόσθετο τρόπο ενημέρωσης ή δημοσιότητας, που δεν προβλέπεται στο καταστατικό, οφείλει να διατηρεί την πλήρωσή του. Άλλως, εφόσον τούτος δεν τηρηθεί, σε συγκεκριμένη περίπτωση, η σχετική παράλειψη αυτή της ΑΕ υπόκειται σε έλεγχο καταχρηστικότητας (υπό το πρίσμα του άρ. 281 ΑΚ).

Δικαίωμα Μετόχου Σε Ατομική Πληροφόρηση

Οι ανωτέρω, πρόσθετες, διατυπώσεις ενημέρωσης ή/και δημοσιότητας (πρέπει, όμως, να) διακρίνονται από το ατομικό δικαίωμα καθενός μετόχου να ζητεί ατομική πληροφόρηση σχετικά με τη σύγκληση επικείμενης ΓΣ.

Συγκεκριμένα, κάθε μέτοχος με μετοχές μη εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά έχει το δικαίωμα να ζητήσει από την ΑΕ, στην οποία συμμετέχει, να του αποστέλλει με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ατομική πληροφόρηση για επικείμενες ΓΣ-τουλάχιστον δέκα (10) ημέρες πριν από την ημέρα της συνεδρίασης (άρ. 122 §4).

Η ανάγκη διάκρισης του σχετικού ατομικού δικαιώματος με τυχόν αντίστοιχη καταστατική πρόβλεψη για την ενημέρωση των μετόχων, μέσω e-mail, καθίσταται εμφανής δεδομένων (και) των διαφορετικών, κατά περίπτωση, εννόμων συνεπειών. Στην πρώτη περίπτωση (:άσκηση ατομικού δικαιώματος μετόχου), εάν η ΑΕ δεν αποστείλει e-mail, ο μέτοχος θα έχει αξίωση αποζημίωσης κατά τις γενικές διατάξεις. Προβλέπεται, δε, ρητά ότι ακόλουθη απόφαση της ΓΣ δεν δύναται να ακυρωθεί (ως ακυρώσιμη -άρ. 137 §5 περ. ε΄). Στη δεύτερη περίπτωση (:ύπαρξη καταστατικής υποχρέωσης), σχετική παράλειψη από πλευράς της ΑΕ επιφέρει ακυρότητα των αποφάσεων της σχετικής ΓΣ (Άρ. 138 §2).

 

Η έγκαιρη ενημέρωση των μετόχων ΑΕ. όσον αφορά επικείμενη ΓΣ της τελευταίας, καθίσταται απολύτως αναγκαία για τη διασφάλιση της συμμετοχής τους αλλά και την άσκηση των δικαιωμάτων που ο νόμος τους αναγνωρίζει. Διασφαλίζονται, από τον νόμο-στο πλαίσιο αυτό, τα ελάχιστα όσον αφορά τη δημοσιότητα της σχετικής πρόσκλησης. Ο μέτοχος δικαιούται, σε κάθε περίπτωση, να αξιώσει προσωπική (μέσω email) ενημέρωσή του. Είναι όμως δυνατό και το καταστατικό, να προβλέπει πρόσθετες διατυπώσεις σχετικής, με το θέμα, δημοσιότητας και ενημέρωσης των μετόχων μειοψηφίας. Τα συμφέροντα είναι, πάντοτε, αντικρουόμενα: Οι πλειοψηφούντες αδιαφορούν για τη συμμετοχή των μετόχων μειοψηφίας στις ΓΣ της ΑΕ. Για τους τελευταίους, αντίθετα, είναι, κάποιες φορές, θέμα μείζονος σημασίας να συμμετάσχουν και να αντιλέξουν: το καταστατικό και ο νόμος είναι, μόνον, δυνατό να τους προστατεύσουν.-

 

---

Γράφει ο  Σταύρος Κουμεντάκης Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm

---

 

Σημ.: Το άρθρο Γενική Συνέλευση ΑΕ: Δημοσίευση Πρόσκλησης αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Περισσότερα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στις ενότητες «Γενική Συνέλευση ΑΕ» και «Νόμος 4548/2018 Ανώνυμες Εταιρείες». Στις ενότητες αυτές επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο-με business view, πάντα, προσέγγιση, του νόμου για τις ΑΕ και για τη Γενική Συνέλευση 

---

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Διαβάστε περισσότερα περί  Αποποίηση ευθύνης

 

 

Πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση ΑΕ  (άρ. 121 ν. 4548/2018): Η λειτουργία του ανώτατου οργάνου της ΑΕ, της ΓΣ, διέπεται από συγκεκριμένες νομοθετικές προβλέψεις. Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, μας απασχόλησε η σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης. Εδώ θα ασχοληθούμε με την πρόσκληση για τη σύγκλησή της.

Η Πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση ΑΕ και η Ανάκλησή της

Η σύγκληση της ΓΣ λαμβάνει χώρα από το αρμόδιο, κατά τα άνω, όργανο μέσω πρόσκλησης των μετόχων (με εξαίρεση την περίπτωση της αυτόκλητης και καθολικής ΓΣ). Η πρόσκληση υποβάλλεται στις νόμιμες διατυπώσεις δημοσιότητας (άρ. 122). Στην περίπτωση που δεν τηρηθεί η υποχρέωση της απεύθυνσης πρόσκλησης ή η νόμιμη δημοσίευσή της, τυχόν επακόλουθη απόφαση της ΓΣ είναι άκυρη (άρ. 138).

Τα αρμόδια όργανα για τη σύγκληση της ΓΣ, είναι δυνατό να αποφασίσουν την ανάκλησή της τηρώντας τις ίδιες διατυπώσεις δημοσιότητας. Η εν λόγω ανάκληση είναι δυνατό να λάβει χώρα μέχρι και αμέσως πριν την έναρξη της συνεδρίασης που αφορά.

H Πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση: Το (Ελάχιστο) Περιεχόμενο Της 

…Μη Εισηγμένων ΑΕ

Η πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση απαιτείται να έχει, κατά τον νόμο, ένα ελάχιστο περιεχόμενο, προκειμένου να διασφαλιστεί το δικαίωμα συμμετοχής των μετόχων και η δυνατότητα προετοιμασίας τους για τη συζήτηση και λήψη αποφάσεων. Τούτο διαφέρει ανάλογα με το αν η ΑΕ είναι εισηγμένη ή όχι (βλ. Αιτιολογική Έκθεση ν. 4548/2018 επί του άρ. 121).

Ειδικότερα, ως προς τις μη εισηγμένες ΑΕ, προκειμένου η πρόσκληση να είναι νόμιμη, απαιτείται να αναφέρονται και επαρκώς προσδιορίζονται: (α) το οίκημα που θα πραγματοποιηθεί η ΓΣ, (β) η χρονολογία και η ώρα της συνεδρίασής της, (γ) τα θέματα της ημερήσιας διάταξής της, (δ) οι μέτοχοι που έχουν δικαίωμα συμμετοχής καθώς και οδηγίες για τον τρόπο με τον οποίο οι μέτοχοι μπορούν να συμμετέχουν στην εκάστοτε συγκεκριμένη συνεδρίαση. Ειδικότερα:

(α) Ως προς το οίκημα:

Η πρόσκληση απαιτείται να περιλαμβάνει το οίκημα στο οποίο θα λάβει χώρα η συνεδρίαση της ΓΣ με αναφορά στην ακριβή του διεύθυνση. Το οίκημα επιλέγεται από το, κατά περίπτωση, αρμόδιο όργανο μέσα στο πλαίσιο που θέτει ο νόμος και το καταστατικό της ΑΕ. Η απόφαση/προσδιορισμός του οικήματος θα πρέπει να διενεργείται με γνώμονα τη διευκόλυνση συμμετοχής του συνόλου των μετόχων στη ΓΣ. Επίσης, με γνώμονα (και) την καταλληλότητα του χώρου (και, ενδεχομένως αναγκαία, υλικοτεχνική υποδομή) για τη φιλοξενία της ΓΣ.

(β) Ως προς τη χρονολογία και την ώρα συνεδρίασης:

Αναγκαίο περιεχόμενο της πρόσκλησης συνιστά η αναφορά στην ακριβή ημερομηνία συντέλεσης της ΓΣ και την ώρα έναρξής της.

Η έκτακτη ΓΣ συγκαλείται όταν τούτο αποφασίσει το αρμόδιο για τη σύγκλησή της όργανο-εκτός κι αν προκύπτει κάποια, συγκεκριμένη, υποχρέωση από τον νόμο.

Για την τακτική ΓΣ τα πράγματα, όμως, διαφοροποιούνται καθώς αυτή συγκαλείται σε απολύτως συγκεκριμένo χρονικό πλαίσιο: το αργότερο μέχρι τη δέκατη ημερολογιακή ημέρα του ένατου μήνα μετά τη λήξη της εταιρικής χρήσης (άρ. 119 §1). Σε περίπτωση που το ΔΣ δεν συγκαλέσει έγκαιρα την τακτική ΓΣ, οι αποφάσεις της τελευταίας δεν είναι ελαττωματικές, γεννώνται, όμως-υπό προϋποθέσεις, ευθύνες σε βάρος των μελών του ΔΣ.

