Blog

Τηλεργασία & Προσωπικά Δεδομένα  [:και η ουτοπία(;) της διασφάλισής τους…]

Στο πλαίσιο των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, ξεχωριστή θέση καταλαμβάνει (και αξία κατέχει) η τηλεργασία. Η αξιοποίησή της υπήρξε, το τελευταίο διάστημα, εντυπωσιακή. Φυσιολογική εντούτοις-ας όψεται η πανδημία. Η διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων δεν υπήρξε, είναι αλήθεια, προτεραιότητά μας. Αποτελεί, άραγε, μια μικρή ουτοπία η διασφάλισή τους;

 

Ευέλικτες μορφές απασχόλησης και τηλεργασία: μια οικεία, πλέον, πραγματικότητα.

Οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης καταλαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερο χώρο στην αγορά εργασίας. Ως κάποιο βαθμό-από κάποιους, μοιάζει να έχουν δαιμονοποιηθεί. Αποτελούν, εντούτοις, μια πραγματικότητα. Μάλλον όχι δυσάρεστη για τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων που απολαμβάνουν τα προτερήματά τους.

Η εξ’ αποστάσεως απασχόληση και (η πλέον συνήθης μορφή της) η τηλεργασία είχε ξεκινήσει δειλά να καταλαμβάνει, στη χώρα μας, ζωτικό χώρο στην αγορά εργασίας. Αυτά π.Π. (:προ Πανδημίας). Η τηλεργασία, στη συνήθη μορφή της, μας είχε επίσης απασχολήσει σε προγενέστερη αρθρογραφία μας.

Η τηλεργασία έχει προαπασχολήσει τον εθνικό νομοθέτη. Η σχετική νομοθετική προσπάθεια παρουσιάζει, ωστόσο, κενά. Διατηρείτο πάντως ο οικειοθελής της χαρακτήρας για αμφότερα τα μέρη της εργασιακής σχέσης. Εργοδότης και εργαζόμενος έπρεπε να συμφωνήσουν, ως προς την παροχή εργασίας με τηλεργασία.

Οι ανάγκες των επιχειρήσεων για την αξιοποίηση των υπηρεσιών των εργαζομένων τους παραμένουν, πάντοτε, δεδομένες. Και κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας.

Οι έκτακτες περιστάσεις που δημιούργησε ο κορωνοϊός (SARS-CoV-2), είχαν ως αποτέλεσμα τη λήψη έκτακτων μέτρων. Μεταξύ αυτών, η δυνατότητα του εργοδότη να καθορίζει με (μονομερή) απόφαση του «…ότι η εργασία που παρέχεται από τον εργαζόμενο στον προβλεπόμενο από την ατομική σύμβαση τόπο εργασίας, θα πραγματοποιείται με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας» (άρ. 4 παρ. 2ΠΝΠ/11.03.2020).

Η εξ αποστάσεως εργασία, κατέληξε να ταυτισθεί στη σκέψη μας με την τηλεργασία. Η τελευταία (:τηλεργασία) έγινε το αναγκαίο μέσο προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια στην παροχή υπηρεσιών πλήθους επιχειρήσεων. Η συνέχεια στην απασχόληση πλήθους εργαζομένων.

Η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων απολαμβάνουν, ήδη, τα πλεονεκτήματά της.

Ως αποτέλεσμα (και των έκτακτων μέτρων), η τηλεργασία έχει εδραιωθεί-έστω και προσωρινά. Το συγκεκριμένο γεγονός προβάλλει ως καλός οιωνός για την περαιτέρω αξιοποίηση και ανάπτυξή της. Και μ.Π. (:μετά Πανδημία εποχή).

Η προσφυγή ωστόσο στην τηλεργασία, για την πρόσκαιρη αντιμετώπιση κάποιων έκτακτων καταστάσεων, δεν έγινε συγκροτημένα. Πολλές επιχειρήσεις εμφανίζονται, ακόμα και σήμερα, ελλιπώς προετοιμασμένες. Υποχρεώνονται  να κατανοήσουν τις προκλήσεις της σε πραγματικό χρόνο. Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις (και όχι μόνον), βρίσκονται εκτεθειμένες σε σημαντικούς κινδύνους. Ένας από τους σημαντικότερους: η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων.

 

Ο κίνδυνος για τα προσωπικά δεδομένα

Η τηλεργασία εμπεριέχει, συχνά, την εξ αποστάσεως επεξεργασία προσωπικών δεδομένων. Μια επεξεργασία, η οποία δεν απολαμβάνει την προστασία που, κατά κανόνα, προσφέρει ένα εταιρικό δίκτυο. Οι εργαζόμενοι που έχουν απομακρυσμένη πρόσβαση στην υποδομή του εργοδότη δεν προστατεύονται από τα μέτρα (κυβερνο)ασφάλειας που (συνήθως) καλύπτουν τις εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Ο κίνδυνος μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης σε προσωπικά δεδομένα, εμφανίζεται -και είναι- αυξημένος. Η απώλεια, μη εξουσιοδοτημένη χρήση ή καταστροφή σχετικών στοιχείων εργαζομένων, συνεργατών και πελατών επίσης ενδεχόμενες.

Ο κίνδυνος αυτός δεν είναι πρωτόφαντος. Είχε, ήδη, εντοπιστεί από την ομάδα εργασίας (Work Party) του άρθρου 29 (Γνώμη 2/08.06.2017 σχετικά με την επεξεργασία δεδομένων στην εργασία).

Τα επιγενόμενα υπήρξαν πολλά. Οι έκτακτες συνθήκες, η μαζική και «σπασμωδική» προσφυγή στην τηλεργασία, η ανάγκη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των υπευθύνων επεξεργασίας, των εκτελούντων την επεξεργασία, των εργαζομένων σχετικά με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον ΓΚΠΔ και τον νόμο 4624/2019, υπήρξαν κάποια από αυτά. Τα δεδομένα αυτά ώθησαν, μεταξύ άλλων, την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Αρχή ΠΔΠΧ) στη έκδοση Κατευθυντήριων Αρχών. Συγκεκριμένα, στις «Κατευθυντήριες Γραμμές της Αρχής Προστασίας για τη λήψη μέτρων ασφάλειας στο πλαίσιο τηλεργασίας».

 

Οι Κατευθυντήριες Γραμμές της Αρχής ΠΔΠΧ

Η Αρχή ΠΔΠΧ εφιστά την προσοχή στις επιχειρήσεις για τη σοβαρότητα των κινδύνων που απορρέουν από την εξ αποστάσεως εργασία. Υπογραμμίζει την ανάγκη επαρκούς ενημέρωσης των εργαζομένων και την πολύτιμη συνδρομή σε αυτούς του Υπεύθυνου Προστασίας Δεδομένων (DPO-όταν κρίνεται, βάσει νόμου, αναγκαία η ύπαρξή του). Επισημαίνει, επίσης, την υποχρέωση των επιχειρήσεων αναφορικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων τους. Μια προστασία που φέρει ιδιαίτερη βαρύτητα στην περίπτωση της τηλεργασίας. Ο λόγος; Η ρευστότητα των ορίων μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής. Η ανάγκη προστασίας της τελευταίας. Εύλογα, καθώς «ο εργαζόμενος, λόγω του γεγονότος ότι βρίσκεται στο σπίτι του, έχει μεγαλύτερη προσδοκία για την προστασία της ιδιωτικής του ζωής».

Επιπλέον, η Αρχή ΠΔΠΧ συστήνει την λήψη συγκεκριμένων μέτρων κατά τη διαδικασία της τηλεργασίας. Τα μέτρα αυτά αφορούν: (α) την πρόσβαση στο Διαδίκτυο, (β) τη χρήση εφαρμογών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου/ανταλλαγής μηνυμάτων, (γ) τη χρήση τερματικής συσκευής/αποθηκευτικών μέσων, (δ) την πραγματοποίηση τηλεδιασκέψεων.

Συγκεκριμένα:

(α) Ως προς την πρόσβαση στο Διαδίκτυο

Η διασφάλιση ασφαλούς απομακρυσμένης πρόσβασης στο πληροφοριακό σύστημα της επιχείρησης αξιολογείται ως ζωτικής σημασίας. Η Αρχή ΠΔΠΧ συνιστά τη χρήση εικονικού ιδιωτικού δικτύου. Ενός δικτύου στο οποίο πραγματοποιείται κρυπτογράφηση των δεδομένων και  αυθεντικοποίηση των χρηστών (π.χ. IPSec VPN). Η επιχείρηση οφείλει να καθορίζει και να περιορίζει τους πόρους στους οποίους επιτρέπεται η απομακρυσμένη πρόσβαση. Και τούτο στα απολύτως απαραίτητα-ανάλογα με τα καθήκοντα του εκάστοτε τηλεργαζομένου.

Οι τηλεργαζόμενοι οφείλουν-με τη σειρά τους, όταν συνδέονται στο Διαδίκτυο μέσω ασύρματου δικτύου (Wi-Fi), να χρησιμοποιούν ασφαλές πρωτόκολλο WPA2 (Wi-Fi Protected Access II) με ισχυρό κωδικό. Πρέπει, επίσης, να αποφεύγουν την αποθήκευση αρχείων με προσωπικά δεδομένα σε υπηρεσίες διαδικτυακής αποθήκευσης (π.χ. Dropbox, One Drive). Εκτός κι αν διασφαλίζονται οι κατάλληλες προϋποθέσεις τα κατάλληλα εχέγγυα (π.χ. κρυπτογράφηση)…

(β) Ως προς τη χρήση εφαρμογών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου/ανταλλαγής μηνυμάτων

Στον τομέα της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, η Αρχή ΠΔΠΧ επισημαίνει την αναγκαιότητα αποφυγής χρήσης προσωπικού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κατά την τηλεργασία. Η λήψη και αποστολή μηνυμάτων, τα οποία ενδέχεται να περιέχουν προσωπικά δεδομένα, πρέπει να πραγματοποιείται μέσω της επαγγελματικής ηλεκτρονικής διεύθυνσης της επιχείρησης. Υπάρχει όμως και η περίπτωση τεχνικής αδυναμίας χρήσης της επαγγελματικής ηλεκτρονικής διεύθυνσης. Για την περίπτωση αυτή η Αρχή συστήνει την ανάγκη κατάλληλης κρυπτογράφησης του περιεχομένου των μηνυμάτων που αφορά προσωπικά δεδομένα. Υπενθυμίζει μάλιστα πως πρέπει να αποφεύγεται η χρήση προσωπικών δεδομένων στο θέμα του μηνύματος ηλεκτρονικής αλληλογραφίας.

Επιπλέον (και αυτονοήτως) η Αρχή συνιστά την αποφυγή της χρήσης εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων (κείμενο ή/και βίντεο) για τους σκοπούς της τηλεργασίας, όταν τα μηνύματα αυτά περιέχουν προσωπικά δεδομένα, των οποίων τυχόν διαρροή θα επέφερε κινδύνους.

(γ) Ως προς τη χρήση τερματικής συσκευής/αποθηκευτικών μέσων

Η Αρχή ΠΔΠΧ υπογραμμίζει, ακόμη, την ιδιαίτερη, μέριμνα που πρέπει να επιδείξει ο εργαζόμενος -σύμφωνα πάντα και με τις κατευθύνσεις του εργοδότη- για τις συσκευές (π.χ. υπολογιστής, laptop κτλ.) μέσω των οποίων παρέχεται η τηλεργασία.

Ενδεικτικά: Οι συσκευές αυτές πρέπει να έχουν εγκατεστημένα και τακτικώς ενημερωμένα αντιϊκά προγράμματα. Επιπλέον, να έχουν εγκατεστημένες τις πλέον πρόσφατες ενημερώσεις του λογισμικού εφαρμογών και  του λειτουργικού τους  συστήματος. Οι πλέον πρόσφατες πρέπει να είναι και οι εκδόσεις των προγραμμάτων πλοήγησης στο Διαδίκτυο (π.χ. Firefox, Chrome κτλ.) που χρησιμοποιούνται από τους τηλεργαζομένους. Οι τηλεργαζόμενοι, ακόμη, ενδείκνυται είτε να χρησιμοποιούν την ανώνυμη περιήγηση είτε να διαγράφουν από το ιστορικό τους συνδέσμους που σχετίζονται με την τηλεργασία, κατά το τέλος της εργασίας. Πρέπει, επίσης, να διαχωρίζουν τα αρχεία που περιέχουν προσωπικά δεδομένα (που σχετίζονται με την εργασία τους) από τα προσωπικά τους αρχεία. Είναι ενδεχόμενο (τουλάχιστον όχι απίθανο), στους χρησιμοποιούμενους Η/Υ να έχουν πρόσβαση τρίτοι (μέλη, λ.χ., της οικογένειας του εργαζομένου). Για το λόγο αυτό οι συσκευές, ιδίως όμως τα συγκεκριμένα αρχεία και περιβάλλοντα εργασίας, επιβάλλεται να «κλειδώνουν» (:προστατεύονται) με ισχυρούς κωδικούς πρόσβασης.

Αντίστοιχα όμως και οι επιχειρήσεις οφείλουν να υποστηρίζουν τους τηλεργαζομένους με διαδικασίες κατάλληλης κρυπτογράφησης των αρχείων που περιέχουν προσωπικά δεδομένα. Ιδίως όταν τηρούνται σε φορητό/αποσπώμενο μέσο αποθήκευσης (π.χ. usb stick). Οι επιχειρήσεις, ακόμη, οφείλουν να υποστηρίζουν τις διαδικασίες λήψης αντιγράφων ασφαλείας. Ιδίως, όσον αφορά (και) τα αρχεία με προσωπικά δεδομένα, τα οποία υφίστανται επεξεργασία στο πλαίσιο δραστηριοτήτων τηλεργασίας.

(δ) Ως προς την πραγματοποίηση τηλεδιασκέψεων

Η πανδημία υπήρξε αφορμή για σημαντική, περαιτέρω, αξιοποίηση των τηλεδιασκέψεων και των διευκολύνσεων που αυτές προσφέρουν. Ωστόσο, και ως προς τις τηλεδιασκέψεις πρέπει να λαμβάνονται ικανοποιητικά μέτρα, προκειμένου να διασφαλίζονται τα προσωπικά δεδομένα.

Ειδικότερα, κατά την Αρχή ΠΔΠΧ, για την διεξαγωγή των τηλεδιασκέψεων καταγράφεται ως επιβαλλόμενη η αξιοποίηση πλατφορμών που υποστηρίζουν υπηρεσίες ασφαλείας (κρυπτογράφηση).Επιπλέον, στις περιπτώσεις προγραμματισμένης τηλεδιάσκεψης, ο σχετικός σύνδεσμος δεν πρέπει να δημοσιοποιείται (π.χ. σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης). Τέλος, οι επιχειρήσεις που αξιοποιούν το μέσο της τηλεδιάσκεψης οφείλουν να μελετούν προσεκτικά τους όρους χρήσης και των όρων προστασίας προσωπικών δεδομένων κατά την επιλογή της κατάλληλης πλατφόρμας τηλεδιάσκεψης.

 

Ο κίνδυνος λήψης δυσανάλογων μέτρων προστασίας των προσωπικών δεδομένων από τις επιχειρήσεις

Στην προσπάθεια μετριασμού του κινδύνου για τα προσωπικά δεδομένα, οι επιχειρήσεις ενδέχεται να βρεθούν εκτεθειμένες σε έναν άλλο κίνδυνο. Έναν κίνδυνο που ελλοχεύει στην αντίπερα, ακριβώς, όχθη. Εκείνον της λήψης δυσανάλογων, και εν τέλει μη νόμιμων, μέσων προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Συγκεκριμένα, μπορεί να κρίνουν ως δικαιολογημένη τη χρήση λογισμικού που έχουν τη δυνατότητα, λ.χ., καταγραφής της ακολουθίας χαρακτήρων πληκτρολογίου και των κινήσεων του ποντικού, καταγραφής στιγμιότυπων οθόνης (είτε σε τυχαία είτε σε τακτά διαστήματα), καταγραφής των χρησιμοποιούμενων εφαρμογών (και του χρόνου χρήσης τους) και, σε συμβατές συσκευές, ενεργοποίησης διαδικτυακών καμερών και συλλογής του μαγνητοσκοπημένου υλικού.

Οι τεχνολογίες αυτές είναι ευρέως διαθέσιμες. Ωστόσο, η ομάδα εργασίας (Work Party) του άρθρου 29 (Γνώμη 2/08.06.2017) έχει, ήδη, αποφανθεί γι’ αυτές. Συγκεκριμένα, έκρινε ότι η επεξεργασία που διενεργείται στο πλαίσιο των συγκεκριμένων τεχνολογιών είναι δυσανάλογη. Ο εργοδότης δεν μπορεί να τη δικαιολογήσει με έρεισμα τη νομική βάση του εννόμου συμφέροντός του. Τέτοιες πρακτικές είναι απαγορευμένες. Οι εργοδότες οφείλουν να μην τις υιοθετούν (αυτονοήτως ούτε και) στο πλαίσιο της τηλεργασίας. Η πανδημία δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία.

 

Η τηλεργασία (συνεχίζει να) αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση κάποιων από τις συνέπειες της πανδημίας.

Έννοιες, πρωτόκολλα σύνδεσης και επικοινωνίας, πλατφόρμες άγνωστες στο πλατύ κοινό μας έγιναν, ήδη, γνωστές. Σε σημαντικό βαθμό: οικείες. Κάποιες φορές μάλιστα: αναγκαία εργαλεία δουλειάς.

Γνωρίζουμε, ήδη, καλά πως τα εργαλεία τεχνολογίας διευρύνουν τους ορίζοντες και τις δυνατότητες. Διευρύνουν όμως και τους κινδύνους. Κάποιοι από αυτούς συναρτώνται με τη διαχείριση και προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Η Αρχή ΠΔΠΧ μας τους υπενθυμίζει.

Σε κάθε περίπτωση: Η τηλεργασία δεν κινδυνεύει από τη μέριμνα για τα προσωπικά δεδομένα. Αντίθετα, τα προσωπικά δεδομένα διατρέχουν σημαντικούς κινδύνους από την (αμέριμνη) αξιοποίηση  της τηλεργασίας. Η προστασία τους δεν αποτελεί ουτοπία στο πλαίσιο της τελευταίας.

Ας είναι ένα κομμάτι της μέριμνάς μας η προστασία τους. Όχι όμως γιατί το «λέει η Αρχή».

Οι κίνδυνοι που διατρέχουμε από την τυχόν κακή τους χρήση, υπαρκτοί.

Και προ των πυλών.

Και σοβαροί.

Και οικονομικά μετρήσιμοι.

Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner

 

Υ.Γ. Συνοπτική έκδοση του άρθρου δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, στις 26 Απριλίου 2020.

 

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Αναλυτικά.

Η πανδημία συνεχίζει, δυστυχώς, να καλπάζει. Ο κορωνοϊός καλά κρατεί. Οι συνέπειές του αποδεικνύονται, για όλους μας, πρωτόγνωρες. Ελάχιστες οι επιχειρήσεις, των οποίων η δραστηριότητα δεν έχει πληγεί. Για τις υπόλοιπες έχουν ληφθεί, ήδη, πρωτοφανή νομοθετικά μέτρα. Για κάποιες έχει απαγορευθεί (ή ανασταλεί) η λειτουργία τους. Κάποιες άλλες (οι περισσότερες) έχουν ενταχθεί σε κλάδους πληττόμενους. Ο νομοθέτης επιδιώκει την επιβίωσή τους. Βεβαίως και τη διαφύλαξη των θέσεων εργασίας που κάθε μια από αυτές διαθέτει.

Επιχειρούμε εν προκειμένω μια, κατ’ ανάγκη συνοπτική, συγκριτική επισκόπηση των μέτρων που έχουν ληφθεί για κάθε μία κατηγορία.

Κάποια από τα επιμέρους θέματα μας έχουν απασχολήσει, αναλυτικότερα, σε προηγούμενη αρθρογραφία μας-υπό το κατά τη συγγραφή τους ισχύον νομοθετικό καθεστώς. Ενδεικτικά (τα περισσότερο πρόσφατα):

• 10+20 Απαντήσεις Για Την Εργασία Σε Επιχειρήσεις Που Πλήττονται Ή Έχει Ανασταλεί Η Λειτουργία Τους
• Κορωνοϊός: Αόρατος(;) Εχθρός Των Θέσεων Εργασίας (:Μέτρα Αποτροπής Των Απολύσεων)
• Κορωνοϊός Και Επιχειρήσεις: Ένας + Ένας Δεκάλογοι Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Τους Σχέσεις (:«Κακοτοπιές» Και «Business Opportunities»)
• Κορωνοϊός Και Επιχειρήσεις: Ο Δεύτερος Δεκάλογος Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Σχέσεις
• Κορωνοϊός Και Επιχειρήσεις: Ο Πρώτος Δεκάλογος Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Σχέσεις

 

1. Όσον αφορά τις προϋποθέσεις υπαγωγής

1.1. Επιχειρήσεις πληττομένων κλάδων

Στη συγκεκριμένη κατηγορία ανήκουν όσες επιχειρήσεις υπάγονται σε συγκεκριμένους Κ.Α.Δ.-που ορίζονται με απόφαση του αρμόδιου Υπουργείου. Η συγκεκριμένη λίστα ολοένα και διευρύνεται με σκοπό να καλύψει το σύνολο των, πράγματι, πληττομένων.

1.2. Επιχειρήσεις τελούσες σε αναστολή-απαγόρευση λειτουργίας

Με Κοινή Υπουργική Απόφαση έχει απαγορευτεί προσωρινά (έως 11.04.20200-κατ’ αρχάς) η λειτουργία συγκεκριμένων κατηγοριών επιχειρήσεων. Η απαγόρευση αφορά το σύνολο της Επικράτειας. Σκοπός της είναι ο περιορισμός του κινδύνου της διασποράς του κορωνοϊού.

1.2. Συμπέρασμα

Η υπαγωγή στη μια ή την άλλη κατηγορία γίνεται με βάση τον Κ.Α.Δ. στον οποίο ανήκει. Βαρύνουσα σημασία για την υπαγωγή κατέχει η αναγκαιότητα (ή επικινδυνότητα) της συνέχισης της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

 

2. Όσον αφορά τις εργασιακές σχέσεις

2.1. Επιχειρήσεις πληττόμενων κλάδων

Το καθεστώς των εργασιακών σχέσεων, στις επιχειρήσεις αυτές, εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη. Ο νομοθέτης θεσμοθέτησε συγκεκριμένα εργαλεία. Συγκεκριμένα: (α) τη δυνατότητα αναστολής συμβάσεων εργασίας, (β) τον ορισμό προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησης, (γ) τη μεταφορά προσωπικού τους σε επιχειρήσεις του ίδιου ομίλου.