Το καταστατικό είναι ενδεχόμενο να καθορίζει συγκεκριμένες ώρες και ημέρες (λ.χ. μόνον εργάσιμες ημέρες και ώρες, όχι Σαββατοκύριακα ή αργίες κλπ.) εντός των οποίων είναι δυνατό να συγκληθεί η ΓΣ. Γνώμονα πάντως, και στην προκειμένη περίπτωση, θα πρέπει να αποτελέσει η διευκόλυνση της προσέλευσης των μετόχων.

(γ) Ως προς τα θέματα της ημερήσιας διάταξης:

Στο ελάχιστο, αναγκαίο, περιεχόμενο της πρόσκλησης εντάσσονται και τα θέματα της ημερήσιας διάταξης της ΓΣ. Τα θέματα θα πρέπει να καταγράφονται με σαφήνεια (ευκταίο: συνοπτικά) προκειμένου οι μέτοχοι να πληροφορηθούν το αντικείμενό τους και να προετοιμαστούν κατάλληλα. Η αναφορά σε «τρέχοντα» ή «λοιπά» θέματα δεν υπηρετεί τον συγκεκριμένο σκοπό-εκτός κι αν πρόκειται, απλά, για ανακοινώσεις προς τους μετόχους ή για ανταλλαγή, μεταξύ τους, απόψεων.

Πολύ συζήτηση, ακόμα, διενεργείται για την αναγκαιότητα να καταγράφονται όλα, ανεξαιρέτως, τα προς συζήτηση θέματα ή αν είναι δυνατό να παραλείπονται τα συναφή και παρεμπίπτοντα. Ορθότερη φαίνεται η θέση ότι, χωρίς πρόβλημα, είναι δυνατό να παραληφθούν όσα τελούν σε εσωτερική συνάφεια με συγκεκριμένα θέματα της ημερήσιας διάταξης˙ είτε ως παρεμπίπτοντα είτε ως αναπόσπαστο τμήμα τους (λ.χ.: η τροποποίηση του άρθρου του καταστατικού που αφορά στο μετοχικό κεφάλαιο, εφόσον στην ημερήσια διάταξη καταγράφεται ως θέμα η αύξησή του).

Τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, που περιλαμβάνονται στην πρόσκληση, καθορίζονται από το αρμόδιο για τη σύγκλησή της όργανο. Σ’ εκείνα είναι υποχρεωτικό να προστεθούν κι όσα ζητούν οι μέτοχοι μειοψηφίας να εγγραφούν (:άρ. 141 §2). Επιπρόσθετα: σε περίπτωση σύγκλησης έκτακτης ΓΣ ύστερα από αίτηση των μετόχων (που εκπροσωπούν το 1/20, τουλάχιστον, του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου) τα θέματα της ημερήσιας διάταξης καθορίζονται από τους αιτούντες (άρ. 141 §1).

(δ) Ως προς τους δικαιούμενους προς συμμετοχή στη ΓΣ μετόχους και τις οδηγίες συμμετοχής τους:

Η πρόσκληση είναι αναγκαίο να περιλαμβάνει και αναφορά (όχι, προφανώς, ονομαστική) στους μετόχους που δικαιούνται να συμμετέχουν στη ΓΣ. Επίσης: τις κατά τον νόμο και το καταστατικό συναφείς, ουσιαστικές και διαδικαστικές, προϋποθέσεις. Θα πρέπει, συμπληρωματικά, να διαλαμβάνονται οδηγίες για την διαδικασία που θα ακολουθηθεί και για τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την τυχόν συμμετοχή των μετόχων από απόσταση.

Έννομες Συνέπειες Παράβασης:

Τυχόν ελλείψεις στα κατά το νόμο (ή, ενδεχομένως, το καταστατικό) αναγκαία στοιχεία της ημερήσιας διάταξης ή η, ενδεχόμενη, προβληματική (ή ελλιπής) καταγραφή τους είναι δυνατό να επιφέρει την ακυρωσία της αντίστοιχης απόφασης της ΓΣ (άρ. 137 §1). Η έλλειψη από την πρόσκληση, ιδίως, των στοιχείων του οικήματος και της ημερομηνίας συγκλήσεως της ΓΣ, δεδομένης της σημασίας τους, είναι δυνατό να επιφέρει την ακυρότητα των αποφάσεων της ΓΣ (άρ. 138 §2).

…Ιδίως Ως Προς Τις Εισηγμένες ΑΕ

Προκειμένου για μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, ο νόμος, θέτει επιπλέον απαιτήσεις ως προς το περιεχόμενο της πρόσκλησης σε ΓΣ που δημοσιεύεται από την (εισηγμένη) ΑΕ. Για τέτοιες ΑΕ θα πρέπει, η πρόσκλησή τους σε ΓΣ, εκτός από τα αμέσως ανωτέρω αναφερόμενα στοιχεία, να περιλαμβάνει πληροφορίες (:άρ. 121 §4) σχετικά με: (α) την άσκηση των δικαιωμάτων των μετόχων μειοψηφίας, (β) τη δυνατότητα αντιπροσώπευσης των μετόχων, (γ) την τυχόν άσκηση δικαιώματος ψήφου με αλληλογραφία ή με ηλεκτρονικά μέσα. Επίσης, σε αυτή πρέπει να (δ) καθορίζεται το χρονικό σημείο κατά το οποίο πρέπει κάποιος να είναι μέτοχος για να συμμετάσχει στη ΓΣ. Τέλος, σε αυτή πρέπει να γνωστοποιούνται (ε) ο τόπος στον οποίο είναι διαθέσιμο το πλήρες κείμενο των εγγράφων και των σχεδίων αποφάσεων (του άρ. 123 §4) και ο τρόπος λήψης αυτών καθώς και (στ) η διεύθυνση του διαδικτυακού τόπου της εταιρείας, όπου είναι διαθέσιμες οι πληροφορίες που ο νόμος αξιώνει (:άρ. 123 §§3 & 4).

Καθολική ΓΣ

Όσα ο νόμος επιτάσσει αναφορικά με την πρόσκληση σε ΓΣ των μετόχων της ΑΕ στοχεύουν, αποκλειστικά, στη διασφάλισή τους. Φυσικό, έτσι, είναι να κάμπτονται οι απαιτήσεις του νόμου, όταν το σύνολο των μετόχων συμφωνούν προς τούτο.

Στο πλαίσιο αυτό, πρόσκληση για σύγκληση ΓΣ δεν απαιτείται στην περίπτωση κατά την οποία στη συνέλευση παρίστανται ή αντιπροσωπεύονται μέτοχοι που εκπροσωπούν το σύνολο των δικαιουμένων ψήφου και κανείς από αυτούς δεν αντιλέγει στην πραγματοποίησή της και στη λήψη αποφάσεων (:καθολική γενική συνέλευση-άρ. 121 §5).

Η καθολική (όχι όμως και αυτόκλητη) ΓΣ «θεραπεύει» τυχόν ελαττώματα υπάρχουσας πρόσκλησης. Πρόκειται συγκεκριμένα, για την περίπτωση που η πρόσκληση της ΓΣ υπάρχει μεν δεν πληροί, όμως, όλες ή ορισμένες προϋποθέσεις του νόμου ή/και του καταστατικού.

Τέλος ως προς την περίπτωση της κατ’ όνομα, μόνον, αυτόκλητης καθολικής ΓΣ (της περίπτωσης, δηλ., που το οικείο πρακτικό εμφανίζει ως καθολική μία ΓΣ, χωρίς στη συνεδρίασή της να παρίσταται ή εκπροσωπείται το σύνολο των δικαιωμάτων ψήφου) ορθότερη φαίνεται η θέση (υπό το παρόν, τουλάχιστον, νομοθετικό καθεστώς) για την ακυρότητα των εν λόγω αποφάσεων.