Ειδικότερα:

(α) Αναστολή συμβάσεων εργασίας

Ο εργοδότης επιχείρησης (πληττόμενου κλάδου) μπορεί, με μονομερή απόφασή του, να αναστείλει τις συμβάσεις εργασίας (άρθρο. 11.2.Α.α. ΠΝΠ/20.03.20). Η απόφαση του αυτή μπορεί να αφορά μέρος ή το σύνολο του κατά την 21.03.2020 προσωπικού του. Ανεξάρτητα αν συνδέονται με συμβάσεις εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου (οι οποίες δεν είχαν λυθεί έως την 21.03.20, είναι δυνατό να ανασταλούν. Στην περίπτωση αυτή, μετά το πέρας της αναστολής τους, οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου συνεχίζονται για χρόνο ίσο με εκείνον που μεσολαβούσε από την έναρξη της αναστολής μέχρι τη λήξη τους (υπ’ αριθμ. 12998/232/2020 ΚΥΑ, Κεφ. Α.2. άρ. 1 παρ. 2).

Το χρονικό διάστημα της αναστολής εκτείνεται, υποχρεωτικά, σε 45 ημέρες. Προβλέπεται ως συνεχόμενο και ανέκκλητο. Ο εργοδότης, έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει και να επιβάλει το μέτρο της αναστολής έως τις 10.04.2020. Η απόφασή του αυτή δεν απαιτείται να ληφθεί άπαξ για το σύνολο ή μέρος του προσωπικού του. Ο εργοδότης δικαιούται να θέτει σταδιακά συμβάσεις εργασίας του προσωπικού του σε αναστολή (υπ’ αριθμ. 12998/232/2020 ΚΥΑ, Κεφ. Α.2. άρ. 1 παρ. 1, 7, 8).

Το συγκεκριμένο μέτρο έχει τρεις, επιμέρους-σημαντικές, συνέπειες, όσον αφορά τις εργασιακές σχέσεις. Σε περίπτωση επιλογής του από τον εργοδότη, τότε:

(i) Ο εργοδότης απαγορεύεται, ρητά, να προβεί σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας. Η απαγόρευση αφορά το σύνολο του προσωπικού τους. Και τούτο, ανεξάρτητα  αν το μέτρο της αναστολής επεβλήθη σε μέρος, μόνον, του προσωπικού του. Τυχόν παραβίασή της επάγεται την ακυρότητα της καταγγελίας (άρ. 11.2.Α.β. ΠΝΠ/20.03.20 και υπ’ αριθμ. 12998/232/2020 ΚΥΑ, Κεφ. Α.2. άρ. 1 παρ. 4).

(ii) Ο εργοδότης υποχρεούται να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής-μετά τη λήξη της. Η υποχρέωση αυτή εξειδικεύτηκε με την υπ’ αριθμ. 12998/232/2020 ΚΥΑ (άρ.1 παρ. 5. Κεφ. Α.2.). Ο εργοδότης, δηλαδή, υποχρεούται να διατηρήσει για 45 ημέρες μετά τη λήξη του μέτρου της αναστολής τους ίδιους εργαζόμενους. Το σημαντικότερο: με τους ίδιους όρους εργασίας υπό τους οποίους αυτοί τελούσαν κατά την 21.03.2020.

Στην έννοια, ωστόσο, του ιδίου αριθμού θέσεων εργασίας δεν συμπεριλαμβάνονται οι αποχωρούντες οικειοθελώς από την εργασία τους. Επίσης, οι αποχωρούντες λόγω συνταξιοδότησης και οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου, των οποίων η σύμβαση εργασίας λήγει μετά τη λήξη της αναστολής.

(iii) Οι εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση τελεί σε αναστολή, δυνάμει μονομερούς απόφασης εργοδότη, καθίστανται δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού (800€) (11.2.Α.α ΠΝΠ 20/3).

Ο εργοδότης, ωστόσο, δύναται να καταβάλλει στους εργαζόμενούς του-δικαιούχους της ανωτέρω αποζημίωσης, επιπλέον ποσό ως οικειοθελή παροχή. Το ποσό αυτό έχει ως ανώτατο όριο το ποσό των μικτών καταβαλλομένων αποδοχών τους (υπ’ αριθμ. 12998/232/2020 ΚΥΑ, Κεφ. Α.2. άρ. 4 παρ. 3).

Δικαιούχοι της ανωτέρω αποζημίωσης ειδικού σκοπού είναι, επίσης, όσοι παραιτήθηκαν ή απολύθηκαν, από 01.03.2020 έως 20.03.2020, στις υπαγόμενες στους πληττόμενους κλάδους επιχειρήσεις.

Όσον αφορά, ειδικότερα, την αναστολή συμβάσεων εργασίας και την τηλεργασία (μορφή απασχόλησης, που σε προηγούμενη αρθρογραφία αναλύσαμε) σημειώνονται τα ακόλουθα:

Ο εργοδότης των ανωτέρω επιχειρήσεων έχει τη δυνατότητα να συμφωνήσει την παροχή εργασίας με τηλεργασία με τους εργαζόμενούς του, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή. Η τηλεργασία, ωστόσο, πρέπει να αφορά μόνο σε πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης. Επίσης,  να καταλαμβάνει το 10%, κατ’ ανώτατο όριο, εκείνων που τελούν σε αναστολή οι συμβάσεις τους.

Η αμοιβή των (τηλ)εργαζομένων πραγματοποιείται από τον εργοδότη, αναλογικά, με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές τους. Το ποσό των καταβαλλόμενων αποδοχών για την εργασία αυτή, μπορεί να φθάνει έως το ύψος των νόμιμων αποδοχών  του εκάστοτε (τηλ)εργαζομένου, αφαιρουμένου του ποσού της δικαιούμενης αποζημίωσης ειδικού σκοπού (υπ’ αριθμ. 12998/232/2020 ΚΥΑ, Κεφ. Α.2. άρ. 4 παρ. 3).

(β) Δικαίωμα ορισμού προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας

Ο εργοδότης των ανωτέρω επιχειρήσεων δύναται, με απόφασή του, να ορίζει προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας (άρ. 9 ΠΝΠ/20.03.20). Πρόκειται για μέτρο που προσομοιάζει στην (μονομερώς επιβαλλόμενη) εκ περιτροπής εργασία. Ο εργοδότης θα αποφασίζει ποιοι εργαζόμενοι θα τελούν σε καθεστώς εναλλαγής ημερών εργασίας (και μη) εργασίας.

Ωστόσο, η εφαρμογή του μέτρου προϋποθέτει ότι:

(i) Κάθε εργαζόμενος θα απασχολείται κατ’ ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες κάθε μήνα (συνεχόμενα ή διακεκομμένα).

(ii) Θα υπάγεται σ’ αυτό (το μέτρο) το 50%, κατ’ ελάχιστον, του προσωπικού της επιχείρησης. Ο τρόπος οργάνωσης της εργασίας θα γίνεται ανά εβδομάδα.

(iii) Θα διατηρηθεί ο ίδιος αριθμός εργαζομένων με αυτόν που απασχολούνταν κατά την έναρξη εφαρμογής του μέτρου.

Λεπτομέρειες αναμένονται με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί.

(γ) Μεταφορά προσωπικού σε επιχειρήσεις εντός του ιδίου ομίλου

Ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να αποφασίσει τη μεταφορά προσωπικού της επιχείρησής του σε επιχείρηση του ιδίου ομίλου. Προϋπόθεση αποτελεί η συμφωνία μεταξύ των δύο, εμπλεκόμενων, επιχειρήσεων. Ωστόσο, οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις υποχρεούνται να διατηρήσουν, συνολικά, τον ίδιο αριθμό εργαζομένων που απασχολούσαν πριν από τη μεταφορά (άρ. 10 ΠΝΠ/20.03.20).

 

2.2. Επιχειρήσεις τελούσες σε αναστολή-απαγόρευση λειτουργίας

Στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις, ο εργοδότης έχει απωλέσει οποιαδήποτε δυνατότητα ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων του προσωπικού του. Ακόμα περισσότερο: της δραστηριότητας της επιχείρησής του-συνολικά αφού αυτή έχει ανασταλεί με εντολή δημόσιας αρχής.

Η απαγόρευση λειτουργίας των συγκεκριμένων επιχειρήσεων σημαίνει και αναστολή των συμβάσεων εργασίας. Με άλλα λόγια: η αναστολή των εργασιακών σχέσεων δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη.

Ο εργοδότης των συγκεκριμένων επιχειρήσεων δεν μπορεί να αξιοποιήσει, αυτονοήτως,  ούτε το μέτρο του προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας. Η μόνη δυνατότητα που του παρέχεται είναι αυτή της μεταφοράς προσωπικού σε επιχείρηση εντός του ίδιου ομίλου.

Η προβλεπόμενη από τον νόμο αναστολή των εργασιακών σχέσεων διαρκεί στην προκείμενη περίπτωση για όσο χρονικό διάστημα ισχύει η εντολή της δημόσιας αρχής για απαγόρευση της συγκεκριμένης επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Υπό αναστολή τελούν όλες οι συμβάσεις εργασίας (αορίστου και ορισμένου χρόνου). Ειδικά για τις ορισμένου χρόνου, όταν λήγουν μετά την απαγόρευσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι συγκεκριμένες συμβάσεις ορισμένου χρόνου, μετά το πέρας του διαστήματος της αναστολής, συνεχίζονται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται (υπ’ αριθμ. 12998/232/2020 ΚΥΑ, Κεφ. Α.1. άρ. 1 παρ. 3).

 

Η υποχρέωση του εργοδότη να μην καταγγείλει συμβάσεις εργασίας

Κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής, ο εργοδότης υποχρεούται, ρητά, να μην προβεί σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία των συμβάσεων εργασίας. Τυχόν παραβίαση της συγκεκριμένης απαγόρευσης επάγεται ακυρότητα μιας τέτοιας καταγγελίας (άρθρο 11.1. ΠΝΠ 20.03.20).

 

Η αποζημίωση ειδικού σκοπού

Η αναστολή των ανωτέρω συμβάσεων εργασίας, έχει ως αποτέλεσμα και την αναστολή των βασικών υποχρεώσεων των εμπλεκομένων. Πιο συγκεκριμένα, την παροχή εργασίας από τους εργαζόμενους και την καταβολή μισθού από τον εργοδότη. Κατ’ αποτέλεσμα, οι εργαζόμενοι στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις γίνονται δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού των 800€ (άρ. 11.2.Α.α ΠΝΠ 20/3). Δικαιούχοι της είναι και όσοι παραιτήθηκαν ή απολύθηκαν (από τις επιχειρήσεις αυτές) από 01.03.2020 έως 20.03.2020.

Δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού είναι και όσοι βρίσκονται σε άδεια άνευ αποδοχών. Οι συμφωνηθείσες άδειες άνευ αποδοχών, αίρονται αυτοδικαίως από τη δημοσίευση της ΚΥΑ (ήτοι από 28.03.20-υπ’ αριθμ. 12998/232/2020 ΚΥΑ, άρθρο 1 §4 Κεφ. Α.1.). Ως εκ τούτου, οι συμβάσεις των εργαζομένων, οι οποίοι μέχρι πρότινος βρίσκονταν σε άδεια άνευ αποδοχών αναστέλλονται και οι τελευταίοι δικαιούνται να λάβουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού.

 

2.3. Συμπέρασμα

Η τύχη των εργασιακών σχέσεων στις επιχειρήσεις των οποίων η δραστηριότητα απαγορεύτηκε ή ανεστάλη με εντολή της δημόσιας αρχής είναι προδιαγεγραμμένη. Ο εργοδότης δεν έχει περιθώριο να λάβει αποφάσεις. Αντίθετα, στις επιχειρήσεις οι οποίες βάσει Κ.Α.Δ. υπάγονται στους πληττόμενους κλάδους, ο εργοδότης διαθέτει σημαντική πρωτοβουλία κινήσεων. Είναι αυτός που θα επιλέξει το μέτρο ή τα μέτρα στα οποία θα υπαχθεί η επιχείρησή του. Η ορθή, λοιπόν, επιλογή και η διορατική στρατηγική των κινήσεών του καθίσταται ζωτικής σημασίας.

 

3. Όσον αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές

3.1. Επιχειρήσεις πληττόμενων κλάδων

Για τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις προβλέπεται (υπ’ αριθμ. 13226/325/2020 ΥΑ):

(α) Παράταση προθεσμίας καταβολής τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών περιόδου απασχόλησης Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2020 και για το διάστημα έως την αναστολή συμβάσεων εργασίας. Προϋποτίθεται δηλ. η χρήση του μέτρου της αναστολής συμβάσεων εργασίας. Οι εισφορές αυτές είναι δυνατό να καταβληθούν έως 30.9.2020 και έως 31.10.2020 αντίστοιχα.

Σε περίπτωση που οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις αποφασίσουν την καταβολή επιπλέον ποσού σε εργαζόμενους των οποίων τις συμβάσεις έχουν αναστείλει οφείλουν τις αντίστοιχες ασφαλιστικές εισφορές (βλ. ανωτέρω, υπό II.2.1.α.iii).

Ομοίως, καταβάλλονται αντίστοιχες ασφαλιστικές εισφορές και σε περίπτωση τηλεργασίας. Συγκεκριμένα όταν για κάλυψη πρόσκαιρων αναγκών  της επιχείρησης απασχολούνται (εργαζόμενοι των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή (βλ. ανωτέρω, υπό II.2.1α).

 (β) Τρίμηνη παράταση της προθεσμίας καταβολής δόσεων ενεργών ρυθμισμένων των επιχειρήσεων, οι οποίες ήταν απαιτητές στις 31.3.2020, καθώς και όλων των επόμενων μηνιαίων δόσεων της κάθε ρύθμισης.

 

3.2. Επιχειρήσεις τελούσες σε αναστολή-απαγόρευση λειτουργίας

Για τις επιχειρήσεις που τελούν σε αναστολή η απαγόρευση λειτουργίας, κατόπιν απόφασης δημόσιας αρχής, προβλέπεται:

(α) Παράταση προθεσμίας καταβολής τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών μηνών Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2020. Είναι δυνατό να καταβληθούν έως 30.9.2020 και έως 31.10.2020 αντίστοιχα.

(β) Τρίμηνη παράταση της προθεσμίας καταβολής δόσεων ενεργών ρυθμισμένων των επιχειρήσεων, οι οποίες ήταν απαιτητές στις 31.3.2020, καθώς και όλων των επόμενων μηνιαίων δόσεων της κάθε ρύθμισης.

 

3.3. Συμπέρασμα

Οι ρυθμίσεις είναι, κατά βάση, κοινές και στις δύο κατηγορίες επιχειρήσεων όσον αφορά τη δυνατότητα αναστολής της εξόφλησης τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών και δόσεων προς ασφαλιστικά ταμεία. Συνιστούν, το δίχως άλλο, σημαντική διευκόλυνση.

 

4. Όσον αφορά το Δώρο Πάσχα

Παρέχεται διευκόλυνση (και στις δύο κατηγορίες επιχειρήσεων) για την καταβολή του αναλογούντος Δώρου Πάσχα (άρθρο 19 ΠΝΠ/30.03.20). Υποχρέωση εξόφλησης του: μέχρι την 30.6.20-το αργότερο. Σε περίπτωση αναστολής της σχέσης εργασίας, το τμήμα του που αναλογεί στον χρόνο της αναστολής βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.

 

5. Όσον αφορά την καταβολή μισθωμάτων

5.1. Επιχειρήσεις πληττόμενων κλάδων

Δεν προβλέπονται ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις όσον αφορά την καταβολή μισθωμάτων. Σε περίπτωση που μισθώνουν ακίνητα, εξακολουθούν να καταβάλλουν, κανονικά, το συμφωνημένο μίσθωμα.

5.2. Επιχειρήσεις τελούσες σε αναστολή-απαγόρευση λειτουργίας

Προβλέπεται σημαντική διευκόλυνση για τις ανωτέρω επιχειρήσεις όταν μισθώνουν εγκαταστάσεις. Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις αυτές απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο 2020 (αρ. 2 παρ. 1 ΠΝΠ/20.03.20). Η μερική μη καταβολή του μισθώματος δεν γεννά, αυτονοήτως, δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης εις βάρος του μισθωτή ούτε οποιαδήποτε άλλη αστική αξίωση.

Η ανωτέρω απαλλαγή για τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις ισχύει και στις περιπτώσεις leasing. Στις περιπτώσεις δηλ. παραχώρησης, έναντι μισθώματος, της χρήσης πράγματος (κινητού ή/και ακινήτου) στο πλαίσιο χρηματοδοτικής μίσθωσης (αρ. 2 παρ. 2 ΠΝΠ/20.03.20).

5.3. Συμπέρασμα

Η πρόβλεψη περί μερικής καταβολής μισθωμάτων επαγγελματικής μίσθωσης αποτελεί σημαντική ελάφρυνση για τις επιχειρήσεις των οποίων η δραστηριότητα απαγορεύθηκε προσωρινά ή ανεστάλη, κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής.

 

6. Όσον αφορά τον Φ.Π.Α. και τις βεβαιωμένες οφειλές

6.1. Επιχειρήσεις πληττόμενων κλάδων

Για τις ανωτέρω επιχειρήσεις προβλέπεται παράταση έως 31.8.20 της προθεσμίας καταβολής των βεβαιωμένων στις ΔΟΥ/Ελεγκτικά Κέντρα οφειλών από ΦΠΑ. Προβλέπεται επίσης αναβολή είσπραξης των, ήδη, ληξιπρόθεσμων (υπ’ αριθ. 1053 και 1054/21.3.20 ΥΑ).

Η παράταση ή, κατά περίπτωση, η αναστολή παύει αυτοδικαίως όταν η επιχείρηση παραβιάσει συγκεκριμένες υποχρεώσεις της. Όταν, δηλ., έχει προβεί σε αναστολή συμβάσεων εργασίας και, παρά την απαγόρευση, είτε προβεί σε καταγγελία συμβάσεων είτε δεν διατηρήσει τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας. Οι οφειλές, στην περίπτωση αυτή, βαρύνονται με τόκους και προσαυξήσεις-βάσει της αρχικής ημερομηνίας βεβαίωσης.

6.2. Επιχειρήσεις τελούσες σε αναστολή-απαγόρευση λειτουργίας

Ομοίως, και για τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις προβλέπεται παράταση έως 31.8.20 της προθεσμίας καταβολής των βεβαιωμένων στις ΔΟΥ/Ελεγκτικά Κέντρα οφειλών από ΦΠΑ. Προβλέπεται επίσης, αντίστοιχα, αναβολή είσπραξη των ήδη ληξιπρόθεσμων.

6.3. Συμπέρασμα

Πρόκειται για μια ακόμη σημαντική ελάφρυνση και των δύο κατηγοριών επιχειρήσεων.

 

7. Αναστολή προθεσμιών λήξης, εμφάνισης και πληρωμής αξιογράφων

7.1. Για αμφότερες τις ανωτέρω κατηγορίες επιχειρήσεις προβλέπεται ότι από τις 30 Μαρτίου 2020 και μέχρι την 31η Μαΐου 2020 αναστέλλονται οι προθεσμίες λήξης, εμφάνισης και πληρωμής οφειλόμενων από αυτές αξιογράφων κατά εβδομήντα πέντε (75) ημέρες από την αναγραφόμενη ημερομηνία επί εκάστου αξιογράφου (αρ. 2 παρ. 1.α. ΠΝΠ/30.03.20).

Αυτονοήτως, όμως, η πρόνοια αυτή δεν εμποδίζει τον υπόχρεο και τον δικαιούχο να συμφωνήσουν μεταξύ τους την απευθείας πληρωμή του αξιογράφου από τον υπόχρεο στον δικαιούχο στην αρχικά αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης.

7.2. Πρόκειται για μια ακόμη σημαντική πρόνοια. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν προβλέψεις για τις επιταγές με ημερομηνία εκδόσεων το δεύτερο και τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου.

 

8. Προσωρινό μέτρο κρατικής ενίσχυσης με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής

8.1. Στις επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά εξαιτίας της πανδημίας, είναι δυνατό να να χορηγείται ενίσχυση επιστρεπτέα, εν όλω ή εν μέρει, με τη μορφή της «επιστρεπτέας προκαταβολής» (αρ. 1. παρ. 1 ΠΝΠ/30.03.20).

8.2. Πρόκειται για μια ακόμη σημαντική πρόνοια οι λεπτομέρειες της οποίας πρόκειται να εξειδικευτούν με ΚΥΑ.

 

Το μέλλον των ανωτέρω επιχειρήσεων δεν προδιαγράφεται, άνευ ετέρου, ευοίωνο. Αναπόφευκτοι οι παραλληλισμοί με την προ 10ετίας οικονομική κρίση (του 2009) αλλά και με την προ 90ετίας αντίστοιχα (του 1930).

Σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων στοχεύει στην πρόσκαιρη(;) επούλωση των δεδομένων πληγών των επιχειρήσεων. Η παροχή τονωτικών ενέσεων που θα τις βοηθήσουν να επιβιώσουν και, γιατί όχι, «να αναγεννηθούν εκ της τέφρας τους» Απώτερος στόχος: η διάσωση πολύτιμων θέσεων εργασίας-βεβαίως και της εθνικής οικονομίας.

Ο σκοπός μπορεί, ανενδοίαστα, να χαρακτηριστεί ιερός. Το δίχως άλλο (και) εθνικός.

Η προσπάθεια δεν θα πρέπει, όμως, να παραμείνει σε επίπεδο νομοθετημάτων. Ούτε και σε επίπεδο προθέσεων.

Η συμβολή στον κοινό στόχο αποτελεί ευθύνη του καθενός από εμάς.

Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner

Υ.Γ. Συνοπτική έκδοση του άρθρου δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, στις 5 Απριλίου 2020.

 

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Αναλυτικά.

Κορωνοϊός και Επιχειρήσεις: Η εξειδίκευση (και αντιφάσεις) της υποχρέωσης διατήρησης θέσεων εργασίας

Με καταιγιστικούς ρυθμούς συνεχίζεται η έκδοση νομοθετικών κειμένων που σχετίζονται με την τρέχουσα πανδημία. Κεντρική στόχευση; Η υποστήριξη της επιβίωσης των επιχειρήσεων και η διασφάλιση θέσεων εργασίας. Με πρόσφατη αρθρογραφία μας επιχειρήσαμε την (απο)κωδικοποίηση των βασικότερων από αυτές.  Ήδη έχουμε μια νεότερη, συμπληρωματική και ξεχωριστά σημαντική, Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Εργασίας. Βασικό αντικείμενό της; Η διασφάλιση, και πάλι, των θέσεων εργασίας. Η λογική που τη διαπνέει είναι και εκείνη των προγενέστερων, σχετικών, νομοθετημάτων: «Σε βοηθώ να συνεχίσεις να υπάρχεις, υποχρεούσαι όμως να διασφαλίσεις τις θέσεις εργασίας της επιχείρησής σου».

Πιο συγκεκριμένα:

Εκδόθηκε η (πολυαναμενόμενη) υπ’ αριθμ.  13564/Δ1.4770/30.3.20 Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (ΦΕΚ τ. Β’ 1161/3.4.20) με την οποία αποσαφηνίζονται κρίσιμα, ανοικτά μέχρι πρότινος, θέματα. Σημαντικότερο μέλημά της αποτελεί η απαγόρευση των απολύσεων.