 

Η πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση ΑΕ μοιάζει διαδικασία «τυπική». Η συγγραφή και το περιεχόμενό της ακολουθούν, κατά κανόνα, την «πεπατημένη». Δεν αφιερώνεται, ως εκ τούτου, από τους συντάκτες της (κατά κανόνα τουλάχιστον), ο χρόνος που απαιτείται για την επιβεβαίωση της πλήρωσης των προϋποθέσεων του νόμου και όσων το καταστατικό αξιώνει. Ενδεχόμενες αποκλίσεις δεν στερούνται σοβαρών συνεπειών. Ευκταίο, ως εκ τούτου, να δίδεται η δέουσα προσοχή και επιδεικνύεται αντίστοιχη επιμέλεια από εκείνους που η σχετική ευθύνη βαρύνει.-

 

---

Γράφει ο  Σταύρος Κουμεντάκης Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm

---

 

Σημ.: Το άρθρο Πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση ΑΕ αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Περισσότερα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στις ενότητες «Γενική Συνέλευση ΑΕ» και «Νόμος 4548/2018 Ανώνυμες Εταιρείες». Στις ενότητες αυτές επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο-με business view, πάντα, προσέγγιση, του νόμου για τις ΑΕ και για τη Γενική Συνέλευση 

---

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Διαβάστε περισσότερα περί  Αποποίηση ευθύνης

 

Γενική Συνέλευση ΑΕ: Σύγκληση | Η λειτουργία του ανώτατου οργάνου της ΑΕ, της ΓΣ, διέπεται από συγκεκριμένες νομοθετικές προβλέψεις. Στο πλαίσιο αυτό, ο νόμος καθορίζει τις προϋποθέσεις και το αρμόδιο όργανο για τη σύγκλησή της. Εδώ θα ασχοληθούμε με το τελευταίο: το αρμόδιο όργανο.

Αποκλειστική Αρμοδιότητα ΔΣ

Ο κανόνας

Αρμόδιο όργανο για τη σύγκληση της ΓΣ εξακολουθεί -και υπό το ισχύον καθεστώς- να είναι, καταρχήν, το ΔΣ. Όταν, όμως, αντί του ΔΣ υπάρχει σύμβουλος-διαχειριστής-σε περίπτωση μονοπρόσωπου οργάνου διοίκησης (άρ. 115 §5), εκείνος καθίσταται αρμόδιος για την σύγκληση αυτή. Σημειώνεται, πάντως, πως ο ν. 4548/2018 προβαίνει (σε αντίθεση με το προϊσχύσαν καθεστώς, όπου τούτο συναγόταν απλώς) σε ρητή πρόβλεψη της εν λόγω αρμοδιότητας (άρ. 121 §1 εδ. α΄).

Να σημειωθεί εδώ πως το ΔΣ προβαίνει συλλογικά ως όργανο στη σύγκληση της ΓΣ. Αποκλείεται, σε κάθε περίπτωση, η δυνατότητα ανάθεσης της αρμοδιότητας αυτής σε τρίτα, υποκατάστατα όργανα.

Η αρμοδιότητα για τη σύγκληση της ΓΣ είναι, κατά βάση, αποκλειστική. Υφίστανται, βέβαια, κάποιες περιπτώσεις που προβλέπονται στον νόμο, που η συγκεκριμένη αρμοδιότητα απονέμεται σε διαφορετικά όργανα.

Το ΔΣ έχει την αρμοδιότητα και εξουσία να συγκαλεί έκτακτη ΓΣ, οποτεδήποτε το κρίνει σκόπιμο ή αναγκαίο (άρ. 119 §2). Προβλέπονται όμως και κάποιες περιπτώσεις που υποχρεούται, από το νόμο, να προβεί σε σύγκλησή της. Υποχρεούται, συγκεκριμένα, να συγκαλεί:

   (α) την τακτική ΓΣ, τουλάχιστον μία φορά κάθε εταιρική χρήση, το αργότερο έως τη 10^η ημερολογιακή ημέρα του ενάτου μήνα μετά τη λήξη της εταιρικής χρήσης (άρ. 119 §1),

   (β) τη ΓΣ με θέμα τη λύση ή μη της ΑΕ, όταν αυτό επιβάλλεται για οικονομικούς λόγους (άρ. 119 §4),

   (γ) την επαναληπτική ΓΣ, όταν δεν έχει επιτευχθεί η απαιτούμενη απαρτία (άρ. 130 §2),

   (δ) τη ΓΣ, όταν ασκείται σχετικό δικαίωμα της μειοψηφίας (άρ. 141 §1) ή του ελεγκτή της ΑΕ (άρ. 121 §2),

   (ε) τη ΓΣ, όταν τούτο επιβάλλεται (στην περίπτωση αδυναμίας επίτευξης απαρτίας του ΔΣ) σε περίπτωση που συντρέχει σύγκρουση συμφερόντων μελών του ΔΣ με την ΑΕ (άρ. 97 §3 εδ. β΄),

   (ε) τη ΓΣ, όποτε τούτο απαιτείται από το καταστατικό,

   (στ) τη ΓΣ, όταν ΑΕ με εισηγμένες μετοχές πρέπει να συγκληθεί υποχρεωτικά για να τηρηθούν οι ειδικότερες επιταγές, που από το νόμο που προβλέπονται για τις εν λόγω ΑΕ.

Οι εξαιρέσεις

Ο νόμος απονέμει την αρμοδιότητα σύγκλησης της ΓΣ περιοριστικά και σε άλλα, εκτός από το ΔΣ, όργανα. Συγκεκριμένα:

Από τους ελεγκτές της ΑΕ

Σε περίπτωση που το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας γίνει κατώτερο από το ½ του κεφαλαίου, το ΔΣ υποχρεούται να συγκαλέσει ΓΣ εντός εξαμήνου από τη λήξη της χρήσης. Θέμα της ΓΣ θα αποτελεί η λύση της εταιρείας ή η υιοθέτηση άλλων μέτρων. Στην περίπτωση που δεν προβεί το ΔΣ στην εν λόγω σύγκληση, η συγκεκριμένη υποχρέωση βαρύνει τους ελεγκτές της ΑΕ (άρ. 119 §4).

Από όργανα του Πτωχευτικού Κώδικα

Τη ΓΣ της ΑΕ δικαιούται, επίσης, να συγκαλέσουν όργανα στα οποία απονέμονται εξουσίες του Πτωχευτικού Κώδικα (βλ. σχετικά, Αιτιολογική Έκθεση ν. 4548/2018 επί του άρ. 121). Συγκεκριμένα: εφόσον η ΑΕ έχει κηρυχθεί σε πτώχευση, τη ΓΣ μπορεί να συγκαλέσει και ο σύνδικος πτώχευσης [διαχειριστής αφερεγγυότητας -άρ. 228 νέου ΠτΚ (:ν. 4738/2020)]. Στην περίπτωση που η ΑΕ έχει υπαχθεί σε διαδικασία εξυγίανσης, τη ΓΣ μπορεί να συγκαλέσει και το πρόσωπο που ορίζεται στο άρ. 39 §1 στοιχ. ι΄ του νέου ΠτΚ (το οποίο αντικατέστησε το άρ. 103 §1 στοιχ. θ΄ του προϊσχύσαντος ΠτΚ, όπου παραπέμπει το άρ. 121 §1 ν. 4548/2018)-ακόμη κι αν αυτό δεν έχει εξουσιοδοτηθεί ρητά προς τούτο. Πλέον του προηγούμενου προσώπου, υπό τον νέο ΠτΚ πρέπει να γίνει δεκτό ότι, υπό προϋποθέσεις, τη ΓΣ μπορεί να συγκαλέσει και ο -διορισμένος από το δικαστήριο- ειδικός εντολοδόχος (άρ. 55 ΠτΚ). Τέλος, τη ΓΣ εταιρειών που έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης ή ειδικής εκκαθάρισης μπορεί να συγκαλέσει και ο ειδικός διαχειριστής ή ο ειδικός εκκαθαριστής, αντίστοιχα (άρ. 121 §1 εδ. β΄ και γ΄).

Σύγκληση Κατόπιν Αιτήματος Μετόχων Μειοψηφίας Ή Ελεγκτή

Σύγκληση Κατόπιν Αιτήματος Μετόχων Μειοψηφίας

Μεταξύ των δικαιωμάτων μειοψηφίας των μετόχων προβλέπεται και το δικαίωμα σύγκλησης ΓΣ ύστερα από αίτημά της προς τον πρόεδρο του ΔΣ (άρ. 121 §2 σε συνδυασμό με άρ. 141 §1). Το εν λόγω δικαίωμα δεν αναγνωρίζεται, όμως, σε όλους, ανεξαιρέτως, τους μετόχους. Αναγνωρίζεται σ’ εκείνους, μόνον, που εκπροσωπούν το 1/20, τουλάχιστον, του μετοχικού κεφαλαίου.

Αρμόδιο όργανο για τη σύγκληση της ΓΣ παραμένει, στην περίπτωση αυτή, το ΔΣ. Το τελευταία υποχρεούται να ορίσει ημέρα συνεδρίασης της ΓΣ σε χρόνο που δεν θα απέχει περισσότερο από 45 ημέρες από την ημερομηνία επίδοσης της αίτησης των μετόχων στον πρόεδρο του ΔΣ.

Υφίσταται, βέβαια, το ενδεχόμενο να μην εκπληρώσει το ΔΣ την υποχρέωσή του για σύγκληση της ΓΣ μέσα στο εν λόγω 20ήμερο. Οι αιτούντες μέτοχοι δικαιούνται, στην περίπτωση αυτή, να προσφύγουν στο αρμόδιο δικαστήριο. Το τελευταίο, με απόφασή του που εκδίδεται κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, διατάσσει τη διενέργειά της από τους αιτούντες με δαπάνες της εταιρείας. Στην εν λόγω απόφαση, η οποία δεν προσβάλλεται με ένδικα μέσα, ορίζονται ο τόπος και ο χρόνος της συνεδρίασης της ΓΣ. Επίσης, η ημερήσια διάταξή της.