 

Ι. Απαγόρευση απολύσεων

1. Ποιους καταλαμβάνει;

Για τις επιχειρήσεις που έχει ανασταλεί/απαγορευθεί η λειτουργία τους με απόφαση Δημόσιας Αρχής ισχύει απαγόρευση απολύσεως ήδη από 18.3.2020 (άρθρο ενδέκατο §1 ΠΝΠ 20.3.20.

Η  απαγόρευση απολύσεων  δεν καταλαμβάνει το σύνολο των υπολοίπων επιχειρήσεων. Εκείνες μόνον που έχουν χαρακτηριστεί ως πληττόμενες βάσει του κύριου (ή του δευτερεύοντος υπό προϋποθέσεις ΚΑΔ τους)-και  αξιοποιούν νομοθετικές ευχέρειες που έχουν παρασχεθεί στο πλαίσιο της τρέχουσας πανδημίας. Των ευχερειών, ειδικότερα:

(α) της αναστολής συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους

(β) της τηλεργασίας για (έως) το 10% των εργαζομένων των οποίων έχουν αναστείλει τη σύμβαση εργασίας τους

(γ) του προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας (μορφή εκ περιτροπής εργασίας) και

(δ) της μεταφορά προσωπικού τους σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου

 

2. Υποχρέωση διατήρησης «ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας»; Τι περιλαμβάνει;

2.1. Οι ανωτέρω (υπό 1) επιχειρήσεις  υποχρεούνται, για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου να διατηρήσουν, τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας. Κι ακόμα περισσότερο: τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας. Η συγκεκριμένη υποχρέωση εξειδικεύεται σε ρητή απαγόρευση καταγγελίας συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους. Σε περίπτωση περίπτωση πραγματοποίησης μιας τέτοιας καταγγελίας, αυτή είναι άκυρη. Από τη συγκεκριμένη ρύθμιση εξαιρείται η λύση συμβάσεων εργασίας με οικειοθελή αποχώρηση και λόγω συνταξιοδότησης.

2.2. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Έντονη ανασφάλεια δικαίου δημιουργείται από το γεγονός ότι μετά την ανωτέρω ΥΑ,  δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ποιον αριθμό θέσεων εργασίας είναι υποχρεωμένες να διατηρήσουν οι επιχειρήσεις που αναστέλλουν συμβάσεις εργασίας εργαζομένων τους στο πλαίσιο των συγκεκριμένων μέτρων.

Ειδικότερα:

Σύμφωνα με προγενέστερη ρύθμιση (άρθρο 1 §5 του κεφ. Α2 της υπ΄αριθμ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β’ 1078/28-3-2020) οι επιχειρήσεις-εργοδότες που αναστέλλουν συμβάσεις εργασίας εργαζομένων τους για 45 ημέρες έχουν, επίσης, την υποχρέωση διατήρησης «ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας». Στη έννοια «του ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας» δεν περιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου των οποίων η σύμβαση λήγει μετά τη έναρξη της αναστολής (βεβαίως και οι οικειοθελώς αποχωρούντες και οι συνταξιοδοτουμένοι)  .

Αντίθετα, στην εισαγωγικώς αναφερόμενη ΥΑ στην έννοια «του ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας» περιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου, των οποίων η σύμβαση λήγει μετά τη έναρξη της αναστολής συμβάσεων εργασίας συναδέλφων τους.

Κι όλα τούτα, παρά το γεγονός πως και τα δυο νομοθετήματα μοιάζουν αλληλοεπικαλυπτόμενα. Μολονότι βέβαια θα μπορούσε να υποστηριχθεί η άποψη πως η πλέον πρόσφατη (και ειδικότερη) ΥΑ υπερισχεύει…

 

3. Τα προβλήματα όμως δεν σταματούν εδώ:

Η ΠΝΠ/20.3.20 προέβλεπε (άρθρο ενδέκατο παρ.2.Α.γ): Οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που κάνουν χρήση της αναστολής των συμβάσεων εργασίας (μέρους ή του συνόλου) του προσωπικού τους, υποχρεούνται (μετά τη λήξη της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους), να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής. Εν ολίγοις: Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δεν ήταν δυνατό να κάνουν απολύσεις: (α) για 45 ημέρες (ο χρόνος της αναστολής) και (β) για ακόμα 45 ημέρες.

Η συγκεκριμένη απόφαση αναφέρεται σε απαγόρευση απολύσεων για το πρώτο 45ήμερο και όχι και για το επόμενο (45ήμερο). Είναι προφανές όμως πως, νομοθετικά, υπερισχύει η ρύθμιση της ΠΝΠ/20.3.20.

 

ΙΙ. Αναλυτικότερα το περιεχόμενο της συγκεκριμένης ΥΑ

1. Επιχειρήσεις που επιβάλλουν τηλεργασία στους εργαζομένους τους

• • Αφορά: Επιχειρήσεις-εργοδότες που λάβουν μονομερώς την απόφαση για τηλεργασία, όσον αφορά εργαζομένους τους για τους οποίους δεν υπήρχε σχετική πρόβλεψη ή συμφωνία.
  • Σε εφαρμογή: Της ευχέρειας που παρέχεται από την ΠΝΠ/11.3.20-άρθρο 4 §2-όπως ισχύει
  • Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, υποχρεούνται να υποβάλλουν, μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου αυτού, στο ΕΡΓΑΝΗ.

 

2. Επιχειρήσεις που απασχολούν με τηλεργασία (έως) το 10% των εργαζομένων τους των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή

• • Αφορά: Επιχειρήσεις-εργοδότες που (σωρευτικά):

(α) ανήκουν στις πληττόμενες επιχειρήσεις [όπως προσδιορίζονται στο κεφάλαιο Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)] και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ,

(β) θα συμφωνήσουν με εργαζομένους τους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή, την παροχή εργασίας με τηλεργασία-για την κάλυψη όμως πρόσκαιρων αναγκών της επιχείρησης.

• Ισχύοντα:

(α) Οι εργαζόμενοι με τους οποίους θα συμφωνηθεί η τηλεργασία, στην περίπτωση αυτή, δεν είναι δυνατό να υπερβαίνουν, κατ’ ανώτατο όριο, το 10% των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή.

(β) Η παρ. 3 του άρθρου 4 του κεφαλαίου Α.2 της ανωτέρω (υπό 2.1.) κοινής υπουργικής απόφασης.

• Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, υποχρεούνται να δηλώσουν στο ΕΡΓΑΝΗ την πρόσκαιρη αυτή τηλεργασία, πριν την έναρξη πραγματοποίησης της.

 

3. Επιχειρήσεις που λειτουργούν με Προσωπικό Ασφαλούς Λειτουργίας

• • Αφορά Επιχειρήσεις-εργοδότες που (σωρευτικά):

(α) ανήκουν στις πληττόμενες επιχειρήσεις [όπως προσδιορίζονται στο κεφάλαιο Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)] και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ,

(β) επιλέξουν να θέσουν σε εφαρμογή σύστημα εργασίας με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας κατά το οποίο: α. με περίοδο αναφοράς τον μήνα, κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ’ ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες, συνεχόμενα ή διακεκομμένα, και β. ανά εβδομάδα εντάσσεται σε αυτόν τον τρόπο οργάνωσης τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης

• Σε εφαρμογή: Του άρθρου ένατου παρ. 1, 2 της ΠΝΠ/20.3.2020 (ΦΕΚ Α ́ 68),
• Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες υποχρεούνται μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του ανωτέρω τρόπου εργασίας να το δηλώσουν στο ΕΡΓΑΝΗ.

 

4. Επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει συμβάσεις εργασίας κάποιων εργαζομένων και, κατά τα λοιπά, επιλέγουν λειτουργία με Προσωπικό Ασφαλούς Λειτουργίας ή μεταφοράς προσωπικού σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου

• • Αφορά:

(α) επιχειρήσεις που ανήκουν στις πληττόμενες [όπως προσδιορίζονται στο κεφάλαιο Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)] και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ,

(β) έχουν αναστείλει τις συμβάσεις εργασίας κάποιων εργαζομένων τους και

(γ) επιλέξουν, κατά τα λοιπά, (αξιοποιώντας) τη λειτουργία τους με Προσωπικό Ασφαλούς Λειτουργίας ή να μεταφέρουν κάποιους εργαζομένους τους σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου.

• Σε εφαρμογή: Της παρ. 3 του άρθρου 1 του κεφαλαίου Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)
• Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, υποχρεούνται μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του ανωτέρω τρόπου εργασίας να το δηλώσουν στο ΕΡΓΑΝΗ.

 

5. Επιχειρήσεις που επιλέγουν τη μεταφορά εργαζομένων τους σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου

• • Αφορά:

(α) Κάθε εργοδότη ο οποίος, στο πλαίσιο του ότι η επιχειρηματική δραστηριότητά του πλήττεται σημαντικά λόγω των αρνητικών συνεπειών του φαινομένου του κορωνοϊού-COVID 19, βάσει ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας ή δευτερεύουσας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018, οριζόμενων από το Υπουργείο Οικονομικών ή του ότι τελεί υπό απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητάς του και

(β), μεταφέρει προσωπικό από επιχείρηση του ομίλου σε επιχείρηση του ιδίου ομίλου, κατόπιν σχετικής μεταξύ τους συμφωνίας, και για όσο χρόνο υπάγεται στους σχετικούς ΚΑΔ

• Σε εφαρμογή: του άρθρου δέκατου της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α ́ 68)
• Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, υποχρεούνται μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου αυτού της μεταφοράς να το δηλώσει στο ΕΡΓΑΝΗ.

 

6. Επιχειρήσεις πληττόμενες που επιλέγουν λειτουργία με Προσωπικό Ασφαλούς Λειτουργίας ή μεταφορά προσωπικού σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου

• • Αφορά:

(α) επιχειρήσεις που ανήκουν στις πληττόμενες [όπως προσδιορίζονται στο κεφάλαιο Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)] και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενες στους σχετικούς ΚΑΔ,

(β) επιλέξουν, κατά τα λοιπά, (αξιοποιώντας) τη λειτουργία τους με Προσωπικό Ασφαλούς Λειτουργίας ή να μεταφέρουν κάποιους εργαζομένους τους σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου,

• Σε εφαρμογή: της παρ. 3 του άρθρου 1 του κεφαλαίου Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)
• Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, υποχρεούνται μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου αυτού της μεταφοράς να το δηλώσουν στο ΕΡΓΑΝΗ.

Όπως και εισαγωγικά αναφέρθηκε επιχειρήσαμε, με πρόσφατη αρθρογραφία μας, την αποκωδικοποίηση της πρόσφατης, πολυδαίδαλης και σχετικής με την πανδημία νομοθεσίας. Ενδεικτικά:

• 10+20 Απαντήσεις Για Την Εργασία Σε Επιχειρήσεις Που Πλήττονται Ή Έχει Ανασταλεί Η Λειτουργία Τους
• Κορωνοϊός: Αόρατος(;) Εχθρός Των Θέσεων Εργασίας (:Μέτρα Αποτροπής Των Απολύσεων)
• Κορωνοϊός Και Επιχειρήσεις: Ένας + Ένας Δεκάλογοι Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Τους Σχέσεις (:«Κακοτοπιές» Και «Business Opportunities»)
• Κορωνοϊός Και Επιχειρήσεις: Ο Δεύτερος Δεκάλογος Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Σχέσεις
• Κορωνοϊός και Επιχειρήσεις: Ο Πρώτος Δεκάλογος Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Σχέσεις 

 

Η συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση έρχεται να καλύψει κάποια από τα υφιστάμενα (ήδη επισημασμένα στην ανωτέρω αρθρογραφία) κενά.

Είναι αλήθεια πως δεν αποφεύγει τη δημιουργία νέων προβληματισμών. Κανείς όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως αποδεικνύεται συνεπής με την (ενδεδειγμένη) απόφαση και σταθερή πολιτική για τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας.