Σύγκληση Κατόπιν Αιτήματος Ελεγκτή

Δικαίωμα να ζητήσει τη σύγκληση της ΓΣ της ΑΕ έχει και ο ελεγκτής της ΑΕ, με αίτησή του που υποβάλλεται προς τον πρόεδρο του ΔΣ. Στην περίπτωση αυτή ο νόμος υποχρεώνει το ΔΣ να προβεί σε σύγκληση της ΓΣ μέσα σε προθεσμία δέκα (10) ημερών από την επίδοση της σχετικής αίτησης. Στην απόφαση του ΔΣ ορίζονται, υποχρεωτικά, ως θέματα ημερήσιας διάταξης εκείνα, τα οποία περιλαμβάνονται στην αντίστοιχη αίτηση του ελεγκτή.

Εάν η εν λόγω, δεκαήμερη, προθεσμία παρέλθει άπρακτη, τότε ο ελεγκτής μπορεί να ακολουθήσει, αναλογικά, την αμέσως ανωτέρω διαδικασία για την περίπτωση μη σύγκλησης ΓΣ κατόπιν αιτήματος της μειοψηφίας (άρ. 121 §2).

Ακυρωσία Αποφάσεων ΓΣ

Μπορούν, άραγε, οι ως άνω μέτοχοι μειοψηφίας ή ο ελεγκτής της ΑΕ να προχωρήσουν, μόνοι τους, σε δημοσίευση πρόσκλησης της ΓΣ αντί να προσφύγουν στο αρμόδιο δικαστήριο- σύμφωνα και με όσα ο νόμος ορίζει; Συνάγεται ευθέως από τον νόμο (:άρ. 138 §2) πως μια τέτοια πρόσκληση είναι υποστατή. Οι αποφάσεις, ωστόσο, της ΓΣ που θα ακολουθήσει, με βάση τη συγκεκριμένη πρόσκληση, πάσχουν από ακυρωσία (άρ. 137 §1).

 

Τη ΓΣ της ΑΕ τη συγκαλεί, κατά βάση το ΔΣ. Σε κάποιες, όμως, περιπτώσεις η εξουσία αυτή αναγνωρίζεται στους ελεγκτές της ΑΕ ή σε όργανα του Πτωχευτικού Κώδικα. Δικαίωμα, πάντως, να αξιώσουν την σύγκληση της ΑΕ έχουν τόσο οι μέτοχοι μειοψηφίας όσο και οι ελεγκτές της ΑΕ. Η πρόσκληση, πάντως, της ΓΣ της ΑΕ θα μας απασχολήσει σε επόμενη αρθρογραφία μας.

 

---

Γράφει ο  Σταύρος Κουμεντάκης Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm

---

 

Σημ.: Το άρθρο Γενική Συνέλευση ΑΕ: Σύγκληση (άρ. 121 ν. 4548/2018) αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Περισσότερα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στις ενότητες «Γενική Συνέλευση ΑΕ» και «Νόμος 4548/2018 Ανώνυμες Εταιρείες». Στις ενότητες αυτές επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο-με business view, πάντα, προσέγγιση, του νόμου για τις ΑΕ και για τη Γενική Συνέλευση 

---

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Διαβάστε περισσότερα περί  Αποποίηση ευθύνης

 

 

 

Ασχοληθήκαμε, ήδη, με τη ΓΣ ως το ανώτατο όργανο της ΑΕ. Επίσης, με τα είδη των Γενικών Συνελεύσεων. Επόμενο, λογικό, ερώτημα ο  Τόπος Συνεδρίασης που είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί μια ΓΣ. Περί αυτού το παρόν!

Ο Προσδιορισμός Του (Φυσικού) Τόπου

Ο Τόπος Συνεδρίασης στον οποίο είναι δυνατό να συνέλθει μια ΓΣ προσδιορίζεται στον νόμο (άρ. 120 ν. 4548/2018). Η ρύθμιση είναι αντίστοιχη όσα κατά το παρελθόν ίσχυαν (άρ. 25 κ.ν. 2190/1920).

Το όργανο που συγκαλεί τη ΓΣ (καταρχήν αρμόδιο: το ΔΣ –121 §1), έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει ελεύθερα μεταξύ των τόπων εκείνων που απαριθμούνται στον νόμο ή στο καταστατικό της εταιρείας (εντός των ορίων του νόμου). Οι ύπαρξη περισσοτέρων εναλλακτικών αποσκοπεί στη διευκόλυνση των μετόχων. Ωστόσο, στο καταστατικό είναι δυνατό να περιλαμβάνονται περιορισμοί ως προς τον τόπο σύγκλησης (λ.χ. αποκλειστική δυνατότητα συνεδρίασης μόνον στην έδρα της ΑΕ).

Εκ του νόμου

Η ΓΣ συνέρχεται υποχρεωτικά σε κάποιον από τους ακόλουθους τόπους οι οποίοι είναι δυνατό ελεύθερα και εναλλακτικά να επιλεγούν από το όργανο που τη συγκαλεί:

Όσον αφορά τις μη εισηγμένες ΑΕ

Οι ΓΣ των ΑΕ των οποίων οι μετοχές δεν είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά συνεδριάζουν:

   (α) Καταρχάς, στην έδρα της εταιρείας. Κατά τον νόμο (άρ. 7 §1) η ΑΕ έχει την έδρα της στο δήμο που αναφέρεται στο καταστατικό της. Ο νόμος, δηλαδή, αντιμετωπίζει ως έδρα της ΑΕ όχι τη διεύθυνση των γραφείων της, αλλά τον δήμο που βρίσκονται τα «γραφεία» της. Εναλλακτικά:

   (β) Στην περιφέρεια άλλου δήμου εντός της περιφέρειας της έδρας. Τέλος,

   (γ) Στην περιφέρεια άλλου δήμου όμορου της έδρας. Τούτη, δε, η επιλογή αποκτά σημασία στις περιπτώσεις όμορου δήμου διαφορετικής περιφέρειας από αυτή της έδρας της ΑΕ.

Στη βάση των παραπάνω δεδομένων, μια ΑΕ, η οποία εδρεύει, λ.χ., στον Πειραιά, είναι καθόλα νόμιμο το ΔΣ της να αποφασίσει τη σύγκληση της ΓΣ της σε κάποια αίθουσα συνεδριάσεων ξενοδοχείου, που βρίσκεται στην πλατεία Συντάγματος.

Όσον αφορά τις εισηγμένες ΑΕ

Οι ΓΣ των εταιρειών, των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, που εδρεύει στην Ελλάδα, είναι δυνατό να συνεδριάσουν και στην περιφέρεια του δήμου, όπου βρίσκεται η έδρα της ρυθμιζόμενης αγοράς. Επί εισηγμένων, δηλ., ΑΕ: στην Αθήνα.

Εκ του καταστατικού

   (α) Οι ΑΕ, ανεξάρτητα από το αν είναι εισηγμένες ή μη οι μετοχές τους, έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν πως οι ΓΣ μπορούν να συνέρχονται και σε άλλο (πλην των ανωτέρω αναφερόμενων) δήμο στην Ελλάδα. Τούτο, εφόσον υφίσταται η σχετική πρόβλεψη στο καταστατικό.

   (β) Περαιτέρω, και μόνον όσον αφορά ΑΕ, των οποίων οι μετοχές δεν είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, το καταστατικό μπορεί να επιτρέπει στη γενική συνέλευση να συνέρχεται και σε τόπο που βρίσκεται στην αλλοδαπή. Προϋποτίθεται, και εδώ, σχετική καταστατική πρόβλεψη.

Η Περίπτωση Της Καθολικής ΓΣ

Σε κάθε περίπτωση, και ανεξάρτητα από τα ανωτέρω, η ΓΣ είναι δυνατό να συνεδριάζει οπουδήποτε και χωρίς σχετική πρόβλεψη του καταστατικού. Απαραίτητες προϋποθέσεις: (i) να παρίστανται στη ΓΣ ή να αντιπροσωπεύονται μέτοχοι που εκπροσωπούν το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου με δικαίωμα ψήφου και (ii) να μην αντιλέγει κανείς στην πραγματοποίηση της συνεδρίασης και τη λήψη αποφάσεων (άρ. 120 §2). Πρόκειται για την περίπτωση της καθολικής ΓΣ.

Συνέλευση Με Ηλεκτρονικά Μέσα

Ο Τόπος Συνεδρίασης της ΓΣ δεν απαιτείται να είναι φυσικός – μπορεί να είναι και διαδικτυακός. Συγκεκριμένα, το ΔΣ μιας ΑΕ (η αναφορά περί μη εισηγμένων μόνο ΑΕ απαλείφθηκε με το άρ. 23 §4 ν. 4172/2020) είναι δυνατό να αποφασίσει ότι η ΓΣ δεν θα συνέλθει σε κάποιο τόπο. Αντίθετα, ότι θα συνεδριάσει εξ ολοκλήρου με συμμετοχή των μετόχων από απόσταση με χρήση ηλεκτρονικών μέσων–virtual meeting (όπως αυτά προβλέπονται στο άρ. 125–άρ. 120 §3).

Η συνεδρίαση της ΓΣ με χρήση ηλεκτρονικών μέσων, είναι δυνατή:

   (α) Εάν υφίσταται αντίστοιχη καταστατική πρόβλεψη.

   (β) Εάν το ΔΣ αποφασίσει πως συντρέχει σπουδαίος λόγος (λ.χ. σε περίπτωση απευκταίας, επόμενης, πανδημίας),

   (γ) Εάν συναινούν όλοι οι μέτοχοι (:καθολική ΓΣ).

Σημειώνεται ότι οι υπό β και γ περιπτώσεις προστέθηκαν με την αντικατάσταση της §3 του άρ. 120 από την §4 του άρ. 23 ν. 4172/2020.

Η Παράβαση Των Προβλέψεων Περί Τόπου

Σε περίπτωση παράβασης των εκ του νόμου (άρ. 120) ή του καταστατικού προβλέψεων ως προς τον τόπο συνεδρίασης της ΓΣ είναι δυνατό να επέλθει, ως έννομη συνέπεια, η ακυρωσία της εν λόγω ΓΣ (άρ. 137).

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, τυχόν επιλογή του τόπου σύγκλησης είναι δυνατό να θεωρηθεί καταχρηστική, εφόσον τούτη καθιστά δυσχερή ή πρακτικά αδύνατη τη συμμετοχή μετόχων (λ.χ. σύγκληση ΓΣ στην αλλοδαπή). Μια τέτοια παράβαση επιφέρει ακυρωσία της απόφασης της ΓΣ.

Ο Τόπος Συνεδρίασης & Ο Τρόπος Λήψης Αποφάσεων Της ΓΣ

Ο τόπος σύγκλησης ΓΣ συμπλέκεται αναπόδραστα με τον τρόπο λήψης αποφάσεων από αυτή (και το αντίθετο). Η απαίτηση για «συνάθροιση» των μετόχων (προκειμένου να είναι δυνατή η μεταξύ τους διαλογική συζήτηση), η οποία, κατά μία -σημαντική- μερίδα της θεωρίας απαιτούνταν κατά την προηγούμενη νομοθεσία (άρ. 25 κ.ν. 2190/1920), πλέον –και ήδη μετά τον ν. 3604/2007) δεν είναι, πλέον, απαραίτητη. Οι προαναφερθέντες τρόποι λήψης απόφασης της ΓΣ επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές (άρ. 118).

Έτσι, σε περίπτωση σύγκλησης της ΓΣ σε ορισμένο [φυσικό ή (δια)δικτυακό] τόπο και αυτονοήτως, στην περίπτωση της αυτόκλητης ΓΣ, οι αποφάσεις θα λαμβάνονται «κατά τον παραδοσιακό τρόπο» (ήτοι οι μέτοχοι θα συζητούν και θα λαμβάνουν αποφάσεις σε πραγματικό χρόνο, ακόμη και αν δεν «συναθροίζονται» σε φυσικό τόπο).

Παράλληλα, όμως, οι αποφάσεις της ΓΣ μπορούν να λαμβάνονται είτε με τη διαδικασία της ψηφοφορίας, χωρίς την προηγούμενη συνεδρίαση των μετόχων (άρ. 135) είτε με τη λήψη απόφασης διά της προσυπογραφής πρακτικού από όλους τους μετόχους (άρ. 136).

Στις περιπτώσεις αυτές, όπου η ΓΣ δεν διεξάγεται σε πραγματικό χρόνο και τόπο, οι αποφάσεις των μετόχων έχουν την ίδια ισχύ και τα ίδια αποτελέσματα με τις αποφάσεις που λαμβάνονται σε ΓΣ που διεξάγονται σε πραγματικό χρόνο και τόπο. Τις εν λόγω, όμως, περιπτώσεις θα τις εξετάσουμε λεπτομερέστερα σε επόμενη αρθρογραφία μας.

 

Όπως έχουμε, επανειλημμένα, επισημάνει η ΓΣ είναι το ανώτατο όργανο της ΑΕ. Οι αποφάσεις των μετόχων της είναι το πλέον ισχυρό μέσο καθορισμού της πορείας της. Στο πλαίσιο αυτό, οι απαιτήσεις του νόμου αναφορικά τόσο με τον τόπο όσο και με τον τρόπο που οι μέτοχοι δύνανται να (συνέλθουν και να) λάβουν αποφάσεις, είναι «προσεκτικά υπολογισμένες». Καθοριστικό ρόλο έχει παίξει, ασφαλώς, και η μέχρι σήμερα η πρακτική των εταιρειών ως προς την προσέγγιση των θεμάτων αυτών, η οποία υπαγορεύτηκε από τις επιχειρηματικές ανάγκες (ιδίως την ανάγκη για ευελιξία) των ΑΕ.-

 

 

.

 

Στην ενότητα Γενική Συνέλευση ΑΕ μέσα από μια σειρά από άρθρα αναπτύσσουμε και έχουμε την ευκαιρία να κατανοήσουμε τη σημασία που έχει το κορυφαίο αυτό όργανο για μια Ανώνυμη Εταιρεία. Την αναγόρευσή της, μάλιστα, ως το ανώτατο εταιρικό όργανο. Οι μέτοχοι κάθε ΑΕ άλλοτε υποχρεούνται  κι άλλοτε δικαιούνται να συνέλθουν σε ΓΣ. Τα είδη των Γενικών Συνελεύσεων διαφοροποιούνται, κατά περίπτωση. Περί αυτών το παρόν!

Ο διαχωρισμός των ειδών των Γενικών Συνελεύσεων | Η Ρύθμιση

Ο συγκεκριμένος διαχωρισμός των ειδών των Γενικών Συνελεύσεων εισήχθη σχετικά πρόσφατα (άρ. 119 ν. 4548/2018) στην εθνική έννομη τάξη. Ο προϊσχύων νόμος (:ν. 2190/1920) δεν περιελάμβανε αντίστοιχη ρύθμιση. Όπως, όμως, γινόταν δεκτό από τη νομολογία, η διάκρισή της από την έκτακτη προέκυπτε από τη γενικότερη οικονομία του νόμου. Στηριζόταν στο περιεχόμενο της ημερήσιας διάταξης-στις αρμοδιότητες, δηλ., που καλούνταν, εκείνη, να ασκήσει. Όπως, μάλιστα, έκτοτε γινόταν δεκτό, η ΓΣ έχει μεν ενιαία δικαιοδοσία, διακρίνεται όμως η αρμοδιότητά της σε τακτική και έκτακτη. Ως τακτική ΓΣ θεωρούνταν εκείνη που συνερχόταν εντός έξι, το πολύ, μηνών από τη λήξη της εταιρικής χρήσης στην έδρα της ΑΕ, με αρμοδιότητα τη λήψη απόφασης επί των θεμάτων, τα οποία, κατά νόμο, υποχρεωτικά υποβάλλονται σε αυτήν μετά από κάθε χρήση. Μεταξύ αυτών, η έγκριση οικονομικών καταστάσεων και η διάθεση των κερδών (2182/2013 ΑΠ και 132/2017, αμφότερες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Τις εν λόγω παραδοχές της νομολογίας, για τα είδη των Γενικών Συνελεύσεων ήρθε να επιβεβαιώσει και ρητά ο ν. 4548/2018 (άρ. 119):

Τακτική ΓΣ Vs Έκτακτη ΓΣ

 

Τακτική ΓΣ

Όπως, ήδη, ανωτέρω σημειώθηκε, η ΓΣ έχει ενιαία δικαιοδοσία, η αρμοδιότητά της δε, μόνον, διακρίνεται σε τακτική και έκτακτη. Στο πλαίσιο αυτό, ο ν. 4548/2018 καθορίζει την έννοια της τακτικής ΓΣ –διακρίνοντάς της από την έκτακτη- στη βάση: (α) του χρόνου εντός του οποίου συνέρχεται και (β) της αποκλειστικής αρμοδιότητάς να λάβει αποφάσεις επί ορισμένων ζητημάτων της ΑΕ (άρ. 119 §1 εδ. α΄).