Πάντοτε χρήσιμων και, υπό τις παρούσες συνθήκες, για την «επόμενη μέρα» πολύτιμων.

Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner

 

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Αναλυτικά.

Κορωνοϊός και Επιχειρήσεις: Κρίσιμες απαντήσεις για τις εργασιακές σχέσεις σε επιχειρήσεις που πλήττονται ή έχει ανασταλεί η λειτουργία τους

Ο κορωνοϊός συνεχίζει να αφήνει ανεξίτηλα τα σημάδια του στη ζωή και την καθημερινότητά μας. Συνεχίζει να επιδρά, καταλυτικά, στη λειτουργία των επιχειρήσεων και στις εργασιακές τους σχέσεις. Ο νομοθέτης καταβάλλει εντονότατη προσπάθεια να προστατεύσει αμφότερες. Ιδιαίτερη πρόνοια δείχνει για την διασφάλιση των θέσεων εργασίας (όπως σε προηγούμενη αρθρογραφία μας αναλύσαμε).

Σε πρόσφατη επίσης αρθρογραφία μας (Κορωνοϊός και επιχειρήσεις: Ένας κι ένας δεκάλογοι για την λειτουργία τους και τις εργασιακές τους σχέσεις) επιχειρήσαμε την σύνοψη των βασικών στοιχείων της, πρόσφατης, σχετικής νομοθεσίας. Τα σχετικά όμως (κρίσιμα) νομοθετήματα διαδέχονται, με καταιγιστικούς ρυθμούς, το ένα το άλλο. Απολύτως πρόσφατο παράδειγμα η  υπ’αριθμ. 12998/232 ΚΥΑ (ΦΕΚ τ. Β/28.3.2020). Επιχειρείται, με αυτήν, η λήψη των κατάλληλων μέτρων για την υποστήριξη των εργασιακών σχέσεων. Στις  επιχειρήσεις που έχει ανασταλεί η λειτουργία τους αλλά και σ’ εκείνες που έχουν χαρακτηρισθεί (βάσει ΚΑΔ) ως πληττόμενες.

Με το παρόν επιχειρούμε την αποκωδικοποίησή τους όσον αφορά, ακριβώς, τις εργασιακές σχέσεις.

Στην πρώτη 10άδα ερωτοαπαντήσεων, που ακολουθεί, αναφερόμαστε στις εργασιακές σχέσεις, στις εταιρείες που η δραστηριότητά τους έχει ανασταλεί με εντολή δημόσιας αρχής.

Στην δεύτερη 10άδα, αναφερόμαστε στις εργασιακές σχέσεις σε εκείνες τις εταιρείες που έχουν χαρακτηριστεί (βάσει ΚΑΔ) ως πληττόμενες.

 

Α. Εργαζόμενοι σε εταιρείες που η δραστηριότητά τους έχει ανασταλεί με εντολή δημόσιας αρχής

Ερώτημα 1^ο: Ποιων επιχειρήσεων τους εργαζόμενους αφορούν τα συγκεκριμένα μέτρα;

Εκείνων των οποίων απαγορεύτηκε η επιχειρηματική τους δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής

 

Ερώτημα 2^ο: (α) Οι εργαζόμενοι των συγκεκριμένων επιχειρήσεων οφείλουν να συνεχίσουν να παρέχουν εργασία; (β) Τι συμβαίνει με τις συμβάσεις εργασίας τους;

(α) ΟΧΙ. Οι εργαζόμενοι δεν οφείλουν (και δεν μπορούν) να συνεχίσουν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους. Η απαγόρευση της λειτουργίας των συγκεκριμένων επιχειρήσεων θεωρείται ότι συνιστά γεγονός ανωτέρας βίας.

(β) Οι συμβάσεις εργασίας των συγκεκριμένων εργαζομένων τελούν σε αναστολή για όσο χρόνο ισχύει η εντολή της δημόσιας αρχής για απαγόρευση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.

 

Ερώτημα 3^ο: Τι συμβαίνει με τις συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου;

Οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, οι οποίες λήγουν μετά την απαγόρευση της λειτουργίας των συγκεκριμένων επιχειρήσεων τίθενται σε αναστολή. Μετά το πέρας της αναστολής, η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για τον χρόνο που υπολείπεται.

 

Ερώτημα 4^ο: Τι συμβαίνει με τις άδειες άνευ αποδοχών;

Άδειες άνευ αποδοχών που έχουν συμφωνηθεί, μεταξύ εργαζομένων και των συγκεκριμένων επιχειρήσεων, αίρονται αυτοδικαίως από 28.3.20. Οι συμβάσεις αυτών των εργαζομένων τελούν σε αναστολή και δικαιούνται την αποζημίωση ειδικού σκοπού (800€).

 

Ερώτημα 5^ο: Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις μπορούν να προβούν σε μείωση προσωπικού;

ΝΑΙ-Μόνον εφόσον πρόκειται για οικειοθελείς αποχωρήσεις, λήξη συμβάσεων ορισμένου χρόνου, συνταξιοδοτήσεις κλπ

ΟΧΙ-εφόσον πρόκειται για καταγγελία των συμβάσεων εργασίας (αν, παρά ταύτα, λάβουν χώρα καταγγελίες, είναι άκυρες-άκυρες επίσης είναι και οι καταγγελίες συμβάσεων εργασίας που πραγματοποιήθηκαν από 18.3.2020 και εφεξής.

 

Ερώτημα 6^ο: Τι συμβαίνει με την “Αποζημίωση Ειδικού Σκοπού”;

Η αποζημίωση ειδικού σκοπού ανέρχεται σε 800€. Όταν ένας εργαζόμενος έχει περισσότερους εργοδότες, επιλέγει έναν, προκειμένου να γίνει δικαιούχος της. Καλύπτει χρονικό διάστημα 45 ημερολογιακών ημερών. Είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή.

Για την καταβολή της, οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες υποχρεούνται να υποβάλουν, ηλεκτρονικά (στο Υπουργείο Εργασίας), υπεύθυνες δηλώσεις με συγκεκριμένο περιεχόμενο και στοιχεία. Σε περίπτωση παράλειψης της σχετικής υποχρέωσης από τους υπόχρεους εργοδότες προβλέπονται κυρώσεις. Συγκεκριμένα, κηρύσσονται έκπτωτοι από την υπαγωγή τους στα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.

 

Ερώτημα 7^ο: Υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή;

ΝΑΙ – Στους εργαζόμενους των ανωτέρω επιχειρήσεων, παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη υπολογιζόμενη επί των ονομαστικών μισθών τους για χρονικό διάστημα 45 ημερών. Καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

 

Ερώτημα 8^ο: Παρέχονται διευκολύνσεις στους συγκεκριμένους εργαζόμενους σχετικά με οφειλές τους προς ασφαλιστικά ταμεία;

ΝΑΙ – Οφειλές δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής προς ασφαλιστικά ταμεία  οι οποίες λήγουν την 31.3.2020, παρατείνονται μέχρι 30.6.20 χωρίς τόκους και προσαυξήσεις.

 

Ερώτημα 9^ο: Προβλέπεται Παράταση Προθεσμιών Καταβολής Ασφαλιστικών Εισφορών;

ΝΑΙ – Παρατείνεται η προθεσμία καταβολής τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών μηνών Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2020 έως 30.9.2020 και 31.10.2020-αντίστοιχα. Παρατείνεται, για ένα τρίμηνο, η προθεσμία καταβολής δόσεων ενεργών ρυθμισμένων εργοδοτών-επιχειρήσεων οι οποίες ήταν απαιτητές στις 31.3.2020. Επίσης, και όλων των επομένων.

 

Ερώτημα 10^ο: Παρατείνεται Η Προθεσμία Καταβολής Του Δώρου Πάσχα;

ΝΑΙ – Παρατείνεται μέχρι την 30.6.20. Σε περίπτωση αναστολής της σχέσης εργασίας, το τμήμα του που αναλογεί στον χρόνο της αναστολής βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.

 

Β. Εργαζόμενοι σε εταιρείες που η δραστηριότητά τους πλήττεται σημαντικά (βάσει ΚΑΔ) από τα έκτακτα μέτρα

Ερώτημα 1^ο: Ποιων επιχειρήσεων τους εργαζόμενους αφορούν τα συγκεκριμένα μέτρα;

Εκείνων των οποίων επιχειρηματική δραστηριότητα πλήττεται σημαντικά, λόγω των αρνητικών συνεπειών πανδημίας, βάσει ΚΑΔ (κύριας και υπό προϋποθέσεις δευτερεύουσας δραστηριότητας) που ορίζονται από το Υπουργείο Οικονομικών.

 

Ερώτημα 2^ο:  Έχουν την δυνατότητα οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις να αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας του προσωπικού τους;

ΝΑΙ – Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας, μέρους ή του συνόλου των κατά την 21.3.2020 εργαζομένων τους για συνεχόμενο χρονικό διάστημα σαράντα πέντε (45) ημερολογιακών ημερών.

 

Ερώτημα 3^ο:  Τι συμβαίνει με τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου;

Συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, που δεν έχουν λήξει μέχρι την 21.3.2020 είναι δυνατό (αλλά όχι υποχρεωτικό) να τίθενται σε αναστολή. Μετά το πέρας της αναστολής τους, συνεχίζονται για χρόνο ίσο με εκείνον που μεσολαβούσε από την έναρξη της αναστολής μέχρι τη λήξη τους.

 

Ερώτημα 4^ο:  Μπορεί να υπάρξει συνδυασμός αναστολής συμβάσεων, ορισμός προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας ή/και μεταφοράς προσωπικού σε επιχειρήσεις του ίδιου Ομίλου;

Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δικαιούνται (και σωρευτικά): (α) να αναστέλλουν τις συμβάσεις κάποιων εργαζομένων, (β) να υπάγουν κάποιους στις ρυθμίσεις του προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας (όμως κατ’ελάχιστον το 50% σε αυτήν την περίπτωση) και (γ) να μεταφέρουν κάποιους σε επιχειρήσεις εντός του ιδίου Ομίλου.

 

Ερώτημα 5^ο:  Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις μπορούν να προβούν σε απολύσεις;

ΟΧΙ – Όταν οι ανωτέρω επιχειρήσεις αξιοποιήσουν την ευχέρεια που τους παρέχεται για αναστολή των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους, απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.

 

Ερώτημα 6^ο:  Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις έχουν υποχρέωση να διατηρούν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας;

ΝΑΙ – Όταν οι ανωτέρω επιχειρήσεις αξιοποιήσουν την ευχέρεια που τους παρέχεται για αναστολή των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους. Υποχρεούνται, συγκεκριμένα, μετά τη λήξη του χρόνου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους, να διατηρήσουν τις ίδιες θέσεις εργασίας. Αυτό σημαίνει πως, για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής (δηλαδή για 45 ημέρες), υποχρεούνται να έχουν τους κατά την 21.3.2020 εργαζόμενους (!) με τους ίδιους, μάλιστα, όρους εργασίας (!). Σημειώνεται πως στην έννοια του ιδίου αριθμού θέσεων εργασίας δεν συμπεριλαμβάνονται εκείνοι που παραιτούνται ή αποχωρούν λόγω συνταξιοδότησης. Δεν συμπεριλαμβάνονται, επίσης, οι εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου λήγει μετά τη λήξη της αναστολής.

 

Ερώτημα 7^ο:  Είναι υποχρεωτική η πλήρης και συνολική εφαρμογή του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας;

ΟΧΙ – Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις μπορούν να εφαρμόζουν σταδιακά (έως 20.4.20 όμως) το μέτρο της αναστολής συμβάσεων εργασίας. Επίσης, να την εφαρμόζουν για διαφορετικό, κάθε φορά, αριθμό εργαζομένων.