Η τακτική ΓΣ «…συνέρχεται υποχρεωτικά τουλάχιστον μία φορά κάθε εταιρική χρήση, το αργότερο έως τη δέκατη (10η) ημερολογιακή ημέρα του ένατου μήνα μετά τη λήξη της εταιρικής χρήσης…». Κατά τα τελευταία, όμως, έτη (:2020 έως 2023-αρχικά εξαιτίας της πανδημίας) η συγκεκριμένη προθεσμία παρατάθηκε για 50 ημέρες. Παρατάθηκαν όμως, αντίστοιχα, και οι προθεσμίες που συνδέονται με την υποβολή πρακτικών συνελεύσεων των μετόχων και των εγκεκριμένων οικονομικών καταστάσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. (άρ. 61 §3 ν. 4722/2020, άρ. 56 ν. 4825/2021, άρ. 21 ν. 4965/2022, άρ. 18 5055/2023)

Παρά την ως άνω ρητή (απώτατη) προθεσμία διενέργειάς της, τυχόν εκπρόθεσμη ΓΣ δεν έχει ως αποτέλεσμα οι αποφάσεις της να πάσχουν από κάποιο νομικό ελάττωμα. Ωστόσο, ο νόμος επιφυλάσσει, στην περίπτωση αυτή, ποινικές κυρώσεις σε βάρος εκείνων που, μολονότι υποχρεούνταν, δεν συγκάλεσαν έγκαιρα την τακτική ΓΣ (άρ. 180 §1 ν. 4548/2018).

Η τακτική ΓΣ είναι αποκλειστικά αρμόδια να αποφασίσει: (i) για την έγκριση των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, που όπως επισημαίνεται, αποτελεί την «ουσία» της τακτικής ΓΣ (βλ. Αιτ. Έκθεση ν. 4548/2018 επί του άρ. 119) και (ii) για την εκλογή ελεγκτών (όταν τούτο απαιτείται από τον νόμο). Τα σχετικά θέματα (ή, κατά περίπτωση, μόνον η έγκριση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων) πρέπει να αναγράφονται στην ημερήσια διάταξη της τακτικής ΓΣ.

Η τακτική ΓΣ είναι, ωστόσο, αποκλειστικά αρμόδια και για κάποια ακόμα θέματα. Συγκεκριμένα:

(i) Για τη χορήγηση αμοιβών σε μέλη του ΔΣ (άρ. 109 ν. 4548/2018) και

(ii) Για τη λήψη απόφασης (πάντως συμβουλευτικού χαρακτήρα) επί της έκθεσης αποδοχών του τελευταίου οικονομικού έτους (άρ. 112 §3).

Σε κάθε περίπτωση, η τακτική ΓΣ είναι δυνατό να αποφασίσει, παράλληλα, και για οποιοδήποτε άλλο θέμα αρμοδιότητάς της. Μάλιστα, ακόμη και για θέματα τα οποία δεν είναι εγγεγραμμένα στην ημερήσια διάταξή της. Υπό την προϋπόθεση, όμως, πως η ΓΣ είναι καθολική και κανένας από τους μετόχους δεν αντιλέγει. Η σημασία της τακτικής ΓΣ επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι ο χρόνος διενέργειάς της λειτουργεί και ως χρονικό ορόσημο για σειρά σημαντικών, για την ΑΕ, δεδομένων και ενεργειών. Συγκεκριμένα:

(i) Η θητεία των μελών ΔΣ παρατείνεται έως τη λήξη της προθεσμίας, εντός της οποίας πρέπει να συνέλθει η αμέσως επόμενη τακτική ΓΣ και έως τη λήψη της σχετικής απόφασης (άρ. 85 §1 εδ. γ΄).

(ii) Οι εταιρείες δημοσιοποιούν τις περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων και τυχόν συμβάσεις με συνδεδεμένα μέρη στην επόμενη τακτική ΓΣ (άρ. 97 §1 εδ. γ΄).

(iii) Ύστερα από αίτηση των μετόχων που εκπροσωπούν -τουλάχιστον- το 1/20 του μετοχικού κεφαλαίου, το ΔΣ οφείλει να παρουσιάσει στην τακτική ΓΣ τα ποσά και κάθε άλλη παροχή,  που έλαβε (κατά την τελευταία διετία) από οποιαδήποτε αιτία ή σύμβαση με την ΑΕ, κάθε μέλος του ΔΣ και οι διευθυντές της ΑΕ (άρ. 141 §6 εδ. γ΄).

(iv) Η ΑΕ θέτει στη διάθεση των μετόχων της τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της καθώς και τις σχετικές εκθέσεις του διοικητικού συμβουλίου και των ελεγκτών, δέκα (10) ημέρες πριν από την τακτική ΓΣ (άρ 123 §1).

(v) Οι ΑΕ δημοσιεύουν στο Γ.Ε.ΜΗ.: τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, την έκθεση διαχείρισης και τη γνώμη του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας (όπου απαιτείται) μέσα σε είκοσι (20) ημέρες από την έγκρισή τους από την τακτική ΓΣ (άρ. 149 §1 εδ. α΄).

Έκτακτη ΓΣ

Κάθε ΓΣ που δεν είναι τακτική, θεωρείται έκτακτη. Η έκτακτη ΓΣ συνέρχεται εκτάκτως οποτεδήποτε το ΔΣ –ή η μειοψηφία των μετόχων (άρ. 121 §2)– κρίνει τούτο σκόπιμο ή αναγκαίο (άρ. 113 §2 ν. 4548/2018).

Η έκτακτη ΓΣ μπορεί να αποφασίσει για κάθε θέμα της αρμοδιότητας της ΓΣ, εκτός από εκείνα εκείνων για τα οποία έχει αποκλειστική αρμοδιότητα η τακτική, κατά τα άνω, ΓΣ.

Καταστατική ΓΣ Vs Συνήθης ΓΣ

Καταστατική ΓΣ

Καταστατική ΓΣ κατά τον νόμο (άρ. 119 §3) είναι εκείνη που συγκαλείται για να τροποποιήσει το καταστατικό ή να λάβει αποφάσεις, για τις οποίες απαιτείται -εκ του νόμου- αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Η καταστατική ΓΣ είναι δυνατό να είναι τακτική ή έκτακτη (άρ. 119 §3).

Συνήθης ΓΣ

Από την καταστατική ΓΣ αντιδιαστέλλεται η συνήθης ΓΣ. Τούτη είναι η ΓΣ που λαμβάνει αποφάσεις με απλή απαρτία και πλειοψηφία.

Ο χαρακτηρισμός μιας ΓΣ ως καταστατικής ή συνήθους εξαρτάται από τα θέματα της ημερήσιας διάταξής της και, συγκεκριμένα, τα ποσοστά απαρτίας και πλειοψηφίας που απαιτεί η λήψη απόφασης για καθένα από αυτά. Ως εκ τούτου, μία ΓΣ είναι δυνατό να είναι καταστατική ως προς ορισμένα θέματά της και συνήθης ως προς τα υπόλοιπα.

ΓΣ Σε Περίπτωση Μείωσης Ενεργητικού

Η φερεγγυότητα των ΑΕ αποτελεί (και ορθά) ένα από τα βασικά μελήματα του νομοθέτη. Όταν το ενεργητικό της ΑΕ υπολείπεται του ½ του μετοχικού της κεφαλαίου αξιολογείται ότι υφίσταται σημαντική ένδειξη πιθανής μελλοντικής αφερεγγυότητας. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα πρέπει να αποφευχθεί, αυτονοήτως, για την προστασία των συναλλασσομένων και των μετόχων της ΑΕ. Ο νόμος (:άρ. 119 §4) προβλέπει, για την περίπτωση αυτή, πως το ΔΣ υποχρεούται να συγκαλέσει ΓΣ, μέσα σε προθεσμία έξι μηνών από τη λήξη της εταιρικής χρήσης, με θέμα τη λύση της εταιρείας ή την υιοθέτηση άλλου μέτρου για την εξυγίανσή της (λ.χ. μείωση μετοχικού κεφαλαίου). Εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της ΑΕ η λήψη της ενδεδειγμένης, κατά την κρίση της, απόφασης.

Εάν το εξάμηνο παρέλθει άπρακτο ή η ΓΣ συγκληθεί εκπρόθεσμα, τα μέλη του ΔΣ φέρουν ποινική (άρ. 180 §1) και αστική (άρ. 102 §1) ευθύνη. Περαιτέρω, σε περίπτωση άρνησης ή παράλειψης του ΔΣ να συγκαλέσει την ανωτέρω ΓΣ  υποχρεούνται να το πράξουν οι ελεγκτές της ΑΕ.

ΑΕ Με Εισηγμένες Κινητές Αξίες Σε ΠΜΔ

Ανώνυμες Εταιρείες των οποίων οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί σε πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ) δικαιούνται (άρ. 119 §5) να υπαχθούν, με σχετική καταστατική πρόβλεψη, σε συγκεκριμένες ρυθμίσεις του νόμου για τις ΑΕ. Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις είναι δυνατό να αφορούν (συνολικά και όχι εν μέρει) «τη σύγκληση, συνεδρίαση, συμμετοχή των μετόχων, λήψη αποφάσεων, καθώς και την άσκηση άλλων μετοχικών δικαιωμάτων σε ΓΣ εταιρειών με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά».