 

Ερώτημα 8^ο: Τι είναι η αποζημίωση Ειδικού Σκοπού;

Οι εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή, λόγω αξιοποίησης σχετικής ευχέρειας από πληττόμενες (βάσει ΚΑΔ) επιχειρήσεις, λαμβάνουν ως έκτακτη οικονομική ενίσχυση, την αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 800€. Οι εργαζόμενοι είναι εκείνοι που επιλέγουν, αποκλειστικά, έναν από τους (τυχόν περισσότερους) εργοδότες τους, προκειμένου να γίνουν δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

Η αποζημίωση ειδικού σκοπού καλύπτει χρονικό διάστημα 45 ημερολογιακών ημερών.

Η αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή.

 

Ερώτημα 9^ο: Ποιο χρονικό διάστημα καλύπτει η αποζημίωση ειδικού σκοπού (800€) και ποιά είναι η διαδικασία καταβολής της;

Η αποζημίωση ειδικού σκοπού καλύπτει χρονικό διάστημα 45 ημερολογιακών ημερών.

Οι εργαζόμενοι και οι υπόχρεες επιχειρήσεις υποχρεούνται να υποβάλουν, ηλεκτρονικά (στο Υπουργείο Εργασίας), υπεύθυνες δηλώσεις με συγκεκριμένο περιεχόμενο και στοιχεία. Οι εργαζόμενοι από 1.4.20 έως 30.4.20. Οι επιχειρήσεις από 24.3.20 έως 20.4.20.

 

Ερώτημα 10^ο: Προβλέπονται Κυρώσεις Για Τις Επιχειρήσεις Που Δεν Θα Ακολουθήσουν Την Προκαθορισμένη Διαδικασία Για Τη Χορήγηση Της Αποζημίωσης Ειδικού Σκοπού;

ΝΑΙ – Οι ανωτέρω επιχειρήσεις υποχρεούνται, κατά τα προαναφερθέντα (9^ο Ερώτημα), να υποβάλλουν τις εκεί αναφερόμενες υπεύθυνες δηλώσεις. Η παράλειψη της υποβολής τους, επιφέρει σοβαρές κυρώσεις. Συγκεκριμένα: Οι μη συμμορφούμενες επιχειρήσεις κηρύσσονται έκπτωτες από την υπαγωγή τους στα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.

 

Ερώτημα 11^ο: Υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή;

ΝΑΙ – Στους εργαζόμενους των ανωτέρω επιχειρήσεων, παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη υπολογιζόμενη επί των ονομαστικών μισθών τους για χρονικό διάστημα 45 ημερών. Καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

 

Ερώτημα 12^ο: Παρατείνονται Οι Προθεσμίες Καταβολής Ασφαλιστικών Εισφορών;

ΝΑΙ-Υπό την προϋπόθεση ότι οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα επιλέξουν την αναστολή κάποιων συμβάσεων εργασίας τους:

(α) Παρατείνεται η προθεσμία καταβολής των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών μηνών Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2020 έως 30.9.2020 και 31.10.2020-αντίστοιχα και

(β) Παρατείνεται, για ένα τρίμηνο, η προθεσμία καταβολής δόσεων ενεργών ρυθμισμένων εργοδοτών-επιχειρήσεων οι οποίες ήταν απαιτητές στις 31.3.2020. Επίσης, και όλων των επομένων.

 

Ερώτημα 13^ο: Παρατείνεται Η Προθεσμία Καταβολής Του Δώρου Πάσχα;

ΝΑΙ-Παρατείνεται μέχρι την 30.6.20. Σε περίπτωση αναστολής της σχέσης εργασίας, το τμήμα του που αναλογεί στον χρόνο της αναστολής βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.

 

Ερώτημα 14^ο: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις δικαιούνται τις προβλεπόμενες διευκολύνσεις  ακόμα κι όταν δεν ασκήσουν το δικαίωμα αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους;

ΝΑΙ – Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις- εργοδότες δικαιούνται να κάνουν (ή και να μην κάνουν) χρήση του μέτρου αναστολής των συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους. Ακόμα όμως και στην περίπτωση που επιλέξουν να μην υιοθετήσουν το συγκεκριμένο μέτρο, υπάγονται στα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.

 

Ερώτημα 15^ο: Παρέχονται διευκολύνσεις στους συγκεκριμένους εργαζόμενους σχετικά με οφειλές τους προς ασφαλιστικά ταμεία;

ΝΑΙ – Οφειλές δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής προς ασφαλιστικά ταμεία  οι οποίες λήγουν την 31.3.2020, παρατείνονται μέχρι 30.6.20 χωρίς τόκους και προσαυξήσεις.

 

Ερώτημα 16^ο: Οι εργαζόμενοι με τηλεργασία δικαιούνται αποζημίωση ειδικού σκοπού

ΟΧΙ – Εργαζόμενοι με τηλεργασία (μια πολύτιμη, ιδίως τώρα, μορφή εξαρτημένης εργασίας, την οποία αναλύσαμε σε προηγούμενη αρθρογραφία) στις ανωτέρω επιχειρήσεις δεν είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

 

Ερώτημα 17^ο: Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δικαιούνται να καταβάλλουν επιπρόσθετα χρήματα στους δικαιούχους αποζημίωσης ειδικού σκοπού;

ΝΑΙ – Οι συγκεκριμένες, πληττόμενες, επιχειρήσεις έχουν την δυνατότητα να καταβάλλουν στους, δικαιούχους αποζημίωσης ειδικού σκοπού, εργαζόμενούς τους, επιπλέον (αυτής) ποσό. Το ποσό αυτό συνιστά οικειοθελή παροχή («εξ ελευθεριότητας»). Μπορεί να ανέρχεται, κατ’ ανώτατο όριο,  στο ποσό των μικτών καταβαλλόμενων αποδοχών τους. Οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον αυτό ποσό καλύπτονται από τον εργοδότη.

 

Ερώτημα 18^ο: Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δικαιούνται να απασχολήσουν εργαζόμενούς τους για τους οποίους επέλεξαν την αναστολή των συμβάσεων εργασίας τους;

ΝΑΙ – Οι προαναφερθείσες-πληττόμενες επιχειρήσεις δικαιούνται να αξιοποιήσουν τις υπηρεσίες εργαζομένων τους, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τους τελούν σε αναστολή (και είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού). Η παροχή εργασίας λαμβάνει χώρα -κατόπιν συμφωνίας με τον εργαζόμενο- αποκλειστικά με τηλεργασία. Αφορά, αποκλειστικά επίσης, πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης. Δηλώνεται στο ΕΡΓΑΝΗ πριν την έναρξη πραγματοποίησής της.

Σημαντικό: Προκειμένου να μην υπάρξει καταστρατήγηση του μέτρου προβλέπεται πως: (α) το συγκεκριμένο μέτρο «μπορεί να τύχει εφαρμογής μόνο σε ποσοστό 10%, κατ’ ανώτατο όριο, επί των εργαζομένων της επιχείρησης των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή» και (β) πριν την έναρξη της συγκεκριμένης τηλεργασίας, ο εργοδότης υποχρεούται να κάνει τη σχετική δήλωση στο ΕΡΓΑΝΗ.

Στον συγκεκριμένο (τηλε)εργαζόμενο οφείλονται αμοιβές αναλογικά, με βάση τις μικτές αποδοχές. Το ποσό των καταβλητέων αποδοχών έχει ως ανώτατο όριο το ύψος των αποδοχών για την νομίμως παρεχόμενη εργασία του μετά την αφαίρεση του ποσού της δικαιούμενης αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

Οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον αυτό ποσό καλύπτονται από τον εργοδότη.

 

Ερώτημα 19^ο: Ποια τα μέτρα στήριξης εργαζομένων σε ατομικές επιχειρήσεις, επιστήμονες-ελεύθερους επαγγελματίες και ελεύθερους επαγγελματίες-επιτηδευματίες;

(α) Εργαζόμενοι τους οποίους αφορά

Τους εργαζόμενους με εξαρτημένη εργασία σε ατομικές επιχειρήσεις, τους επιστήμονες-ελεύθερους επαγγελματίες (γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς, οικονομολόγους/λογιστές, ερευνητές, εκπαιδευτικούς) και τους ελεύθερους επαγγελματίες/επιτηδευματίες (όπως υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους).

(β) Αποζημίωση ειδικού σκοπού

Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού (800€), εφόσον τεθούν σε αναστολή οι συμβάσεις εργασίας από τους ανωτέρω (πληττόμενους με βάση ΚΑΔ) εργοδότες τους. Η συγκεκριμένη αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι (επίσης) ακατάσχετη, αφορολόγητη και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή.

 (γ) Διαδικασία

Η διαδικασία απόληψης της αποζημίωσης ειδικού σκοπού (800€) και οι λοιπές προβλέψεις είναι αυτές που ανωτέρω (12^ο Ερώτημα) αναφέρονται.

 

Ερώτημα 20^ο: Υπάρχουν άλλοι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού;

(α) Εργαζόμενοι τους οποίους αφορά

Είναι οι (πρώην) εργαζόμενοι με εξαρτημένη εργασία σε επιχειρήσεις:

(i) των οποίων η δραστηριότητα έχει ανασταλεί με απόφαση δημόσιας αρχής ή εναλλακτικά,

(ii) οι οποίες έχουν χαρακτηρισθεί, βάσει ΚΑΔ,  ως πληττόμενες. Για να καταστούν όμως δικαιούχοι οι συγκεκριμένοι (πρώην) εργαζόμενοι θα πρέπει, επιπρόσθετα, η σύμβαση εργασίας τους να έχει λυθεί από 1.3.2020 έως και 20.3.2020, είτε με οικειοθελή αποχώρηση, είτε με καταγγελία, εφόσον, όμως, δεν έχουν άλλη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη.

 (β) Αποζημίωση ειδικού σκοπού

Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού (800€). Η συγκεκριμένη αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι (επίσης) ακατάσχετη, αφορολόγητη και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή.

 (γ) Διαδικασία

Η διαδικασία απόληψης της αποζημίωσης ειδικού σκοπού (800€) και οι λοιπές προβλέψεις είναι αυτές που ανωτέρω (Ερωτήματα Α.9 και Β.12 ) αναφέρονται.

 

Η ανωτέρω ΚΥΑ εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση απολύτως πρόσφατης, νομοθεσίας. Κεντρική στόχευσή της αποτελεί η υποβοήθηση της επιβίωσης των επιχειρήσεων. Η ανάσχεση απολύσεων και  η διάσωση πολύτιμων θέσεων εργασίας.

Τα (νομοθετικά) κενά δεν καλύπτονται στο σύνολό τους.

Ούτε οι ασάφειες.

Ούτε οι προβληματισμοί εκείνων που καλούνται να ερμηνεύσουν και να εφαρμόσουν κρίσιμα νομοθετικά κείμενα.

Η συγκεκριμένη ΚΥΑ, εντούτοις, αποτελεί ένα, ακόμα, σημαντικό εργαλείο στον αγώνα για την επιβίωση των εργαζομένων και των επιχειρήσεων.

Ένα σημαντικό εργαλείο που θα βοηθήσει στην ταχύτερη μετάβαση στην «επόμενη», ευελπιστούμε ηλιόλουστη, μέρα…

Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner

 

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Αναλυτικά.

Κορωνοϊός και επιχειρήσεις: ένας + ένας Δεκάλογοι για τη λειτουργία τους και τις εργασιακές τους σχέσεις (:«κακοτοπιές» και «business opportunities»)

Οι νομοθετικές ρυθμίσεις οι σχετικές με την πανδημία είναι πυκνές. Παρέχουν ευχέρειες. Eγκυμονούν κινδύνους.

Το πρώτο «κύμα» των σχετικών ρυθμίσεων περιλαμβάνει, κατά βάση, τις από 11.3.20 ΠΝΠ και από 14.3.20 ΠΝΠ. Εξεδόθη, ήδη, και η από 20.3.2020 ΠΝΠ.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις (εξαιτίας της πανδημίας) είναι πολλά και ποικίλα. Ιδίως τα σχετικά με το μισθολογικό κόστος και τη διαχείριση των εργασιακών σχέσεων.

Για τη διαχείριση της κρίσης απαιτείται ενημέρωση, ευθυγράμμιση με τις κατευθύνσεις των ειδικών και νηφαλιότητα.

Την αξιοποίηση των ευχερειών και άμβλυνση των σχετικών κινδύνων επιχειρούμε με το παρόν.

 

Τα ΔΕΚΑ, περισσότερο πρόσφατα, ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ (:ΠΝΠ της 20.3.20)

Ερώτημα 1^ο: Είναι επιτρεπτή η απόλυση εργαζομένων αυτή την περίοδο;

ΟΧΙ-(όταν πρόκειται για επιχειρήσεις που τελούν σε αναστολή της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής)

ΝΑΙ-(στις λοιπές επιχειρήσεις)

 

Ερώτημα 2^ο: Είναι εφικτή η αναστολή της εργασιακής σχέσης;

Οι (πληττόμενες από την πανδημία) επιχειρήσεις έχουν το δικαίωμα να αναστέλλουν μονομερώς τις συμβάσεις εργασίας εργαζομένων τους. Δεν δικαιούνται να προχωρήσουν σε απολύσεις κατά το χρόνο της αναστολής. Στη συνέχεια: υποχρεούνται να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας.

 

Ερώτημα 3^ο: Είναι εφικτή η λειτουργία της επιχείρησης με προσωπικό «ασφαλούς λειτουργίας»;

ΝΑΙ

(Αφορά όλες τις επιχειρήσεις. Επιβάλλεται μονομερώς. Κάθε εργαζόμενος πρέπει να απασχολείται τουλάχιστον για δύο εβδομάδες ανά μήνα).

 

Ερώτημα 4^ο: Είναι επιτρεπτή η μεταφορά προσωπικού σε επιχειρήσεις του ιδίου ομίλου;

Η νομολογία είχε, ήδη,  δώσει τη δέουσα λύση για την απασχόληση εργαζομένων σε Όμιλο Εταιρειών) Η λύση αυτή συνεχίζει να ισχύουν για όλες τις επιχειρήσεις.

Η συγκεκριμένη όμως ρύθμιση αφορά, ειδικά, τις πληγείσες επιχειρήσεις. Δικαιούνται να μεταφέρουν προσωπικό σε άλλη επιχείρηση του ίδιου Ομίλου. Απαιτείται: έγγραφη, μεταξύ τους, συμφωνία. Επίσης: διατήρηση, συνολικά, του ίδιου αριθμού εργαζομένων που απασχολούνταν πριν από τη μεταφορά.

 

Ερώτημα 5^ο: Ποια η τύχη των (κοινών) μισθωμάτων και μισθωμάτων leasing που καταβάλλoυν οι επιχειρήσεις για τους εργαζομένους τους (και τις ίδιες);

Το συγκεκριμένο μέτρο αφορά τις επιχειρήσεις εκείνες των οποίων η λειτουργία έχει ανασταλεί ή απαγορευθεί λόγω της πανδημίας.

Απαλλάσσονται από το 40% του καταβλητέου, για τις ίδιες, μισθώματος  για Μάρτιο και Απρίλιο 2020. Τα αντίστοιχα ισχύουν και για την περίπτωση των μισθωμάτων (κοινών και leasing)  που καταβάλλoυν προς όφελος εργαζομένων τους.

 

Ερώτημα 6^ο: Ποια φυσικά πρόσωπα συνδεόμενα με επιχειρήσεις ωφελούνται από την αναστολή εξόφλησης οφειλών προς το Δημόσιο;

Για τους εργαζόμενοους και εκμισθωτές ακινήτων επιχειρήσεων που επλήγησαν οικονομικά από την πανδημία, ισχύει αναστολή είσπραξης των βεβαιωμένων οφειλών και των σχετικών δόσεων.

 

Ερώτημα 7^ο: Ποιοι οι δικαιούχοι εργαζόμενοι της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης; Ποιες οι σχετικές υποχρεώσεις των εργοδοτών;

Οι εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας: (α) τελεί σε αναστολή ή (β) έχει λυθεί με καταγγελία ή οικειοθελή αποχώρηση από 1.3.2020 έως 20.3.2020 δικαιούνται έκτακτη οικονομική ενίσχυση ως αποζημίωση ειδικού σκοπού.

 

Ερώτημα 8^ο: Τι συμβαίνει με τους ( απολύτως αναγκαίους) ιατρούς εργασίας;

Οι παρούσες (απολύτως επιτακτικές) ανάγκες μας επαναφέρουν στη λογική. Διευρύνεται σημαντικά ο αριθμός των δικαιουμένων να ορισθούν ως ιατροί εργασίας.

 

Ερώτημα 9^ο: Αναμένονται περαιτέρω μέτρα στήριξης των ελευθέρων επαγγελματιών, αυταπασχολουμένων και ιδιοκτητών ατομικών επιχειρήσεων;

ΝΑΙ-Προβλέπεται η έκδοση σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων

 

Ερώτημα 10^ο:  Με ποιον τρόπο στηρίζονται οι άνεργοι;

Η διάρκεια των επιδομάτων ανεργίας παρατείνεται έως 31.5.2020.

 

Τα ΔΕΚΑ επόμενα, (κρίσιμα πάντως) ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ (:ΠΝΠ της 11.3.20 και της 14.3.20)

Ερώτημα 11^ο: Τι είναι η «άδεια ειδικού σκοπού»;

Οι εργαζόμενοι γονείς (με ανήλικα τέκνα έως το επίπεδο της βασικής εκπαίδευσης) δικαιούνται, υπό προϋποθέσεις, άδεια απουσίας από την εργασία τους.

 

Ερώτημα 12^ο: Μπορεί να επιβληθεί μονομερώς από τον εργοδότη «τηλεργασία» για τους εργαζόμενους της επιχείρησης του;

Ναι. Η τηλεργασία αποδεικνύεται, υπό τις παρούσες συνθήκες, ιδιαίτερα χρηστική.

 

Ερώτημα 13^ο: Μπορεί ο εργοδότης να υποχρεώσει τον εργαζόμενο να λάβει την κανονική του άδεια ή να τον θέσει (υποχρεωτικά) σε άδεια άνευ αποδοχών;

Όχι.

 

Ερώτημα 14^ο: Μπορεί ο εργαζόμενος αυτοβούλως να απουσιάσει από την εργασία του επειδή φοβάται ότι μπορεί να κολλήσει τον ιό;

Όχι.

 

Ερώτημα 15^ο: Τι πρέπει να πράξει ο Εργοδότης σε περίπτωση που κάποιος εργαζόμενος εμφανίζει τα συμπτώματα της COVID-19;

Ο εργοδότης  υποχρεούται να αποδεχθεί την απουσία του εργαζομένου εφόσον ευθυγραμμίζεται με σχετικές οδηγίες του ΕΟΔΥ.  Οι αποδοχές καταβάλλονται κανονικά.

 

Ερώτημα 16^ο: Τι πρέπει να κάνει ο εργοδότης για τις έγκυες εργαζόμενες; Για τους εργαζομένους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες;

Ο εργοδότης υποχρεούται να τους προτρέψει να παραμείνουν στο σπίτι τους. Οι αποδοχές καταβάλλονται κανονικά.

 

Ερώτημα 17^ο: Ποιες είναι οι βασικές υποχρεώσεις των εργοδοτών;

Ο εργοδότης υποχρεούται να εξασφαλίζει την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων.

Στις βασικές υποχρεώσεις του συμπεριλαμβάνονται η επικαιροποίηση της Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου, η ενημέρωση των εργαζομένων για την κίνδυνο λοίμωξης από τον κορωνοϊό και τα μέτρα πρόληψης και προστασίας, η λήψη μέτρων περιβαλλοντικής και ατομικής υγιεινής, η χορήγηση κατάλληλων μέσων ατομικής προστασίας στους εργαζόμενους.

 

Ερώτημα 18^ο: Ποιες υποχρεώσεις των εργοδοτών έχουν ανασταλεί σχετικά με το ωράριο εργασίας των εργαζομένων;

Έχει ανασταλεί η υποχρέωση της (εκ των προτέρων) καταχώρησης στο «ΕΡΓΑΝΗ» κάθε τροποποίησης ωραρίου ή οργάνωσης του χρόνου εργασίας. Επίσης της υπερεργασίας και της νόμιμης υπερωρίας.

 

Ερώτημα 19^ο: Έχουν ανασταλεί οι υποχρεώσεις των εργοδοτών για καταβολή οφειλομένων στο Δημόσιο και στους Ασφαλιστικούς Οργανισμούς;

Αναμένεται η έκδοση των αναγκαίων Υπουργικών Αποφάσεων στη βάση σχετικής νομοθετικής πρόβλεψης.

 

Ερώτημα 20^ο: Ποια μέτρα μπορεί/πρέπει να λάβει ο εργοδότης για την αντιμετώπιση της οικονομικής κατάστασης που δημιουργείται από τα νέα δεδομένα;

Πριν τις απολύσεις ας διερευνηθεί η αξία άλλων, ηπιότερων, μέτρων. Ενδεχομένως και συνδυασμός τους. Μεταξύ αυτών:

(α) η μετατροπή συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε μερικής απασχόλησης

(β) η συμφωνία (ή επιβολή) εκ περιτροπής εργασίας

(γ) η συμφωνία (ή επιβολή) διαθεσιμότητας

Ήδη όμως έχει θεσμοθετηθεί και το μέτρο της αναστολής της εργασιακής σχέσης (Ερώτημα 2^ο). Πέραν αυτών πάντα ισχύει η δυνατότητα χορήγησης κανονικής άδειας ή άδειας άνευ αποδοχών (υπό την προϋπόθεση, πάντα, της συναίνεσης του εργαζομένου)

 

Εν κατακλείδι

Η πολιτεία οφείλει να παρακολουθεί τις (απρόβλεπτες ακόμα) εξελίξεις. Έχει αποδείξει (τουλάχιστον σε νομοθετικό επίπεδο) πως το πράττει.

Η συμμόρφωση με τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΕΟΔΥ (πρέπει επιτέλους να) αποτελεί τη βασική προτεραιότητα όλων μας.

Κι όσον αφορά τους επιχειρηματίες;

Οφείλουν να ενημερώνονται για το περιεχόμενο της πλημμυρίδας των νομοθετικών ρυθμίσεων. Να (ανα)προσαρμόζουν την επιχειρηματική τους στρατηγική.

Η επιλογή των κατάλληλων μέτρων για τη διαχείριση του (ανελαστικού) μισθολογικού κόστους, δεν αποδεικνύεται εύκολη υπόθεση.

Τα εργαλεία είναι διαθέσιμα. Οι απολύσεις ή η τηλεργασία δεν είναι τα μόνα.

Σε εμάς εναπόκειται η επιλογή και ερμηνεία των περισσότερο κατάλληλων μέτρων για κάθε επιχείρηση. Η προσεκτική εφαρμογή τους

Εκείνο που προέχει είναι η ανθρώπινη ζωή.

Αμέσως μετά: Η διασφάλιση της επιβίωσης των επιχειρήσεων-γεγονός αναγκαίο για την (αξιοπρεπή) επιβίωση (και) των ανθρώπων.

Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner

 

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Αναλυτικά.