 

Ο νόμος προσδιορίζει, με τρόπο συγκεκριμένο, τα είδη των Γενικών Συνελεύσεων. Αντίστοιχα, και με περισσή αυστηρότητα, θέματα που αφορούν τη σύγκληση, τα πρόσωπα που δικαιούνται να συμμετάσχουν, τον τρόπο λήψης και ισχύ των αποφάσεών τους καθώς και κάθε, σχετικό με αυτές, θέμα. Περί αυτών, όμως, σε επόμενη αρθρογραφία μας.-

 

 

 

 

Μας απασχόλησαν, ήδη, οι αποκλειστικές αρμοδιότητες της ΓΣ των μετόχων της ΑΕ. Υπάρχουν όμως και κάποιες αποφάσεις για τις οποίες, παρά τη σημασία τους, αρμόδιο όργανο ορίζεται το ΔΣ ή περιττή η απόφαση της ΓΣ. Υπάρχουν, επίσης, και κάποιες «αρρύθμιστες» αρμοδιότητες –  εξουσίες με σοβαρότατους κινδύνους για τις ΑΕ και τους συναλλασσόμενους. Περί αυτών, στη συνέχεια.

Εξαιρέσεις από την Αποκλειστική Αρμοδιότητα της ΓΣ

Στον ίδιο τον νόμο (:άρ. 117 §2 ν. 4548/2018) ορίζονται οι περιπτώσεις εκείνες που συνιστούν εξαιρέσεις από τον κανόνα της αποκλειστικής αρμοδιότητας της ΓΣ (άρ. 117 §1). Οι περισσότερες επιφυλάσσονται υπέρ του ΔΣ (βλ. Αιτ. Έκθ. ν. 4548/2018 επί του άρ. 117). Ειδικότερα:

(α) Αυξήσεις κεφαλαίου ή πράξεις αναπροσαρμογής του (άρ. 117 §2 περ. α΄):

Αυξήσεις Κεφαλαίου: Το καταρχήν αρμόδιο όργανο της ΑΕ για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου είναι η ΓΣ. Ωστόσο, το ΔΣ της ΑΕ έχει (υπό προϋποθέσεις) την εξουσία να αποφασίσει έκτακτη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου (άρ. 24 §1). Προϋποτίθεται, πάντοτε, σχετική καταστατική ρύθμιση. Συγκεκριμένα:

Για την πρώτη πενταετία από την ίδρυση της ΑΕ, με απόφαση των 2/3 του συνόλου των μελών του ΔΣ, είναι δυνατό να αποφασισθεί αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου-μέχρι το τριπλάσιο του αρχικού. Αντίστοιχη εξουσία είναι δυνατό να απονεμηθεί στο ΔΣ με απόφαση της ΓΣ για χρονικό διάστημα, όμως, που δεν υπερβαίνει την πενταετία. Στην περίπτωση αυτή, το μετοχικό κεφάλαιο μπορεί να αυξάνεται μέχρι το τριπλάσιο εκείνου, που υπάρχει κατά την ημερομηνία χορήγησης της σχετικής εξουσίας προς το ΔΣ.

Το ΔΣ, περαιτέρω, έχει τη δυνατότητα (εφόσον εξουσιοδοτηθεί από τη ΓΣ), να θεσπίζει πρόγραμμα διάθεσης μετοχών– αυξάνοντας, ενδεχομένως, το κεφάλαιο της ΑΕ. Η απόφαση αυτή της ΓΣ λαμβάνεται με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία και υποβάλλεται σε δημοσιότητα. Η σχετική εξουσιοδότηση, εφόσον δεν οριστεί μικρότερος χρόνος από τη ΓΣ, ισχύει για πέντε έτη (άρ. 113 §4).

Πράξεις Αναπροσαρμογής Κεφαλαίου: Το ΔΣ έχει την εξουσία να προβαίνει σε αναπροσαρμογή του μετοχικού κεφαλαίου. Τούτο συμβαίνει, αρχικά, σε περίπτωση μερικής κάλυψης του ποσού της αύξησης. Με την απόφασή του για την πιστοποίηση καταβολής μετοχικού κεφαλαίου οφείλει να αναπροσαρμόσει τη σχετική διάταξη του καταστατικού- έτσι ώστε να προσδιορισθεί το ύψος του, όπως προέκυψε μετά τη μερική (εφόσον έχει προβλεφθεί) κάλυψη (άρ. 28 §2). Ανάγκη αναπροσαρμογής ανακύπτει, επιπλέον, σε περίπτωση που η αύξηση επέρχεται ύστερα από άσκηση δικαιώματος κτήσης μετοχών (warrants) από τον εκάστοτε δικαιούχο (άρ. 58). Ομοίως, όταν ομολογιούχος δανειστής ασκήσει το δικαίωμα μετατροπής των μετατρέψιμων ομολογιών του σε μετοχές (άρ. 71 §4). (Διαβάστε Ομολογίες: Μετατρέψιμες, Ανταλλάξιμες και Κερδοφόρες).

(β) Η τροποποίηση ή προσαρμογή διατάξεων του καταστατικού από το ΔΣ στις περιπτώσεις που ορίζει τούτο, ρητά, ο νόμος (άρ. 117 §2 περ. β΄):

Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου θα πρέπει να συνοδεύεται από αντίστοιχη τροποποίηση του καταστατικού. Στις προαναφερθείσες (υπό α) περιπτώσεις, η τροποποίηση ή αναπροσαρμογή των σχετικών καταστατικών προβλέψεων επαφίεται, ομοίως, στο ΔΣ.

Παράλληλα, το ΔΣ είναι αρμόδιο και όταν η τροποποίηση αποτελεί συνέπεια της ασκήσεως του δικαιώματος προαίρεσης (option), εκ μέρους των εκάστοτε δικαιούχων όταν έχει θεσπιστεί από τη ΓΣ πρόγραμμα διάθεσης μετοχών για τη διοίκηση ή/και το προσωπικό. Στη συγκεκριμένη, μάλιστα, περίπτωση, η απόφαση πιστοποίησης καταβολής του μετοχικού κεφαλαίου λαμβάνεται ανά ημερολογιακό τρίμηνο (κατ’ απόκλιση από τις αντίστοιχες προβλέψεις για την πιστοποίηση του άρ. 20 §6).

(γ) Ο διορισμός με το καταστατικό του πρώτου ΔΣ (άρ. 117 §2 περ. γ΄):

Εξαίρεση από τον κανόνα της εκλογής του ΔΣ από τη ΓΣ συνιστά η περίπτωση ορισμού του πρώτου ΔΣ στο αρχικό καταστατικό της ΑΕ (κατ’ ουσίαν, από τους ιδρυτές της ΑΕ-άρ. 78 §2, εδ. α΄ και 117 §2 περ. γ΄). Η εξαίρεση αυτή αντιμετωπίζει, με επιτυχία, ζητήματα πρακτικής φύσης της νεοϊδρυθείσας ΑΕ. Εναπόκειται, ωστόσο, στη διακριτική ευχέρεια των ιδρυτών της ΑΕ η σχετική επιλογή.

Εναλλακτικά, το πρώτο ΔΣ είναι δυνατό να εκλεγεί και με αυτόκλητη-καθολική (δεδομένης της απουσίας ΔΣ και, άρα, αδυναμίας νομότυπης σύγκλησης) ΓΣ (άρ. 121 §5, όπως ρητά προβλέπεται στο άρ. 78 §2 εδ. β΄) ή με δικαστική απόφαση (άρ. 69 ΑΚ, όπως ρητά προβλέπεται στο άρ. 78 §2 εδ. β΄).

(δ) Η εκλογή συμβούλων σε αντικατάσταση παραιτηθέντων, αποθανόντων ή απωλεσάντων την ιδιότητά τους με άλλο τρόπο (117 §2 περ. δ΄):

Ακόμα μια εξαίρεση από τον κανόνα εκλογής του ΔΣ από τη ΓΣ συνιστά (και) εκείνη της εκλογής μέλους, από το ίδιο το ΔΣ, σε περίπτωση ελλιπούς (:«κολοβού») ΔΣ (άρ. 82 §1 και 117 §2, περ. δ΄). Σε περίπτωση, συγκεκριμένα, παραίτησης, θανάτου ή με οποιονδήποτε τρόπο απώλειας της ιδιότητας μέλους/μελών ΔΣ, το τελευταίο έχει τη δυνατότητα (όχι όμως και την υποχρέωση-αρ. 82§2) να εκλέξει αντικαταστάτη για το υπόλοιπο της θητείας του. Σχετική καταστατική πρόβλεψη δεν είναι αναγκαία (βλ. Αιτ. Έκθεση ν. 4548/2018 επί άρ. 82).

Προκειμένου να καταστεί δυνατή η εκλογή αυτή προϋποτίθεται: (α) απώλεια ιδιότητας μέλους, (β) ανυπαρξία αναπληρωματικών μελών από τη ΓΣ/μέτοχο (κατ’ άρ. 81) και (γ) νόμιμη σύνθεση ΔΣ (:τα εναπομένοντα μέλη του να μην υπολείπονται των τριών).

Η σχετική απόφαση του ΔΣ αφενός υποβάλλεται σε δημοσιότητα στο Γ.Ε.ΜΗ. με δηλωτικό χαρακτήρα αφετέρου θα πρέπει να ανακοινωθεί στην αμέσως προσεχή ΓΣ. Δικαιούται, πάντως, η τελευταία να αντικαταστήσει τους εκλεγέντες-ακόμη και αν δεν έχει αναγραφεί σχετικό θέμα στην ημερήσια διάταξη (άρ. 82 §1 in fine).

 (ε) Σημαντικές εταιρικές αποφάσεις σχετικές με εταιρικούς μετασχηματισμούς (117 §2 περ. ε΄):

Εκτός από την απόφαση για συγχώνευση ΑΕ από άλλη ΑΕ που κατέχει το σύνολο των μετοχών της, η εξαίρεση επεκτείνεται και στην απόφαση της απορροφώσας ΑΕ για τη συγχώνευση με απορρόφηση άλλης κεφαλαιουχικής εταιρίας της οποίας κατέχει τουλάχιστον το 90% και στην απόφαση διασπώμενης ΑΕ για τη διάσπασή της όταν οι επωφελούμενες εταιρείες κατέχουν τις μετοχές της στο σύνολό τους (άρ. 117 §2 περ. ε΄, όπως τροποποιήθηκε δυνάμει του ν. 4601/2019).

Ωστόσο, προκειμένου να μην καθίσταται απαραίτητη η προηγούμενη απόφαση ΓΣ, απαιτείται η τήρηση συγκεκριμένων προϋποθέσεων. Τούτες είναι παρόμοιες και στις τρεις, ανωτέρω, περιπτώσεις˙ σχετίζονται, μάλιστα, με τη δημοσιότητα και την ενημέρωση/πληροφόρηση των μετόχων/εταίρων. Επίσης, διασφαλίζεται το δικαίωμα της μειοψηφίας για σύγκληση έκτακτης ΓΣ (άρ. 35, 36 και 88 ν. 4601/2019 αντίστοιχα).

(στ) Η δυνατότητα διανομής προσωρινών μερισμάτων (άρ. 117 §2 περ. στ΄ & άρ. 162 §§ 1&2):

Από την αποκλειστική αρμοδιότητα της ΓΣ εξαιρείται (και) η απόφαση για τη διανομή προσωρινών μερισμάτων στους μετόχους.

Η συγκεκριμένη απόφαση λαμβάνεται νομίμως από το ΔΣ της εταιρείας, υπό τον όρο ότι έχουν συνταχθεί -και προ διμήνου δημοσιευτεί- οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις της εταιρείας. Από το περιεχόμενό τους, μάλιστα, θα πρέπει να προκύπτει η ύπαρξη κερδών εντός της εταιρικής χρήσης που μας ενδιαφέρει.

(ζ) Η δυνατότητα διανομής κερδών ή προαιρετικών αποθεματικών μέσα στην τρέχουσα εταιρική χρήση με απόφαση του ΔΣ (άρ. 117 §2 περ. ζ΄):

Σε αντίθεση με το προϊσχύσαν καθεστώς, για τη λήψη απόφασης του ΔΣ περί διανομής κερδών ή προαιρετικών αποθεματικών, δεν απαιτείται προηγούμενη απόφαση της ΓΣ. Υφίσταται, πλέον, συντρέχουσα αρμοδιότητα μεταξύ των δύο εταιρικών οργάνων (ΓΣ-ΔΣ) εντός της τρέχουσας εταιρικής χρήσης (άρ. 162 §3). Και τα δύο εταιρικά όργανα οφείλουν να τηρούν τις προβλεπόμενες διατυπώσεις δημοσιότητας.

Σε περίπτωση μη νόμιμης (:κατά παράβαση των ανωτέρω διατυπώσεων) διανομής κερδών στους μετόχους γεννάται υπέρ της εταιρείας αξίωση επιστροφής των σχετικών-παρανόμως εισπραχθέντων ποσών. Θα πρέπει, ωστόσο, να αποδειχθεί η υπαιτιότητα των μετόχων και συγκεκριμένα ότι οι (μη δικαιούχοι) μέτοχοι γνώριζαν (ή, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων, όφειλαν να γνωρίζουν) ότι οι διανομές που έγιναν σε αυτούς δεν ήταν σύννομες (άρ. 163).

Οι Αρρύθμιστες Αρμοδιότητες της ΓΣ

Εκτός από τις παραπάνω αποφάσεις (αποκλειστικής αρμοδιότητας της ΓΣ ή ανήκουσες, κατ΄ εξαίρεση, στο ΔΣ), υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία τους: εκείνες που ο νόμος αναθέτει στη ΓΣ και στο ΔΣ-με διαφορετικές, κατά περίπτωση, προϋποθέσεις. Ο νόμος φαίνεται πως, συνειδητά, δεν ρυθμίζει (Αιτ. Έκθεση επί του άρ. 117) τις λεγόμενες «αρρύθµιστες» αρμοδιότητες της ΓΣ. Πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικά ζητήματα, για τα οποία, έστω και αν αφορούν τη διαχείριση, η ΓΣ πρέπει να έχει λόγο.

Ο νομοθέτης επέλεξε, συνειδητά, να μην προχωρήσει στην, ούτως ή άλλως ανέφικτη, εξαντλητική ρύθμιση κάθε μιας πιθανής εταιρικής υπόθεσης. Επέλεξε, στο πλαίσιο αυτό, τη διατήρηση της διαχείρισης από τη νομολογία των «αρρύθμιστων» αρμοδιοτήτων της ΓΣ.

Η νομολογία χρησιμοποιεί ως κριτήριο για τον εντοπισμό του αρμόδιου κάθε φορά εταιρικού οργάνου τον εταιρικό σκοπό. Εφόσον η απόφαση εμπίπτει στον εταιρικό σκοπό, αρμόδιο είναι το ΔΣ, αν εξέρχεται των ορίων αυτού, αρμόδια είναι η ΓΣ. Λ.χ. του εταιρικού σκοπού εξέρχεται απόφαση για τη μεταβίβαση σημαντικού περιουσιακού στοιχείου της ΑΕ (2263/2003, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Ωστόσο, το εν λόγω κριτήριο παρουσιάζει το ακόλουθο μειονέκτημα. Πράξεις του ΔΣ, ακόμη και αν είναι εκτός του εταιρικού σκοπού, δεσμεύουν την εταιρεία απέναντι στους τρίτους, εκτός αν αποδειχθεί ότι ο τρίτος γνώριζε (ή όφειλε να γνωρίζει) την υπέρβαση (2263/2003, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Αντίθετα, αποφάσεις που λαμβάνονται από αναρμόδιο όργανο είναι άκυρες.

Ο προσδιορισμός, λοιπόν, του αν ένα ζήτημα εμπίπτει στη διαχειριστική αρμοδιότητα του ΔΣ ή όχι, οπότε και αρμόδια καθίσταται η ΓΣ, συναντά δυσκολίες. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν διατυπωθεί διαφορετικές απόψεις αναφορικά με το κριτήριο εξεύρεσης του αρμόδιου, κάθε φορά, οργάνου.

 

Οι αποφάσεις που ανήκουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΓΣ είναι περισσότερο από διαυγές ποιες είναι. Αντίστοιχα και οι εξαιρέσεις από τον συγκεκριμένο κανόνα. Το πρόβλημα εστιάζεται, κατά βάση, στις περιπτώσεις εκείνες που μολονότι εντάσσονται στην διαχειριστική εξουσία του ΔΣ, δικαστική απόφαση θα ήταν δυνατό να τις εντάξει στην αρμοδιότητα της ΓΣ. Το θέμα δεν είναι αμελητέο! Απαιτείται ιδιαίτερη εκρήγορση και αξιολόγηση των εκάστοτε δεδομένων. Λανθασμένη αξιολόγηση θα ήταν δυνατό να οδηγήσει σε συνέπειες οδυνηρές. Ποια όμως είναι τα είδη των Γενικών Συνελεύσεως και ποιες οι προϋποθέσεις για τη λήψη απόφασης από μέρους τους; Περί αυτών σε επόμενη αρθρογραφία μας.-

 

---

Γράφει ο  Σταύρος Κουμεντάκης Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm

---

 

Σημ.: Το άρθρο Εξαιρέσεις από την Αποκλειστική Αρμοδιότητα της ΓΣ & «Αρρύθμιστες» Αρμοδιότητες αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Περισσότερα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στην ενότητα «Νόμος 4548/2018 Ανώνυμες Εταιρείες». Στην ενότητα αυτή επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο-με business view, πάντα, προσέγγιση, του νόμου για τις ΑΕ.

---

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Διαβάστε περισσότερα περί  Αποποίηση ευθύνης